J

J.U.L. = afk. van Juris Utriusque Licenciatus, jurist in beiderechten (geestelijk- en burgerlijkrecht)

jaagpad = pad voor scheepsjager (trekker of paard)

jacens in lecto = bedlegerig

jachtaufe = nooddoop

jacinct = soort robijn, edelsteen

jacinct = zie jacint

jacint = soort robijn

jacket = wambuis, schobbejak, kledingstuk

jacobakan = smalle verglaasd aardewerkkan

jactantie = beroeming, grootspraak, snoeverij

jacteren = zie jactantie

jacture = verlies, wegwerping

jaegerije = jachtrecht

jaer = jaar

jaerbeganc = jaarlijkse kerkdienst voor de overledene

jaergedinge = jaarlijkse rechtzitting

jaergelt = som geld, meestal een rente die per jaar betaald of ontvangen, moet worden

jaergetide = het jaarlijks op de sterfdag laten lezen van een mis voor het zielenheil

jaergulde = jaarlijkse rente

jaerlikes = jaarlijks

jaerlix = zie jaerlikes

jaerpensie = jaargeld, jaarrente

jaers = per jaar

jaersdach = zie jaersdaeg

jaersdaeg = nieuwjaarsdag

jaerverste = uitstel van een jaar

jaervrome = de vruchtenoogst van een jaar

jalours belgsiek, belgsugtig, = min-ijverig

jam = reeds, al, nu

jampu = jenever

jangeleer = betaalmiddel 14e eeuw, een zilveren munt

janitor = deurwaarder

janrij = januari

jansdach = feestdag van h. Johannes, 24 juni, vaak gebruikt als vervaldag van de belasting -, pachtinning

januarii = van januari

januarius = januari

janushoofd = heraldiek teken, hoofd met 2 profiel -gezichten, voorstellend verleden en toekomst

jarent = vorig jaar

jd = afk. jonge (ongehuwde) dochter

jeargetide = jaarlijks terugkerend iets, bijvoorbeeld rente, kerkdienst etc.

jee = Jezus

jegengelande = aanliggend, aangrenzend (gebouw)

jegenrolle = controleboek voor de rekeningen

jenover = jenever

jesu namenfest = naamfeest van Jezus, 2e zondag na driekoningen

jeune (le) = junior

jichtinge = zie ; gichtffige

jm. = afk. jonge (ongehuwde) man

joa = afk. Joanna, Johanna

joachimdaler = zilveren munt

joannis = Jan, Johannes, Hans

joas  = afk. Johannes

jocchen = soep

jodenbord = bordspel nu ganzenbord genoemd

jodenhoet = hoed met brede rand en spits van voren

joer = jaar

joes = afk. Joannes, Johannes

joha = zie Joes

joien = copuleren, geslachtsgemeenschap hebben

jois = afk. Jannis, Johannes

joken =- jeuken

jolijs = minnen

jonckint = jonggeborene

jonckman = jonge man, ongehuwde jonge man

jonckwijf = jonge vrouw, dienstmeid

joncsin = nakomer

jonge dochter = ongehuwde jonge vrouw, mejuffrouw

jonkspul = boerenbruiloft

jonnen = gunnen

jonstelijk = genadig

jook =- begeerte

jool = sukkel

jor = afk. jour, dag

jour = afk. journalier, dagloner

jour du mois = dag van de maand

journaal = dagelijks, dagboek, dagregister

journalier = daggelder, loswerkman, dagloner

journalière = daggeldster, loswerkvrouw, dagloonster

jovis dies = donderdag

jovis sancta = witte donderdag

joyen = zie joien

jr = afk. jour, dag

jubilate (deo omnis terra) = 3e zondag na pasen

jubileë = juigjaar, luitjaar, jubileum

jubileeren = verheugen, juichen

jucture = voeging, lid

judex = rechter

judica (me deus) = 2e zondag voor Pasen

judicature = vonnis, rechtspleging

judiceeren = oordelen, rechten, wijzen

judiciaal = gerechtelijk, rechtspreken

judicie = vonnis

judicieel = zie judiciaal

judicium = rechtspleging, recht

jugalis = gemaal, echtgenoot

juge = rechter

jugeeren = rechten, oordelen

jugement = wijsdom

jugemt = afk. jugement, berechting, vonnis

jugerum = oppervlaktemaat, morgen

jugieren = veroordelen

juisteren = ijken

juk = oppervlaktemaat, 1 juk = ca. 240 - 300 vierkante roeden = 0,50 ha., oppervlakte die een stel ossen in een dag kon ploegen

julii = van juli

julius = juli, hooimaand

jultag = winterzonnewende

juncti sunt (matrimonio) =zijn (in het huwelijk) verbonden

junctum = verbonden

juncture = voeging, gelid, gewricht

junctus = zie junctum

jung werden = geboren worden

jungere = verbinden, verenigen

jüngster tag = meestal de laatste dag van de maand

junii = van juni

junio = jonger, de jongere

junius = zie junii

juno = juni , zomermaand, brakmaand, wiedemaand

junxi = ik heb (in het huwelijk) verbonden

jupe = wambuis, kledingstuk

jur = afk. juridiction, rechtspraak, rechtsmacht, jurisdictie

jura parochalia = dominees-, pastoors-, predikantskosten

jurament = eed, vrijwillige eed

juramentum = zie jurament

juratoire = bij eed

jurator = jurylid, gezworene

jure concili tridentini = volgens de rechtsregels van het concilie van Trente

jure(e)ren = zweren

juris consultus = rechtsgeleerde

jurisconsulte = jurist, rechtsgeleerde

jurisdictie = rechtsdwang, rechtsgebied, rechtsmacht, het rechtsgebied

jurisdictie = fundeeren bank vast maken

jurisprudentie = rechtskunde, rechtsgeleerdheid

jus = recht, wet

jus agendi = recht om te eisen wat toegezegd is

jus canonicum = kerkelijk recht

jus civile = burgerwet, burgerrecht, burgerlijk recht

jus controversum = betwist rechtspunt

jus deliberandi = recht van beraad

jus divinum = goddelijk recht

jus gentium = volkenwet, volkerenrecht

jus hypothecae = recht van onderpand

jus in rem behering = (zorg voor dragen?)

jus patronatus = priesterlijke inkomst

jus persona(a)le = inschuld (te innen vordering)

jus possesionis = bezitrecht

jus privatum = bijzonder burger rechtswet

jus publicum = gemeene lands-wet (algemene wet) 

jus succdendi aò intestato = versterfrecht

jus succedendi = versterfrecht

jus utendi = gebruiksrecht

justicieeren = gerechtsdienaren, rechters, schouten

justicier = rechter, schout

justicieren = gerechtsdienaars, rechters, ook: een doodvonnis voltrekken

justierren = ijken, keuren

justificatie =- rechtvaardig making, rechtvaardiging

justificeren = onschuldig verklaren, vrijspreken

justisieeren = ontschuldigen vrijspreken

justisieren = gerechtvaardig worden

justitiae satellis = gerechtsbode

justitie = gerechtigheid, rechtvaardigheid, rechtspraak, terechtstelling

justus es domine = 16e zondag na drievuldigheid

justutie commutatieve = vergeldende

justutie distributive = begevende (verdelend)

juveeren = helpen

juvenculus = jonge jongen

juvenis = jongeman, ongehuwd

juvenis innuptus = ongehuwde jongeman

juveren = helpen

juweelen = kleinoden

juxta = volgens, bij behorende bij

juxta formam concili tridentini = volgens de voorschriften van het concilie van Trente

juysteren = zie juisteren