Namenlijst Texelse loodsen

 

In de 17e en 18e eeuw bevoeren de Nederlandse handelsvloten de wereldzeeën en ontstond ook op Texel een nieuwe bestaansbron; het beloodsen van schepen. Hoe belangrijk dit loodswerk voor Texel was, blijkt uit het feit, dat in 1781 in Oudeschild 122, in Nieuwe Schild 45 en in Den Hoorn 99 loodsen woonden. In 1783 werden bij Texel nog 1805 schepen beloodst. Aan deze bestaansbron kwam vrij snel een einde na de aanleg van het Noord-Hollands kanaal (1819 - 1824) en het Noordzeekanaal (1865 - 1875). Bovendien werd in het midden van de 19e eeuw voor het zeegat van Texel een rijksloodsdienst ingesteld. 

 

De VOC stelde voor haar schepen een eigen loodsdienst in. Vaak waren dit ervaren vissers en zeelieden, die zo een aanvulling op hun doorgaans karige inkomen konden verwerven. De haven van Amsterdam, toen veruit de belangrijkste haven in West-Europa, was in die dagen slechts bereikbaar via een moeilijk bevaarbare route over de Zuiderzee. Veel schepen kwamen niet verder dan de Reede van Texel, waar de lading werd overgeladen in kleinere schepen, die de Zuiderzeehavens wel konden bereiken. Aangezien de haven van Amsterdam veel scheepvaart trok, was het lucratief deze schepen te beloodsen. Dit gebeurde vanuit enkele kustplaatsjes in de kop van Noord-Holland, maar in het bijzonder vanaf Texel. Veel loodsen vestigden zich dan ook op dit Waddeneiland, met name in Den Hoorn. Op het hoogste duin van het eiland, het zogenaamde loodsmansduin, stond men op de uitkijk naar rijk beladen Oost-Indiëvaarders aan de horizon. Werd zo’n schip gezien, dan ontstond er een heuse wedstrijd tussen de loodsen, want het beloodsen van een schip kon wel 300 gulden opleveren! Toen Amsterdam in 1824 met het Noordhollandsch Kanaal een open verbinding kreeg met de Noordzee, kwam een einde aan de bestaansbron van veel Texelse loodsen. 

Ook in Zeeland waren veel loodsen voor de VOC actief. Een vooraanstaande Zeeuwse loods uit die tijd is Frans Naerebout. Hij kreeg in 1781 een rijks aanstelling als loods na een spectaculaire reddingsactie en kwam in 1783 als loods in dienst van de Zeeuwse Kamer van de VOC. Daarnaast was hij havenmeester en lichtwachter. Een standbeeld van Naerebout is te vinden in Vlissingen en hij wordt vermeld in het Zeeuwse volkslied.

Elders in Holland was ook al sprake van het verlenen van loodsdiensten. Zo kende Hellevoetsluis in de 18ᵉ eeuw een Loodsman gilde, dat onder leiding stond van de schout.

In 1795 werden de loodsen door de Bataafse Republiek onder het Committee tot de Zaken der Marine gesteld (later Departement van Marine).

 

Namen Texelse loodsen 1699

 

Naam: Plaats: 

  • Cornelis Jas Oudeschild 
  • Cornelis Sijbrandsz Voet Oudeschild 
  • Willem Jacobsz Oudeschild 
  • Jan Willemsz Marckus Oudeschild 
  • Pieter Jansz Flens Oudeschild 
  • Jacob Jansz Ran Oudeschild 
  • Sijmon Sijmonsz Schar Oudeschild 
  • Pieter Meijndertsz Oudeschild 
  • Meijndert Gerritsz Oudeschild 
  • Cornelis Claasen Den Hoorn 
  • Cornelis Dircksz Visscher Den Hoorn 
  • Theunis Claasen Oudeschild 
  • Cornelis Theunisz Oudeschild 
  • Claas Rotterdam  Oudeschild 
  • Ariaen Roomeyn Oudeschild 
  • Ariaen Buysen Oudeschild 
  • Gerrit Veltensz Oudeschild 
  • Cornelis Albertsz Oudeschild 
  • Willem Meyertsz Oudeschild 
  • Louweris Arentsz Oudeschild 
  • Isbrant Cornelisz Oudeschild 
  • Cornelis Cornelisz Oudeschild 
  • Lambert Jacobsz Oudeschild 
  • Pieter Cornelisz Luyt Den Hoorn 
  • Jan Meyersz Oudeschild 
  • Dirck Kock Oudeschild 
  • Dirck Pietersz Bomel Oudeschild 
  • Cornelis Cornelisz Oudeschild 
  • Jacob Meyersz Oudeschild 
  • Lamert Jansz Ham Oudeschild 
  • Jan Dircksz Broer Oudeschild 
  • Harmen Outgersz Oudeschild 
  • Jan Cornelisz Grieck Den Hoorn 
  • Claas Jansz Hoeck Den Hoorn 
  • Cornelis Arentsz Den Hoorn 
  • Gerrit Arentsz Den Hoorn 
  • Maerten Jacobz Den Hoorn 
  • Jan Cornelisz Oudeschild 
  • Jan Willemsz Thoorenheer Oudeschild
  • Pieter Jansz Marckus Oudeschild 
  • Jan Pietersz Backer Oudeschild 
  • Cornelis Pietersz Backer Oudeschild 
  • Biem Claasen Den Hoorn 
  • Jacob Jansz Visscher Oudeschild 
  • Willem Cornelisz Visscher Oudeschild 
  • Dirck Krijnen Oudeschild 
  • Saeck Obbes Nieuweschild 
  • Gerrit Saecksz Nieuweschild 
  • Gerrit Pietersz Burger Nieuweschild 
  • Jacob Pietersz Den Hoorn 
  • Cornelis Theunisz Drijver Den Hoorn 
  • Albert Sijmonsz Swerver Oudeschild 
  • Pieter Gerritsz Mos Oudeschild 
  • Claas Jansz Kooger Oosterend 
  • Theunis Fredericksz Oosterend 
  • Jacob Gerritsz Brouwer Nieuweschild 
  • Cornelis Gerritsz Brouwer Nieuweschild 
  • Dirck Cornelisz Knaep Nieuweschild 
  • Cornelis Maersz Brouwer Nieuweschild 
  • Gerrit Brouwer Nieuweschild 
  • Dirck Gerritsz Brouwer Nieuweschild 
  • Cornelis Maghielsz Buysekool Oudeschild 
  • Theunis Lubbertsz # zie opmerking Oudeschild 
  • Sijmon Cornelisz Duyncker Den Hoorn 
  • Dirck Lamertsz Nieuweschild 
  • Cornelis Leendertsz Nieuweschild 
  • Augustijn Cornelis Oudeschild 
  • Jacob Sijmonsz Duijncker Den Hoorn 
  • Sijmon Gerritsz Oosterend 
  • Cornelis Maersz Dijcker Oosterend 
  • Leendert Jansz Den Hoorn 
  • Jacob Kistemaeker Den Hoorn 
  • Hendrick Willemsz Oudeschild 
  • Ariaen Maersz Den Hoorn 
  • Thijs Miessen Den Hoorn 
  • Jacob Cornelisz Smit Den Hoorn 
  • Ariaen Meijndertsz Den Hoorn 
  • Pieter Hendricksz Oosterend