Plaatjesalbums

Een plaatjesalbum is een boek waarin in principe enkel de tekst is voorgedrukt. Voor de afbeeldingen zijn kaders voorzien, waarin de bezitter plaatjes moet kleven die verzameld worden en vaak bij producten worden bijgegeven.

'

A

  • Artis-Historia

De uitgeverij ontstond in 1976 uit de fusie van de uitgevers Artis en Historia, ontstaan na de Tweede Wereldoorlog. Artis-Historia verkocht niet-geïllustreerde boeken, die de koper kon aanvullen met afzonderlijk inplakbare foto's die men kon verkrijgen door spaarpunten. Die zogenaamde "Artis-punten" werden verzameld via de verpakking van producten van diverse Belgische en internationale distributiemerken en konden in inruilcentra of enkele boekhandels, zoals Standaard Boekhandel, worden ingewisseld voor illustraties. De uitgaven van Artis-Historia waren hoofdzakelijk culturele en educatieve non-fictie. Men publiceerde onder meer de reeks Artiscoop, die in ringmappen kon verzameld worden.

 

  • Aiglonchocolade

 

  • Ancel, voedingswaren, Straatsburg

 

  • Astra

 

  • Artis

 

B

 

C

  • Côte d'Or

 

D

  • De Beukelaer

Chromodienst de Beukelaar te Antwerpen gaf in de jaren 1950 in samenwerking met Cichorei F.C. Jacobs verzamelplaatjes uit via verzamelpunten op hun producten waar één of twee punten op zaten. Met tien punten kon een serie naar keuze worden besteld.

 

-De Ken uw Volk serie bestond uit tenminste 96 reeksen van vijf plaatjes elk met een zwart-wit afbeelding van een bekende persoon in Vlaanderen.

Speciale albums in staand en liggend formaat konden worden besteld, waarin de plaatjes van een serie op een pagina gestoken konden worden zodat de tekst op de achterkant nog steeds leesbaar was. Op de achterkant stond dan een korte samenvatting en enkele feiten omtrent de persoon.

 

- De Ken uw Land-serie bestond in eerste instantie uit 104 reeksen van elk vijf plaatjes met een foto van een plaats in België. Vanwege de enorme populariteit werd deze serie later verder uitgebreid tot 168 reeksen met vijf plaatjes elk. Speciale albums konden worden besteld waarin de plaatjes geplakt konden worden tezamen met een tekstblokje dat de locaties vermeldde.

 

  • De Faam suikerwerkenfabrieken

Een De Faam-album was een plaatjesalbum dat in de jaren vijftig van de twintigste eeuw werd uitgegeven door De Faam, een fabriek van suikerwerken in Breda. Bij de aankoop van een rol pepermunt kreeg men een plaatje cadeau; het album moest worden gekocht.

Er zijn slechts twee albums verschenen:

Vlaggen van alle landenHet eerste album dat verscheen was Vlaggen van alle landen met een ruimte voor 117 in te plakken plaatjes van alle nationale vlaggen. Het album was uitgegeven in oblong-formaat 30 × 23 cm met drie plaatjes per pagina. Auteur was L. Hopmans. Er verschenen zes drukken zonder vermelding van jaar van uitgifte.Volkerenatlas AmerikaHet tweede album was Volkerenatlas Amerika, uitgegeven in hetzelfde formaat maar met ruimte voor 120 plaatjes. Auteur was J. Victor Jansen, een conservator van het Museum voor Land- en Volkenkunde in Rotterdam. Het album beleefde drie drukken zonder vermelding van jaar van uitgifte.

 

Eerder dan de beide albums werden vanaf 1949 door De Faam 24 kleine stripboekjes uitgegeven met de avonturen van Kapitein Brulboei, getekend door Henk Kabos. De boekjes van 12 pagina's kreeg men cadeau bij aankoop van snoepgoed van De Faam.

 

  • De Lelie, cichoreifabriek

 

  • Delhaize

 

  • De Werkende Bie, peperkoekfabriek te Poperinge

 

  • Douwe Egberts

 

  • Droste

 

E

 

  • Fortprodukten

 

  • Full Speed Virginia Cigarettes

 

G

 

H

  • Haust

 

  • Historia

 

I

 

J

  • Jacques chocolade

De Jacques-albums zijn een reeks plaatjesalbums uitgegeven door het Belgische chocolademerk Jacques. De albums moesten worden aangekocht en de plaatjes werden gratis bijgeleverd in de verpakking van de chocoladerepen.

In tegenstelling tot een aantal andere Belgische plaatjesboeken, die vaak een aparte Nederlandse en Franse versie hebben, zijn de oudere Jacques-albums tweetalig. In de lijst vermelden we enkel de Nederlandse titels. De latere edities zijn eentalig.

Tweetalige albums van Jacques:

- De geïllustreerde sport (oblong) (met harde kaft)

- Onze Kongo, (oblong), (met harde kaft)

- Menschenrassen (vierkant formaat) (met zachte kaft)

- Leerrijke chromo's 1ste reeks (vierkant formaat) (met zachte kaft)

- Leerrijke chromo's 2e reeks (vierkant formaat) (met zachte kaft)

- Leerrijke chromo's 3e reeks (vierkant formaat) (met zachte kaft)

- De ruimtevaart (vierkant formaat) (met zachte kaft)

- XXe eeuw, (vierkant formaat) (met zachte kaft)

- Het grote raadsel van de oceanen (vierkant formaat) (met zachte kaft)

- Auto's 1962 in de gemeenschappelijke markt (vierkant formaat) (met zachte kaft)

- Auto's 1954, (oblong), (zachte kaft)

- Historisch overzicht van de auto, (oblong), (zachte kaft)

- Historiek van de locomotief, (oblong), (zachte kaft)

- Ongewone sporten (vierkant formaat) (met zachte kaft)

- Pinocchio in de ruimte (vierkant formaat ) (zachte kaft)

- De auto's 1964 in de wereld ( vierkant formaat ( zachte kaft)

- De automobielwereld 1966 (vierkant formaat) (zachte kaft

Eentalige albums van Jacques:

- Het nieuwe gelaat van Europa, album 1 (rechthoekig formaat)

- Het nieuwe gelaat van Europa, album 2 (rechthoekig formaat)

- Het nieuwe gelaat van Europa, album 3 (rechthoekig formaat)

- Het nieuwe gelaat van Europa, album 4 (rechthoekig formaat)

- Aardrijkskunde van België, album 1 (rechthoekig formaat)

- Aardrijkskunde van België, album 2 (rechthoekig formaat)

- Aardrijkskunde van België, album 3 (rechthoekig formaat)

- Aardrijkskunde van België, album 4 (rechthoekig formaat)

 

  • John Wood & Son tabaksfabrikant

K

  • Koffie Hag-albums

n het begin van de 20e eeuw begon de Kaffee Handelsgesellschaft AG (Kaffee HAG, Koffie Hag) in Bremen, Duitsland met het uitgeven van een serie plaatjesalbums met Duitse gemeentewapens.

De plaatjes en de bijbehorende albums waren het het resultaat van een initiatief van de Brückevereniging. Deze vereniging was een initiatief van keizer Wilhelm II en had tot doel het archiveren van al het gepubliceerde drukwerk in Duitsland. De vereniging ontwikkelde ook een serie standaardmaten voor drukwerk. Om hun activiteiten en de standaarden te promoten, werden bedrijven aangemoedigd de voorgeschreven formaten te gebruiken. Een van de bedrijven die hiermee instemde was Kaffee Hag. De plaatjes in de plaatjesalbums zijn dan ook gedrukt in Weltformat V (4 x 5,66 cm), wat ook op de achterkant van de oudste plaatjes is gedrukt. De albums zelf waren gedrukt in Weltformat IX (16 x 22.6 cm).

De Brückevereniging ging failliet in 1913 en werd afgeschaft in 1914, maar het formaat van de plaatjes bleef gelijk gedurende de gehele uitgiftetijd (1910-1960). Aangezien voor 1914 alleen Duitse en Zwitserse plaatjes zijn verschenen, bevatten alleen die plaatjes een verwijzing naar de Brückevereniging.

Uitgaven:

Min of meer gelijktijdig werd rond 1910 in Duitsland en Zwitserland begonnen met de uitgave van de albums. In beide landen was het opgezet als een serie, maar door de Eerste Wereldoorlog werden de series niet afgemaakt. In de jaren twintig werd begonnen met een nieuwe serie in beide landen, maar werden ook in andere landen albums uitgegeven.

De volgende albums zijn uitgegeven:

- Duitsland oude serie: 6 albums, plus een serie plaatjes van Schlesien (Silezië), waar het album van ontbreekt

- Zwitserland oude serie: 4 albums

- Duitsland nieuwe serie: 10 albums, 11e album (Duits-Oostenrijk) gepland, maar niet uitgegeven

- Zwitserland nieuwe serie: 19 albums, maar door vele herdrukken zijn er meer dan 60 verschillende albums bekend

- Nederland: 2 albums, losbladig met diverse banden

- België: 6 albums, 3 Nederlandstalig, 3 Franstalig

- Polen: 1 album, 2e album gepland, niet uitgegeven

- Danzig: 1 album

- Noorwegen: 1 album, met een herdruk

- Zweden: 1 album

- Denemarken: 1 album

- Joegoslavië: 1 album

- Oostenrijk: 1 album, met gewone en luxe-uitgave

- Tsjechoslowakije: 1 album, met gewone en luxe-uitgave

- Engeland/Ierland: 1 album

- Frankrijk (als Café Sanka): 6 albums van de 42 geplande

Gepland waren ook albums voor Italië, Estland, Letland en Litouwen.

In totaal zijn er meer dan 120 verschillende varianten en subalbums uitgegeven in de periode 1910-1958. De plaatjes zijn in Zwitserland in ieder geval tot 1960 uitgegeven. Er zijn meer dan 12500 verschillende plaatjes gedrukt. Daarmee is het grootste heraldische werk van de 20e eeuw.

In alle landen kon gespaard worden voor de plaatjes, door middel van zegeltjes op de verpakkingen van de Hagkoffie, soms ook van andere bedrijven die met Koffie Hag samenwerkten, of door bonnen in advertenties in kranten. De zegels konden worden opgestuurd en per land waren er speciale formulieren waarop je kon aangeven welke zegels je wilde hebben. Ook bestonden er ruilformulieren in de verschillende landen.

De plaatjes werden gedrukt in vellen, per land was dat anders georganiseerd.

Belgie - Luxemburg

In tegenstelling tot Zwitserland en Tsjechoslowakije werden de albums van België en Luxemburg niet tweetalig uitgegeven, maar werd de serie in twee talen uitgegeven onder de titels 'Wapens van het Koninkrijk België en het Groothertogdom Luxemburg' en 'Armorial du Royaume de Belgique en du Grand Duché de Luxembourg'. De plaatjes werden getekend door de studio van Van der Laars, die ook de plaatjes voor de Nederlandse albums maakte. De plaatjes zijn gerangschikt per provincie, maar niet op alfabetische volgorde. De serie is in ieder geval 2x uitgegeven, omdat er van de meeste albumbladen 2 varianten bekend zijn. Ook zijn er vele plaatjes herzien of herdrukt. Verder zijn er verschillen in tekst tussen de Nederlandse en de Franse uitgave.

De albums bevatten ongeveer 750 verschillende plaatjes van de gemeenten in België en Luxemburg.

Danzig:

Het album van Danzig, 'Danziger Wappenwerk', werd in 1930 uitgegeven. Auteur was dr. Hubertus Schwarz, de plaatjes werden getekend H. Schwarz en waarschijnlijk ook door F. W. Burau. Het boek bevat 125 plaatjes, niet alleen van de stad en omliggende dorpen, maar ook van personen en kerkgemeenschappen. Ook bevat het album plaatjes met zegels en vlaggen.

Duitsland:

De Duitse serie is de grootste serie. De oudste serie had als titel 'Die Deutsche Ortswappen', maar die titel stond nooit op de albums. De serie bestond uit de volgende 6 albums :

- Die Wappen des Königsreichs Preussen, Provinz Ostpreussen (3x herdrukt met wijzigingen)

- idem, Provinz Westpreussen (2x herdrukt met wijzigingen)

- idem, Provinz Brandenburg (1x herdrukt)

- Die Wappen des Königsreichs Bayern, Ober-und Niederbayern (1x herdrukt)

- Die Wappen des Königsreichs Preussen, Provinz Pommern

- idem, Provinz Posen

Album 7 met de wapens in Schlesien was gepland, maar is nooit uitgegeven. Er bestaan echter wel plaatjes van dit album. De oude serie omvatte 703 plaatjes, met enkele varianten.

Auteur was de bekende heraldicus Prof. Otto Hupp.

Na de Eerste Wereldoorlog werd opnieuw begonnen, maar nu met een losbladige uitgave om later makkelijker wapens toe te kunnen voegen. De plaatsen waren wel alfabetisch gerangschikt.

Er werden in de 2e serie officieel 2811 plaatjes uitgegeven, maar met varianten zijn dat er ongeveer 2950.

De losse bladen konden in 10 kleine of 3 dikke albums worden bewaard. Buiten de albums zijn er ook twee inhoudsopgaven verschenen na het 10e kleine album. Auteur was opnieuw Otto Hupp.

Op de achterkant van de plaatjes stond een beschrijving van het wapen gedrukt. Een deel van de plaatjes uit de 1e serie werden, door de veranderde politieke situatie, opgenomen in de albums van Polen en Danzig, terwijl ook een aantal plaatjes kwam te vervallen.

Denemarken:

Het Deense album, 'Danske Byvaabener' is aan het begin van de jaren dertig uitgegeven. De exacte datum is niet bekend. Auteur is waarschijnlijk Poul Bredo Grandjean. Het album bevatte 86 gemeentewapens.

Frankrijk:

De Franse uitgave, 'La France Héraldique' was een uitgave van Café Sanka, de Franse naam voor Kaffee Hag. Gepland was een enorme serie van 42 albums. Door de oorlog en/of financiële redenen zijn er echter maar 6 verschenen. Het eerste deel is oorspronkelijk als een losbladig album uitgegeven, later ook gebonden. De andere 5 albums zijn alleen gebonden uitgegeven. In totaal zijn er 1500 plaatjes uitgegeven, getekend door verschillende tekenaars.

Groot Brittanië:

Het album 'Arms of cities and towns of the British Isles' omvatte de wapens in Engeland, Wales, Schotland, Noord-Ierland en Ierland. De uitgavedatum is niet bekend (begin jaren dertig) evenmin als de auteur. Genoemd wordt Major Thomas Shepard. Het album bevat 236 plaatjes.

Joegeslavië:

Het album, ‘Grbovi Jugoslavija' werd begin jaren dertig uitgegeven en gedrukt bij Lit. Tipografija D.D. in Zagreb. Auteurs waren Emilij Laszowski en Rudolf Horvat. In totaal bevat het album 256 plaatjes van gemeenten en enkele historische regio's.

Noorwegen

Het Noorse album, 'Norske By- og Adelsvåben' werd begin jaren dertig uitgegeven. Auteur was Hallvard Trætteberg, een bekend Noors heraldicus. In totaal bevat het album 85 plaatjes van Noorse gemeenten en historische geslachten.

Oostenrijk:

Het Oostenrijkse album, 'Die Wappen der Republik Oesterreich' werd begin jaren 30 uitgegeven en gedrukt bij de Verlag der Deutschen Vereins-Druckerei A.G in Graz. Auteur was F. Hasslinger, de plaatjes werden getekend door K. Krahl (80%), P. Boesch en F. Hasslinger. In totaal bevat het album 450 plaatjes van Oostenrijkse gemeenten.

Polen:

Het Poolse album, 'Herbarz Polski' werd begin jaren dertig uitgegeven. Auteur was dr. Marian Gumowski. In totaal bevat het album 284 plaatjes van Poolse gemeenten en vooral ook veel historische gebieden en regio's. Een tweede deel met familiewapens is niet verschenen. Een deel van de plaatjes was al eerder gepubliceerd in de oude Duitse albums.

Tsjechoslowakije:

Het album was tweetalig in het Duits en Tsjechisch; 'Staats-, Landes- u. Städtewappen der Tschechoslovakischen Republik' of 'Státní, Zemské a MÄ›stské Znaky ÄŒeskoslovenské Republiky' werd begin jaren dertig uitgegeven. Auteur was Dr. Vilém (Wilhelm) Klein, de tekeningen waren van de hand van Ant. Morávek. In totaal bevat het album 181 plaatjes van gemeenten in de verschillende gebieden van het land, inclusief het deel wat later bij Oekraïne is gekomen. Een tweede deel met familiewapens is niet verschenen. Er zijn zowel een simpele als luxe-uitgave verschenen (hardcover met extra grote bladen). De plaatjes zijn in ieder geval 1x herdrukt, aangezien er plaatjes bestaan met alleen de Tsjechische naam, of met de naam in beide talen.

Zweden:

Het Zweedse album, 'Sveriges Rigsvapen, Landskaps- och Stadsvapen' werd eveneens begin jaren dertig uitgegeven en gedrukt bij Karl Lindholm in Stockholm. Auteur was Friherre Harald Gustav Fleetwood. In totaal bevat het album 140 plaatjes van gemeenten en provincies.

Zwitserland:

De Zwitserse uitgave bestaat uit twee series; een oude serie van voor de Eerste Wereldoorlog bestaande uit 4 albums. Deze albums bevatten de kantonwapens en de wapens van de belangrijkste gemeenten gerangschikt per kanton. De albums zijn eerst alleen in het Duits later tweetalig, Duits-Frans.

Na de oorlog werd begonnen met een tweede serie, eveneens tweetalig 'Die Wapen der Schweiz' of 'L'armorial de la Suisse'. Deze serie begon met een heruitgave van deel 4, opnieuw als deel 4. De nieuwe albums bevatten gemeentewapens en kantonwapens door elkaar en per album alfabetisch gerangschikt. De serie werd voortgezet tot 1958 en omvatte uiteindelijk 19 albums. De serie begon met album 4 en ging door tot album 19. Later werd een gecombineerd album 4/5 uitgegeven en kwamen er een album 1 en 2 bij. Deze twee bevatten klooster- en andere religieuze wapens.

De albums werden regelmatig herdrukt en herzien. In totaal zijn er meer dan 60 verschillende albums en meer dan 3000 plaatjes uitgegeven.

Nederland:

De Nederlandse albums werden uitgegeven door Koffie Hag in Amsterdam, eerst onder de naam 'Nederlandsche Gemeentewapens', later onder de naam 'Nederlandsche Heraldiek'. Er werd begonnen rond 1925 met de gemeentewapens. De familiewapens in deel 2 werden uitgegeven tot 1933. De serie werd uitgegeven als losse bladen, met 9 plaatjes per blad. Het geheel kon worden opgeborgen in een speciale opbergdoos, goedkope kartonnen banden of harde luxebanden. Daarvan zijn twee varianten, 3 dunnere banden of 2 dikke banden. De tekst en de tekeningen werden verzorgd door Studio Van der Laars in Hilversum (van vader Titus van der Laars (1861-1939) en zoon Sytze Gerke van der Laars (1890/1891-1938)). In eerste instantie werd begonnen met alleen de gemeentewapens. Later werd dit uitgebreid met alle in het Register van de Hoge Raad van Adel opgenomen wapens, alsmede zo'n 450 familiewapens van beroemde personen of geslachten uit de 17e eeuw. Het geheel bevat dus de Nederlandse gemeente-, provincie-, waterschaps- en heerlijkheidswapens, maar ook de geslachtswapens en de wapens van Nederlandsch-Indië.

In totaal zijn er, met varianten, ongeveer 1800 plaatjes uitgegeven.

De inhoudsopgave is op volgorde zoals in de albums, niet alfabetisch.

Groningen:

Appingedam, Baflo, Bellingwolde, Finsterwolde, Grootegast, Groningen, Hoogezand, Leens, Leek, Delfzijl, Midwolda, Nieuwe Pekela, Veendam, Zuidhorn, Oude Pekela, Sappemeer, Scheemda, Slochteren, Uithuizen, Wildervank, Winschoten, Loppersum, Wedde, Ulrum, Oldehove, Aduard, Bierum, Usquert, Bedum, Beerta, Adorp, Grijpskerk, Haren, Hoogkerk, Ten Boer, Uithuizermeeden, Eenrum, Kantens, Kloosterburen, Middelstum, Noorddijk, Stedum, Warffum, Winsum

Friesland:

Achtkarspelen, Bolsward, Dantumadeel, Dokkum, Franeker, Harlingen, Kollumerland, Leeuwarden, Leeuwarderadeel, Menaldumadeel, Ooststellingwerf, Schoterland, Smallingerland, Sneek, Stavoren, Tietjerksteradeel, Weststellingwerf, Baarderadeel, Barradeel, Het Bildt, Doniawerstal, Aengwirden, Ferwerderadeel, Franekeradeel, Gaasterland, Haskerland, Hemelumer Oldephaert, Hennaarderadeel, Idaarderadeel, Workum, Oostdongeradeel, Opsterland, Utingeradeel, Westdongeradeel, Wonseradeel, Wymbritseradeel, Ameland, Hindeloopen, Rauwerderhem, Schiermonnikoog, Sloten, IJlst, Lemsterland

Drenthe:

Assen, Coevorden, Emmen, Hoogeveen, Meppel, Rolde, Smilde, Zuidlaren, Gieten, Dwingeloo, Peize

Overijssel:

Almelo, Avereest, Borne, Delden (Stad), Deventer, Diepenveen, Enschede, Genemuiden, Goor, Gramsbergen, Haaksbergen, Hellendoorn, Hengelo, Kampen, Losser, Lonneker, Oldenzaal, Olst, Ommen, Steenwijk, Rijssen, Tubbergen, Ambt Vollenhove, Hasselt, Wierden, Zwolle, Staphorst, Vriezenveen, Stad Vollenhove, Dalfsen, Denekamp, Den Ham, Ambt Hardenberg, Holten, Markelo, Nieuwleusen, Steenwijkerwold, Wijhe, Zwartsluis, Zwollerkerspel, Giethoorn, Stad Hardenberg, Grafhorst, Ootmarsum, Diepenheim, Bathmen, Blankenham, Blokzijl, Heino, IJsselmuiden, Kuinre, Oldemarkt, Wanneperveen, Wilsum, Zalk en Veecaten, Ambt Delden, Raalte, Weerselo

Gelderland:

Apeldoorn, Arnhem, Brummen, Culemborg, Didam, Doesburg, Doetinchem, Ede, Hengelo, Eibergen, Epe, Ermelo, Geldermalsen, Gorsel, Harderwijk, Lochem, Nijkerk, Nijmegen, Tiel, Rheden, Winterswijk, Zutphen, Vorden, Hattem, Dodewaard, Wageningen, Buren, Aalten, Barneveld, Borculo, Doornspijk, Driel, Druten, Duiven, Elst, Groenlo, Millingen, Heerde, Herwen en Aerdt, Huissen, Laren, Lichtenvoorde, Lienden, Maurik, Oldebroek, Putten, Renkum-I, Renkum-II, Ruurlo, Steenderen, Ubbergen, Voorst, Zaltbommel, Rossum, Ammerzoden, Angerlo, Appeltern, Batenburg, Beesd, Bergharen, Beuningen, Beusichem, Brakel, Buurmalsen, Deil, Dinxperlo, Dreumel, Echteld, Elburg, Est en Opijnen, Gameren, Gendringen, Gendt, Hedel, Heerewaarden, Hemmen, Herwijnen, Heumen, Horssen, Hummelo en Keppel, Hurwenen, Kerkwijk, Nederhemert, Ophemert, Pannerden, Poederoijen, Rosendaal, Scherpenzeel, Varik, Waardenburg, Wadenoijen, Wehl, Westervoort, Zoelen, Zuilichem, Bergh, Groesbeek, Warnsveld, Wijchen, Wisch, Zelhem, Zevenaar, Vuren

Utrecht:

Loenen, Maarssen, Amersfoort, Rhenen, de Bilt, Breukelen-Nijenrode, Doorn, Driebergen, Zeist, Kamerik, Rijsenburg, Soest, Utrecht, Veenendaal, Breukelen-Sint Pieters, Abcoude-Baambrugge, Amerongen, Baarn-I, Abcoude-Proosdij, Bunschoten, Jutphaas, Loosdrecht, Mijdrecht, Vreeswijk, Woudenberg, Eemnes, Houten, Montfoort, Harmelen, Willeskop, IJsselstein, Maartensdijk, Vinkeveen, Waverveen, Wijk bij Duurstede, Linschoten, Achttienhoven, Benschop, Bunnik, Haarzuilens, Hoenkoop, Jaarsveld, Kockengen, Leersum, Lopik, Maarsseveen, Odijk, Oudenrijn, Polsbroek, Renswoude, Schalkwijk, Snelrewaard, Stoutenburg, Tienhoven, Vleuten, Zuylen, Vreeland, Werckhoven, Westbroek, Willige Langerak, Wilnis, Zegveld

Noord Holland:

Amsterdam, Haarlem, Bussum, Helder (Den), Castricum, Bennebroek, Beverwijk, Edam, Bloemendaal, Alkmaar, Blaricum, Egmond aan Zee, Enkhuizen, Hilversum, Hoorn, Huizen, Laren, Medemblik, Monnickendam, Aalsmeer, Heemstede, Muiden, Naarden, Purmerend, Schagen, Schoten, Terschelling, Texel, Uitgeest, Velsen, Weesp, Wijk aan Zee en Duin, Zaandam, Wormerveer, Zandvoort, Haarlemmermeer, Andijk, Anna Paulowna, Assendelft, Beemster, Grootebroek, Haarlemmerliede, Harenkarspel, Heemskerk, Heerhugowaard, Heiloo, Koog aan de Zaan, Krommenie, Nieuwer-Amstel, Oostzaan, Ouder-Amstel, Uithoorn, Urk, Weesperkarspel, Wieringen, Wormer, Zijpe, Berkhout, Blokker, Bovenkarspel, Broek op Langedijk, Bergen, Zaandijk, Abbekerk, Akersloot, Ankeveen, Avenhorn, Barsingerhorn, Beets, Broek in Waterland, Diemen, Egmond-Binnen, Graft, Warmenhuizen, Hensbroek, Hoogkarspel, Hoogwoud, Ilpendam, Jisp, Callantsoog, Katwoude, Koedijk, Kortenhoef, Kwadijk, Landsmeer, Limmen, Sint Maarten, Marken, Middelie, Midwoud, Nederhorst den Berg, Nibbixwoud, Nieuwe Niedorp, Noord Scharwoude, Obdam, Oosthuizen, Opmeer, Opperdoes, Oterleek, 's-Graveland, Ouddorp, Oudendijk, Oude Niedorp, Oudkarspel, Sint Pancras, Petten, De Rijp, Schellinkhout, Schermerhoorn, Schoorl, Sijbekarspel, Spaarndam, Spanbroek, Twisk, Ursum, Venhuizen, Vlieland, Warder, Wervershoof, Westwoud, Westzaan, Wieringerwaard, Wijdenes, Wijdewormer, Winkel, Wognum, Zuid en Noord Schermer, Zuid Scharwoude, Zwaag

Zuid Holland:

Alblasserdam, Hardinxveld, Bodegraven, Hillegom, Brielle, Leerdam, Dirksland, Dordrecht, Gorinchem, Gouda, 's Gravenhage, Katwijk, Leiden, Lekkerkerk, Lisse, Maassluis, Noordwijk, Overschie, Pynacker, Alphen aan den Rijn, Boskoop, Delft, Monster, Ridderkerk, Rijswijk, Rotterdam, Sassenheim, Schiedam, Schoonhoven, Vlaardingen, Voorburg, Voorschoten, Wassenaar, Woerden, Zevenhuizen, Oegstgeest, Ter Aar, Alkemade, Barendrecht, Bergambacht, Berkel en Rodenrijs, Dubbeldam, Hazerswoude, Hendrik-Ido-Ambacht, IJsselmonde, Capelle aan den IJssel, Krimpen aan den IJssel, Maasland, Naaldwijk, Nieuwerkerk aan den IJssel, Nieuw-Lekkerland, Noordwijkerhout, Numansdorp, Zoeterwoude, Oud-Beyerland, Ouddorp, Hillegersberg, Ouderkerk aan den IJssel, Papendrecht, 's Gravendeel, Sommelsdijk, 's Gravenzande, Middelharnis-I, Vianen, Pernis, Reeuwijk, Rijnsburg, Sliedrecht, Stompwijk, Strijen, Waddinxveen, Veur, Abbenbroek, Ameide, Ammerstol, Arkel, Asperen, Benthuizen, Bergschenhoek, Bleiswijk, Bleskensgraaf, Bommel Den, Brandwijk, Everdingen, Geervliet, Giessen-Nieuwkerk, Goedereede, Gouderak, Goudriaan, Goudswaard, Groot-Ammers, Haastrecht, Hagestein, Heenvliet, Heerjansdam, Hei- en Boeicop, Heinenoord, Hekendorp, Hellevoetsluis, Herkingen, Heukelom, Hoogblokland, Hoogvliet, Hoornaar, Kedichem, Kethel en Spaland, Klaaswaal, Krimpen aan de Lek, Koudekerk aan den Rijn, Langerak, Lange Ruige Weide, Leerbroek, Leiderdorp, Leimuiden, Lexmond, Lier De, Meerkerk, Melissant, Mijnsheerenland, Moerkapelle, Molenaarsgraaf, Moordrecht, Nieuw-Beijerland, Nieuwenhoorn, Nieuwe-Tonge, Nieuw-Helvoet, Nieuwkoop, Nieuwland, Nieuwpoort, Nieuwveen, Noordeloos, Ooltgensplaat, Oostvoorne, Oud-Alblas, Oudenhoorn, Oude-Tonge, Oudewater, Papekop, Piershil, Poortugaal, Puttershoek, Rijnzaterwoude, Rockanje, Rhoon, Rozenburg, Schelluinen, Schiebroek, Schipluiden, Schoonrewoerd, Stad aan 't Haringvliet, Stellendam, Stolwijk, Streefkerk, Tienhoven, Valkenburg, Vierpolders, Vlaardingerambacht, Vlist, Voorhout, Waarder, Warmond, Wateringen, Westmaas, Wijngaarden, Woubrugge, Zegwaart, Zevenhoven, Zoetermeer, Zuid-Beijerland, Zuidland, Zwammerdam, Zwartewaal, Zwijndrecht, Maasdam

Zeeland:

Arnemuiden, Axel, Breskens, Colijnsplaat, Ellewoutsdijk, Goes, Hulst, Koudekerke, Kruiningen, Clinge, Sint Jansteen, Middelburg, Sas van Gent, Terneuzen, IJzendijke, Vlissingen, Zierikzee, Kortgene, 's-Heer Arendskerke, Tholen, Hontenisse, Stavenisse, Sluis, Wissenkerke, Zaamslag, Aardenburg, Sint-Annaland, Biervliet, Borssele, Brouwershaven, Bruinisse, Domburg, Sint Philipsland, Oostkapelle, Groede, Haamstede, Aagtekerke, Baarland, Biggekerke, Boschkapelle, Burgh, Dreischor, Driewegen, Duivendijke, Elkerzee, Ellemeet, Philippine, 's-Gravenpolder, Grijpskerke, Retranchement, 's-Heerenhoek, Hengstdijk, Hoedekenskerke, Hoek, Hoofdplaat, Cadzand, Kapelle, Kats, Kattendijke, Kerkwerve, Kloetinge, Koewacht, Krabbendijke, Sint Kruis, Sint Laurens, Sint-Maartensdijk, Meliskerke, Nieuw- en Sint Joosland, Nieuwerkerk, Nieuwvliet, Nisse, Noordgouwe, 's-Heer Abtskerke, Noordwelle, Oostburg, Oost- en West-Souburg, Oosterland, Ossenisse, Oudelande, Oud-Vossemeer, Ouwerkerk, Overslag, Ovezande, Poortvliet, Renesse, Rilland-Bath, Ritthem, Scherpenisse, Schoondijke, Schore, Serooskerke (Sch), Serooskerke (W), Stoppeldijk, Veere, Vrouwenpolder, Waarde, Waterlandkerkje, Wemeldinge, Westdorpe, Westkapelle, Wolphaartsdijk, Zonnemaire, Zoutelande, Zuiddorpe, Zuidzande, Grauw en Langendam, Yerseke, Heinkenszand

Zie voor de bijbehorende afbeeldingen: Koffie Hag-album Zeeland

Noord-Brabant:

Boxmeer, Boxtel, Deurne, Dongen, Eindhoven, Geldrop, Ginneken en Bavel, Goirle, Grave, Bergen op Zoom, Breda, 's Gravemoer, Helmond, 's-Hertogenbosch, Klundert, Oirschot, Oosterhout, Oss, Oudenbosch, Princenhage, Raamsdonk, Roosendaal en Nispen, Tilburg, Valkenswaard, Zevenbergen, Waalwijk, Steenbergen, Bergeijk, Almkerk, Asten, Budel, Dinteloord, Dussen, Etten en Leur, Fijnaart en Heijningen, Gemert, Leende, Halsteren, Hoeven, Hooge en Lage Zwaluwe, Loon-op-Zand, Made en Drimmelen, Sint Michiels Gestel, Mierlo, Sint-Oedenrode, Oisterwijk, Oud en Nieuw Gastel, Rijsbergen, Rucphen, Udenhout, Lierop, Terheyden, Teteringen, Uden, Veghel, Veldhoven, Vlijmen, Vught, Werkendam, Woensdrecht, Wouw, Someren, Zundert, Aarle-Rixtel, Alem, Alfen en Riel, Andel, Baarle-Nassau, Beek en Donk, Beers, Berghem, Bakel en Milheeze, Berkel-Enschot, Berlikum, Beugen en Rijkevoort, Bladel en Netersel, Boekel, Borkel en Schaft, Chaam, Diessen, Dinther, Dommelen, Drunen, Den Dungen, Eersel, Eethen, Empel en Meerwijk, Engelen, Erp, Esch, Escharen, Gassel, Geertruidenberg, Geffen, Giessen, Haps, Haaren, Willemstad, Gilze en Rijen, Hedikhuizen, Heesch, Heeswijk en Dinther, Heeze, Helvoirt, De Herpen, Herpt en Bern, Heusden, Hilvarenbeek, Hooge en Lage Mierde, Hoogeloon, Huybergen, Cromvoirt, Cuijk en Sint Agatha, Liempde, Lieshout, Linden, Lith, Luijksgestel, Maarheeze, Maashees en Overloon, Megen, Mill en Sint Hubert, Moergestel, Nieuwkuijk, Nieuw Vosmeer, Nistelrode, Nuland, Nuenen, Oeffelt, Oijen en Teeffelen, Oostelbeers, Oploo, Ossendrecht, Oud-Heusden, Putte, Ravenstein, Reek, Reusel, Riethoven, Rijswijk, Rosmalen, Sambeek, Schayk, Schijndel, Soerendonk, Standdaarbuiten, Stiphout, Veen, Velp, Vessem, Vierlingsbeek, Waalre, Wanroy, Waspik, De Werken, Westerhoven, Wijk en Aalburg, Woudrichem, Zeeland, Son en Breugel, Sprang, Capelle, Best

Limburg:

Bergen (Well.), Brunssum, Echt, Geleen, Heerlen, Helden, Horst, Kerkrade, Maasbree, Hoensbroek, Maastricht, Meerssen, Nederweert, Nuth, Roermond, Schaesberg, Schinnen, Simpelveld, Sittard, Tegelen, Vaals, Valkenburg, Venlo, Venray, Weert, Wittem, Gennep, Arcen en Velden, Beek, Beesel, Eijsden, Heer, Berg en Terblijt, Nieuwenhagen, Susteren, Houthem, Voerendaal, Swalmen, Bocholtz, Wanssum, Elsloo, Born, Gulpen, Heythuysen, Horn, Ambij, Amstenrade, Beegden, Bingelrade, Borgharen, Broekhuizen, Grathem, Grevenbicht, Gronsveld, Haelen, Heel en Panheel, Herten, Itteren, Jabeek, Cadier en Keer, Linne, Maasbracht, Merkelbeek, Mook en Middelaar, Munstergeleen, Neer, Neeritter, Obbicht en Papenhoven, Ohé en Laak, Oirsbeek, Oud-Valkenburg, Roggel, Buggenum, Roosteren, Schimmert, Spaubeek, Stramproy, Stein, Stevensweert, Thorn, Ulestraten, Urmond, Vlodrop, Wessem, Wijlre, Wijnandsrade, Kessel, Meerlo, Meijel, Montfort, Ottersum, Schinveld, Sevenum, Belfeld

Errata en aanvullingen:

Maasland, Wijk bij Duurstede, Nigtevecht, Herwen en Aerdt, Oldehove, Ezinge, Ellemeet, Halsteren, Oud en Nieuw Gastel, Ossendrecht

Voormalige gemeenten:

Aalst, Aarlanderveen, Abtsregt, Adriaan Pieter, Albrandswaard, Almelo (Ambt), Sint Anna ter Muiden, Baardwijk, Beltrum, Berkenrode, Besoyen, Biert c.a., Bokhoven, Bommenede, Broek Thuil c.a., Charlois, Cillaarshoek, Darthuizen, Delfshaven, Dieden, Drongelen, Duizel, Emmikhoven, Fort-Bath, Gapinge, Gestel, De Groote Lindt, Grosthuizen, 's-Heer Hendrikskinderen, Heer Oudelands Ambacht, Heille, Hodenpijl, Hof van Delft, Kalslagen, Katendrecht, Kijfhoek, De Kleine Lindt, Kralingen, Loosduinen, Sint Maartensregt, Meeuwen, De Mijl, Nieuwendam, Oerle, Ommen (Ambt), Onwaard, Oudshoorn, Oud-Vroenhoven, Sint Pieter, Ransdorp, Rijsoort, Rilland, Roxenisse, Schardam, Scharwoude, Schellingwoude, Simonshaven, Sloten, Sluipwijk, Stormpolder, Stratum, Strevelshoek, Strijp, Tongelre, Veenhuizen, Vliet, Vlierden, Vrijenban, Vrijhoeve-Capel, Wieldrecht, Woensel, Zes-Gehuchten, Zouteveen, Zuidbroek, Zuid Polsbroek

Oost-Indié I:

Batavia, Buitenzorg, Bandoeng, Cheribon, Tegal, Pekalongan, Semarang, Soerabaja, Malang, Blitar, Banjoewangi, Medan, Padang, Palembang, De Lampongs, Makassar, Suriname

Oost-Indié II:

Bandoeng, Batavia, Blitar, Buitenzorg, Madioen, Magelang, Menado, Minahasa, Modjokerto, Salatiga, Soekaboemi, West-Java, Amboina, Cheribon, Makassar, Pasoeroean, Tegal, Tjiandjoer

Heerlijkheden enz:

Aagtekerke, Aalst, Albrantswaard, Amelisweerd, Amerongen, Sint Anthonis, St. Anthonius, Baak, Baarsdorp, Barlham, Bergen in Kennemerland, Berkenrode, Biesland, Blikkenburg, Blitterswijk, Blokland, Bloys, Botland, Brigdamme, Brijdorpe, Burgst, Buttinge, Cadier, Campen, Cleverskerke, Cromstrijen, Demrick, Den Tol, De Vuursche, Ten Donk, Doorwerth, Drakestein, Duivenvoorde, Eversdijk, Geersdijke, Geesteren, 's Gravenambacht, 's Grevelduin-Capelle, Groet, Haamstede, Haeften, Hakfort, 's Heeren Jansland, Hellouw, Hinderstein, Holij, Hoogelande, Hoog- en Woud-Harnasch, Hoogkerk c.a., IJzendoorn, Indijk, Jutphaas Nedereind, Jutphaas Overeind, Kampferbeke, Kattendijke, Kell, Kenenburg, Keppel, Kerkwijk, Kersbergen, Kessel, Klaaskinderkerke, Langerak (Zuid Holland), Leede en Oudewaard, Lek en Stormpolder, Leusden, Lichtenberg, Limmen, Looperskapelle, Maire, Maren, Meijnerswijk, Middachten, Mijnden, Nederhorst den Berg, Nederveen-Cappel, Nederwetten, Nerijnen, Netterden, Niemandsvriend, Nieuw Amelisweerd, Nieuwerkerk, Niftrik, Nijbroek, Oostbeveland, Oosterwijk, Oost-Souburg, Ophoven, Oterleek, Oudaan, Oud-Amelisweerd, Petten en Nolmerban, SintPhilipsland, Pijlsweerd, Poppekerke, Rengerskerke, Renswoude, Reijerscop c.a., Rijsenburg, Ritthem, Rodenburgh, Rosendaal, Ruwiel, Scherpenzeel, Slochteren, Soetelingskerke, Spieringshoek, Sterkenburg, Stevensweerd c.a., Ter Aa, Terborg, Tiellandt, Twello, Valkenisse, Verwolde, Vliet, Voshol, Vredewold, Vrijenban, Vrijenhoeven, Vrijenhof, Vuilkoop, Waarden, Waardenburg, Westenschouwen, Westervoort, Westkerke, West-Souburg, Wieldrecht, Wildenborch, Williskop, Wissekerke, 't Woud, Zaamslag c.a., Zaanen, Zalk en Veecaten, Zeddam, Zuijlenstein, Zwake

Waterschappen:

Aduarder  Zijlvest,  Alblasserwaard,  Oud Land van Altena, Amstelland, Anna Paulowna, Lande van Arkel, Asperen, Beemster, Bijlmermeer, Buikslotermeer c.a., Bunschoter Dijken, Land van Buuren, Delftland, Dorpsterzijl, Dregterland, Rivier d'Eem, Eendrachtspolder, Stad en Lande van Gooiland, Haarlemmermeerpolder, Hoogen Boezem achter Haastrecht, Stad en Lande van Heusden, Hunsingo, Koekendijk, Krimpenerwaard, Lek, Nederwaard, Niedorper Kogge, Nijmegen, Noordeindermeer, Noord-Hollandsch Noorderkwartier, Ooij, Overwaard, Purmer, Burg van Putten, Rhenensche Neude c.a., Rijnland, Schager Kogge, Schieland, Slaperdijk, Sommelsdijk, Termunter Zijlvest, Veenraden van Veenendaal, Land van Vianen, Vier Noorder Koggen, Vijf Heeren Landen, Vollenhove, Lande van Voorne, Walcheren, Waterland, Westerkwartier, Wilhelmina Polder, Winsummer Zijlvest, Breede Watering Bewesten Yerseke, Zwijndrechtse Waard, Grootwaterschap van Woerden, Bildtpollen, Oud Bildt, Nieuw Bildt, Engwierumer Polder, Zeedijken van Ferwerderadeel, Grieën, Nes-Buren, Zeedijken van Kollumer- en Nieuwkruisland, Oosterpolder Zeedijk onder Holwerd, Westpolder Zeedijk onder Holwerd, Zeedijken van Oostdongeradeel, Zeedijken van Westdongeradeel, Sneeker Oudvaart, Ternaarderpolder, Vijfdeelen Zeedijken Binnendijks, Vijfdeelen Zeedijken Buitendijks, Zeven Grietenijen en stad Sloten​

Nieuwe en gewijzigde gemeentewapens:

Laren (NH), Berkenwoude, Middelharnis, Nootdorp, Baarn, Haarzuilens, Houten, Bemmel, Gendringen, Heteren, Neede, Overasselt, Valburg, Kamperveen, Anloo, Eelde, Gasselte, Oosterhesselen, Roden, Schoonebeek, Sleen, Vries, Marum, Muntendam, Nieuwolda, Oldekerk, 't Zandt, Zuidbroek, Deurne, Baexem, Bergen (Limburg), Eygelshoven, Hulsberg, Klimmen, Maasniel, Nieuwstadt, Terschelling, Schoonhoven, Driebergen-Rijsenburg, Beilen, Dalen, Winschoten, Ossendrecht, Ubach over Worms

Historische geslachten deel I:

Willem, prins van Oranje, Juliana, gravin van Stolberg, Anna van Egmond, gravin van Buren, Anna, hertogin van Saksen, Charlotte de Bourbon, Louise de Coligny, Jan, graaf van Nassau, Philips van Marnix, heer van Sint Aldegonde, Lamoraal, graaf van Egmond, Philips van Montmorency, graaf van Hoorn, Philips II, koning van Spanje, Margaretha, hertogin van Parma, Kardinaal de Granvelle, Wigle van Aytta van Zwichem (Viglius), Karel, graaf van Berlaymont, Joachim Hopperus (Hoppers), Louis del Rio, Josse (Joost) de Courteville, Simon Renard, Jan van Glimes, markgraaf van Bergen, Antoon van Lalaing, graaf van Hoogstraten, Karel van Brimeu, graaf van Megen, Hendrik, heer van Brederode, Floris van Pallandt, graaf van Culemborg, Willem IV, graaf van den Bergh, Anthonis van Stralen, heer van Merksem, Jan van Casembroot, heer van Backerzeele, Jan van Hinckaert, heer van Ohain, Jan van Ligne, graaf van Aremberg, Peter Ernst II, graaf van Mansfeld, Filips van Croÿ, hertog van Aarschot, Karel van Croÿ, markies van Havré, Filips van Sint-Aldegonde, heer van Noircarmes, Philips de Lannoy, heer van Beauvoir, Erik II, hertog van Brunswijk, Sir Thomas Gresham, Albert van Loo, heer van Hodenpijl, Diederik Sonoy (Snoey), Jacobus van Wesembeke, Unico Manninga, Karel en Lodewijk van Boisot, Albrecht van Huchtenbrouck, Adriaan van Swieten, heer van Kalslagen, Casper van der Heyden (Casparus Heydanus), Willem Bardes (Bardesius), Paulus Buys, Ferdinand Alvarez de Toledo, hertog van Alva, Willem van der Linden (Guilielmus Lindanus), Adriaan Nicolai (Hadrianus Marius), Jan de Blasere, Jacob Hessels, Casper de Robles, heer van Billy, Maximilian de Hennin, heer van Bossu, François van Boschhuizen, Christofore de Mondragon, Pieter Adriaansz. van der Werff, Baerte van Idsaerda, Adreon de Bergues, heer van Dolhain, Gislain de Fiennes, heer van Lumbers, Artus van Brederode, Willem van der Marck, baron van Lumey, Cornelis van Beveren, Adriaan van Blyenburg, heer van Schobbeland, Willem van Zuylen van Nyevelt, Bartold Entens de Mentheda, Willem Bloys van Treslong, Jacob Cabeliau, heer van Mulhem, Nicolaas Ruychaver, Jerôme Tseraerts, Willem van Bronckhorst en Batenburg, Doeke (Duco) Martena, Cornelis Dirkszoon, Wigbolt Ripperda, Sir Thomas Morgan, Jelis Pieck, heer van Enspieck, François, heer van La Noue, Johan van Alendorp, Jacob van den Eynde, Jacob Oem van Wyngaarden, Pieter Dirksz Hasselaer, Jasper van der Noot, heer van Carlo, Arend van Dorp, heer van Temse, Juan Luis de la Cerde, hertog van Media Celi, Luis de Requesens, Jeronimus van Tuyl van Serooskerke, Cornelius Musius (Muys), Elbertus Leoninus (le Lion), Johan van der Does, heer van Noordwijk, Dirk van Leiden (Van Leeuwen), Cornelis van Cuyck van Mierop, Frederik III, keurvorst van de Palts, Christoffel d'Assonleville, Maximiliaan Vylain, baron van Rassenghien, Arnold Sasbout, heer van Spalant, Cornelis Suys, heer van Rijswijk, Gunther, graaf van Schwartzburg, Johan Onuphrius thoe Schwartsenberg, Johan II van Duvenvoorde, François Maelson, Johan van der Linden, Willem van Hoorn, heer van Heeze, Jan van Croÿ, graaf van Roeulx, Olivier van de Tympel, heer van Korbeek, Hendrik de Bloeyere, Dirk van Liesveldt, Jan van Hembyze, Willem van de Kethulle – Heer van Assche, Filips, graaf van Lalaing, Philip, graaf van Eberstein, Juan van Oostenrijk, Francisco Verdugo, Francesco de Montesdoca, Sicke van Dekema, Gerard van Groesbeek, Martinus Baudewijns, Frans van Valois, hertog van Alençon, Floris Thin (Van Ewijck), Jan Jacobz van Leemput, Adriaan van der Mijle, Gaspar Schetz, baron van Wezemaal, Adolf van Meetkercke, Adam van Haren, Frederik van Yve, Johan Casimir van de Palts, Dirk de Bije, Gerrit van Poelgeest, heer van Homade, Willem Roels (Roelsius), Matthias, aartshertog van Oostenrijk, François van Halewijn, heer van Sweveghem, Alexander Farnese, hertog van Parma, Valentin de Pardieu, heer van La Motte, Philips de Recourt de Licques, Jean Sarrazin (Saracinus), Nicolaas Blancx (Blans), Petrus de Rijcke (Rijckius), Ausonius Galama, Eiso Jarges (Jarghes), Otto Heinrich, graaf van Swartzenberg, Bernard van Merode, heer van Sedernich, Agge (Aggaeus) Albarda, Filips, graaf van Hohenlohe-Langenburg, Poppe van Roorda, Wybe van Roorda van Goutum, Reinier Cant, Noël de Caron, heer van Schoonewalle, Willem Borluut, Caspar van Vosbergen (Vosbergius), Adolf, graaf van Nieuwenaar, Frederik Schenck van Tautenburg, Maarten Schenk van Nideggen, Johan van de Corput (Cornput), Johann Baptiste de Tassis (Taxis), Robert de Melun, prins van Espinoy, Balthasar Gerard, Wigbold van Eusum, heer van Nijenoord, John Norris (Norreys), Joost de Soete, heer van Villers, Armand de Gontaut, baron van Biron, Gebhart II, drost van Waldburg, Cornelis Pietersz Hooft, Paulus Merula (van Maarle of Merle), Renom de France, Pieter Christiaansz Bor, Pieter Cornelisz Boom, Martin Jansz Coster, Adriaan Reiniersz Kromhout, Hendrick Laurensz Spieghel, Cornelis van Nieustad, heer van Sevenhoven, Bruno van der Dussen, Gerard Prouninck, heer van Nieuw Herlaer, Johan Taets van Amerongen, Gerlach van der Capellen, Baerte van Idsaerda, Jacob Valcke, heer van Cats, Cornelis Aerssens, heer van Spijk, Jacobus van Bouricius, Julius of Jucke van Beijma, Hendrik van Nispen, Hessel Aysma, Haring van Glins, Gerard Amelisz van Hoogeveen, Dirk Jansz Loncq, Willem Cornelisz van Duyvenbode, Jacob de Grijze, heer van Watervliet, Tiete van Hettinga, Jan de Brauw, Jan Baptiste Houwaert, Reinier van der Duyn, Johan Schimmelpenninck van der Oye, Douwe van Sytzama, paus Pius V (Michele Ghislieri), paus Gregorius XIII (Hugues Buonocompagni), Johannes Hauchinus, Johannes van Bruheze, Sasbout Vosmeer, Godfried van Mierlo, Hendrik van Cuyck, Christiaan van Adrichem (Crucius), Jean Grusset (Richardot), Elizabeth, koningin van Engeland en Schotland, Robert Dudleyn, graaf van Leicester, Thomas Cecil, graaf van Exeter, Andries Hesselt van Dinther, Arent toe Boecop, Reint Alberda, Matthys Berck, Keympe Donia (Harinxma Donia), Jelger van Feytsma, Michiel van Miereveldt, Karel van Mander, Jan de Jonge, heer van Oosterland, Christoffel Plantijn, Johannes Moretus, Cornelis van Ghistele, Arnout van Eijndhouts, Otto van Egmond, heer van Keenenburg, Petrus Peck (Peckius), Casper Johannesz Coolhaas, Jan Jakobsz Utenhove, Thomas Tilius (Van Thield), Menso Alting, Johannes Miggrode, Frans van Holtmuelen, heer van Tegelen, Jacob van Cronenburg, Pieter van Foreest (Petrus Forestus), Jean François le Petit,

Historische geslachten deel II:

Maurits, prins van Oranje, Willem Lodewijk, graaf van Nassau, Everardus van Reydt (Reidanus), Feye van Heemstra, Sebastiaan van Loosen, Lubbert Turck, Arent van Groenevelt, Simon Stevin, Paulus en Marcellis Bacx, Nicolaas Jansz de Huybert, Johan van Oldenbarnevelt, Gilles van Ledeberg, Rombout Hogerbeets, Huig de Groot (Hugo Grotius), Maria van Reigersberch, Nicolaas van Zuylen van Seventer, Johan Strick, Tjalling van Eysinga, Levinus Calvart, John North, William Stanley, graaf van Derby, Thomas Sackville (Lord Buckhurst), Francis Vere, Charles de Herauguières, Guillaume de Maulde, heer van Mansart, Willoughby de Eresby (lord), Robert Devereux, graaf van Essex, Robert Spencer van Wormleighton, Alonzo Perez van Medina Sidonia, Pieter van der Does, heer van Rijnsaterwoude, Charles Howard van Effingham, Francis Drake, Hendrik IV, koning van Frankrijk, Hendrik IV, koning van Navarre, Albrecht, aartshertog van Oostenrijk, Marc de Rye, graaf van Varax, Francisco de Mendoça, admirant van Aragon, paus Sixtus V (Félice Perretti), paus Urbanus VII (Giovanni Castagna), paus Gregorius XIV (Nicolaus Sfondrati), paus Innocentius IX (Giovanni Facchinetto), paus Clemens VIII (Ippolito Aldobrandini), paus Leo IX (Alessandro de Medici), paus Paulus V (Camillo Borghes), paus Gregorius XV (Alessandro Ludovisi), paus Urbanus VIII (Maffeo Barbarini), Ambrogio, markies van Spinola, Charles Bonaventure de Longueval, Philip Bentinck, heer van Obbicht, Pierre Jennin, François van Aerssen, heer van Sommelsdijk, Henri de Codt, Walraven van Wittenhorst, Ritsk van Rynia, Wernerus Hellemys (Helmichius), Justinus van Nassau, Jan Huyghen van Linschoten, Cornelis en Frederik de Houtman, Jacob van Heemskerck, Jacob le Maire, Jacob Cornelisz van Neck, Olivier van Noort, Reynier Pauw, Balthasar de Moucheron, Joos de Moor, Cornelis Matelief (de Jonge), Willem de Zoete, heer van Haultain, Pieter Both, Gerard Reynst, Laurens Reael, Cornelis Haga, Willem Jansz. Blaeu (Blauw), Laurens Jansz Pit, Willem Joosten Dedel, François Wittert, Jacob Willekens, Gerrit Pietersz Bicker, Simon Willems van der Does, Jan Jacobsz Bal (Huydecoper), Claes Jacobsz Coeckebacker, Jacob Poppen, Wybrand Warwijck, Pieter Cornelisz Hooft, Everard van Reyd (Reidanus), Roemer Visscher, Pieter Schrijver (Petrus Scriverius), Cornelis Gijsbertsz Plemp, Theodore Rodenburg, Gerardus Joannesz Vossius, Caspar van Baerle (Barlaeus), Daniël Heyns (Heynsius), Jacob Cats (Vader Cats), Simon van Beaumont, Joseph Justus Scaliger, Thomas van Erpe (Erpenius), Simon Bisschop (Episcopius), Johannes Polyander à Kerckhove, Rudolf Snel van Royen (Snellius), Cornelis Matthiasz van der Nieustadt, Cornelis van Ghistele, Marcus Zuerius Boxhorn, Ubbo Emmen (Emmius), Pieter van der Cun (Cunaeus), Jacob Hermans (Jacobus Arminius), François Gomaer (Gomarus), Johannes Wtenbogaert, Reynier Donteclock, Philippe du Plessis-Mornay, Jacobus van Toor (Taurinus), Adolph van der Waal, heer van Moersbergen, Jacobus Trigland, Gerrit Jacob Witsen, Eeuwoud Teelinck, Hendrick van de Putten (Erycius Puteanus), Adriaan van Mathenesse, Benjamin Aubery, heer van Maurier, Paulus Buys, Roelof van Echten – Heer van Echten, Lodewijk Elsevier, Johannes van Waesberge, Octavio van Veen (Otto Vaenius), Paulus Moreelse, Johannes van Ravesteyn, Hendrik Goltz (Goltzius), Willem Jacobsz Delff, Hendrik Cornelisz de Keyser, Harmen Gysbrecht van de Poll, Enno III, graaf van Oost-Friesland, Henri de la Tour d'Auvergne, Andries de Roy, Albrecht van Egmond van Merestein, Jacques de Malderé (Malleré), Albert Joachimi, heer van Oostende, Gideon, baron van de Boetzelaer, Dirk Bas Jacobsz, Dudley Carleton – Viscount Dorchester, Johan de Haan, Gilles de Glarges, heer van Ellemes, Dirk Canter, Hendrik van Helsdingen, Reynier van Asewyn – Heer van Brakel, Aernout Druyvesteyn, Johan Huyssen, Reynier van Persijn, heer van Couwenhoven, Philips Ram, Laurens Sylla (Sille), Hendrik Pots, Hugo Muys van Holy, Anthonis Duyck, Adriaan van Manmaker, Adriaan Ploos van Amstel, Jacob Schotte (Scotte), Anselmus Beerntsz, Scato Gockinga, Daniël de Hertaing, heer van Marquette, Henrick van Essen, Michael van Middelhoven, Cornelis van Assendelft, Rienck van Burmania, Ernst van Harinxma thoe Slooten, Symon van Veen, heer van Hoogeveen, Ewoud Storm van 's Gravesande, Pieter van der Meer, Ernst Casimir, graaf van Nassau-Dietz, Sophia, hertogin van Brunswijk, Pieter van Regemorter, Adriaen Pauw, heer van Heemstede (I), Adriaen Pauw, heer van Heemstede (II), Arnold van Randwijck, Willem Boreel, baron van Vreendijk, Jean Duplessis, hertog van Richelieu, Michel de Maurissens, Floris van den Bouckhorst, Nicolaas Mutsaerts, Johannes Stalpert van der Wiele, Hartmanus Hartman, Sebastiaan Egberts (Egberti), Pieter Jansz Hooft, Amelis van Amstel van Mijnden, Igram van Schelen, Frederik de Ruyter, Pieter van Opmeer, Cornelis van Pynacker, Jacob Stoop Dirksz, Cornelis van Beveren, heer van Strevelshoek, Volckert Overlander, heer van Purmerland, Barthold van Akerlaecken, Maart van Isendoorn à Blois, Ernst van Ittersum tot Nijenhuis, Adriaan Teding van Berkhout, Jacob Thierens, Maarten Jansz van Hoogenhouck, Johannes Bogaert, Pieter Woutersz Crabeth, Reinier Tromper, Paulus van Beresteyn, Michiel Pompe van Meerdervoort, Gijsbertus Ruysch, Gijsbert Hendriksz Dorrenboom, Floris van Teylingen, Jan Merens, Claes Jansz van Rodenburgh, Herman van de Steen, Frans Hendricksz Oetgens, Jacob Boelens Andriesz, Jan Claes Boelensz, Jacob Dircksz de Graef (I), Jacob Dircksz de Graef (II), Baltasar Simonsz Appelman, Cornelis Benningh Jansz Duyvesz, Jan Cornelisz Geelvinck, Ysbrand Albertsz Ben, Gilles Jansz Beth, Nicolaas van Harencarspel, Cornelis Eversdijk, Robbert de Vassy, Willem Teelinck, Jan van der Lisse, Cornelis Cornelisse Mulock, Adriaan Hoffer, heer van Bommeneede, Jan Anthonisse de Jonge, Lieven van Vrijberghe, Nicolaas Cau, Hendrik Wilbrenninck, Zweder van Appeldoord tot de Poll, Ernst van Lawick, Johan, heer van Scherpenzeel, Diederik van Quadt-Isny, heer van Swanenburg, Arent de Raet, Peter Zels, Evert Everwijn, Diederick van Eck, Karel van Gelre, Johan van Goltstein, Willem Huyghens van Schoonderlogt, Cornelis van Sallandt, Arndt Tullicken, Jan van Ommeren, Herbert van Oyen, heer van Figenhof, Pieter Moorrees, Gerrit van Hoeckelum, Brand van Middachten, Gijsbert Ripperbant, Johan van Renesse – Heer van Wilp, Dirk van Ruitenborch tot Presickhaven, Dirk Schade van Westrum, Wilhelm van Mariënburg, Gerrit van Suchtelen, Wijnand Alstorff, Arent Gerritsz Greven, Jan Sloet, heer van Buckhorst, Johan Witte tot Wittenstein, Edzard Rengers, heer van Tuinga, Wijt Syckema (Siccema), Wytze van Cammingha van Jelmera, Jovius van Harinxma thoe Heeg, Hobbe van Aylva, Allert van Rietwijck, Reinier van Meer, Christoffel van Ledebur, François van der Burgh, Jan van Romunde, Jan Arrazola de Onate, Pieter Coenen, Derk van Dorth, Reinier van Raesfelt, heer van Luttikenhof, Thomas van Heurn (Heurnius), Barthout van Aeckerlaecken, Cornelis van Dongen

 

  • Kaarsenfabriek Gouda, Oud Hollandsche en Moderne meesters

In 1909 bracht de KSKG een Fin de siècle insteekalbum of plaatjesalbum uit met de naam 'Oud Hollandsche en moderne meesters'. Bij dit album hoorden 60 kunstreproducties die men kon verzamelen. Tegen inlevering van die 60 plaatjes, welke men daarna weer terug ontving, werd het album gratis verstrekt. Het bijzondere aan dit album, waren de pergamijn bladen met foto's van de kaarsenmakerij waarin de door Toorop gemaakte litho's goed herkenbaar waren. De foto's hadden een Jugendstil kader met bovenin het handelsmerk, het gotische Stadhuis van Gouda en onderin het monogram KSKG van de fabriek. 

 

  • Koorn-albums

Koorn-albums zijn plaatjesalbums, uitgegeven door de Electrische Koffiebranderij en Theehandel B. Koorn & Co. te Alkmaar.

In deze reeks verschenen :

- W. Louwaars, Het vogelleven ( ca. 1920)

- W. Louwaars, Neerland's vogelwereld (1923)

- H. Engel, Van rupsen en vlinders (1935, 2e dr. 1938)

 

  • Kwatta chocolade

Kwatta-albums zijn plaatjesalbums, die in de 20ste eeuw werden uitgegeven om plaatjes in te kleven die via de Kwatta-producten konden worden verkregen. Later werden nog plaatjes uitgegeven die niet meer bedoeld waren om in een album te kleven, maar om naast elkaar gekleefd op een groot vel papier, samen een poster te vormen. Een voorbeeld hiervan is de reeks van 90 Smurfenplaatjes

Tweetalige albums Nederlands-Frans

- De jacht - La chasse

L

 

M

  • Meurisse, chocolade

 

N

  • Nestlé

 

  • Niemeijer's Tabak albums

Niemeijer's Tabak-albums waren een reeks plaatjesboeken die tussen 1920 en 1930 werden uitgegeven door de Groningse tabaksfabriek van de familie Niemeyer, een bedrijf dat thans bekendstaat als Koninklijke Theodorus Niemeyer BV.

De boeken met ingeplakte albumplaatjes waren zo'n 32 cm hoog en 32 pagina's dik.

De twee delen De schatten der Aarde kwamen tot stand dankzij medewerking van Frits van Raalte (1876-1943).

Omslagtitels:

- Nederlandsch Indië (1923)

- Japan & China (1924)

- Mooi Zwitserland (1925)

- Amerika (1926)

- Naar de Middellandsche Zee (1926)

- Naar het land der Middernachtszon (1927)

- De schatten der Aarde: Eerste afdeeling: Steenkolen en zout (1928)

- De Schatten der Aarde: Tweede afdeeling: Ertsen en Metalen (1928)

 

O

  • Oldenkott, tabaksfabrieken

De tabakskerverij en tabaksfabriek Oldenkott werd opgericht in Amsterdam in 1760 door Hermann Oldenkott. In 1819 kwam er een filiaal in Ahaus (Duitsland). Waarschijnlijk kende de firma nog twee filialen, aangezien in 1838 August Kersten uit Rees de tabaksfabrieken van Heinric Oldenkott in Elten en Weesp overnam, maar wel de naam Oldenkott behield.

Deze Duitse tak van Oldenkott werd een van de grotere Duitse tabaksfirma's en in 1929 kocht de firma de, inmiddels twee, Duitse fabrieken van de oorspronkelijke tak. De Duitse tak werd vooral later bekend door de fabrikage van tabakspijpen. In 1972 werd de Duitse tak opgekocht door het Nederlandse Niemeijer. In 1974 werd de productie van tabak gestaakt, in 1987 werd de productie van pijpen opgekocht door de oorspronkelijke Kersten familie, maar in 1992 alsnog gesloten.

De Nederlandse tak werd in 1923 overgenomen door Sopla uit Amersfoort en de productie verdween uit Amsterdam. Het merk Oldenkott werd langzaam afgestoten en verdween voor de Tweede Wereldoorlog.

De beide Oldenkottfirma's zijn vooral bekend door de uitgave van plaatjesalbums. De Nederlandse tak begon hiermee in 1910 met een serie Nederlandse stads- en gemeentewapens. Dit was een succes en uiteindelijk zijn er 10 albums voor Nederland en een voor Zwitserland uitgegeven. In de jaren dertig zijn nog twee albums uitgegeven met vogelplaatjes.

De Duitse firma heeft van de jaren dertig tot en met de jaren zestig van de 20e eeuw een serie albums uitgegeven met thema's als medailles, natuur en een album "Deutschland braucht Kolonien".

 

P

  • Panini

Panini (Panini SpA of de Panini Group) is een Italiaans bedrijf gespecialiseerd in de productie van verzamelbare stickers.

Het bedrijf werd in 1961 opgericht door de gebroeders Panini en is gevestigd in Modena, Italië. Naast stickers produceert Panini ook stripverhalen en tijdschriften onder de naam Panini Comics. Panini verwierf in de jaren 60 bekendheid door zijn voetbalstickers.

 

Q

 

  • Rizla+-albums

Rizla+-albums zijn plaatjesalbums die in de jaren vijftig en zestig van de twintigste eeuw werden uitgegeven door Rizla+, de fabrikant van sigarettenvloeitjes. In elk pakje vloeitjes zat een gratis plaatje gevouwen uit een op dat moment uitgebrachte serie, het bijbehorende album moest worden gekocht.

Verschenen albums:

- Zoetwatervissen, 3 delen, door A. van den Nieuwenhuizen (softcover, 17,5 x 26 cm.)

- Zó moet je vissen, door Willem van Veenendaal en Rein Mijdema (softcover, oblong)

- Zo leer je vogels kennen, 4 delen, door Ko Zweeres en Rinke Tolman (1961-1963)

- Voetbalprominenten, 2 delen, door Leo Pagano (softcover)

- Rizla+ voetbalt in woord en beeld door Leo Pagano en Karel Kaufman (softcover, oblong, 50 plaatjes, ca. 1956)

- Revue der kampioenen, door Leo Pagano (48 zwart-witplaatjes van wielrenners, 1951)

- RIZ la + (zo staat het binnenin: rijstpapier LA CROIX heette het vroeger blijkbaar) Geschiedenis van België - histoire de Belgique (soft cover groen) en luxe editie (harde cover rood)- jaren vijftig vermoedelijk.

 

  • Ringers-albums

Ringers-albums zijn plaatjesalbums die werden uitgegeven door de Ringers' Cacao- en Chocoladefabrieken.

In totaal verschenen drie albums:

- Flitsende vinnen, een album over de Nederlandsche zoetwatervissen (1934)

- Bottende takken, over het Nederlandsche bos en wat daarin leeft (1935)

- Ruimtevaart, met tekst van P.R.O. Peller, 80 plaatjes van R. en R. Das (1965)

- Rotterdamse Margarine Industrie

 

  • Soubry

 

  • De Spar

 

  • TEO, jamfabriek

Taminiau Elst Overbetuwe (TEO) was een jamfabriek in Elst en een van de grootste jamfabrieken van de Betuwe. Het bedrijf heeft als zodanig bestaan van 1901-1958, toen het werd overgenomen door Heinz. Tegenwoordig wordt er tomatenketchup vervaardigd.

Taminiau Elst Overbetuwe bracht een plaatjesalbums over vogels uit.

 

  • Tiktak, koffie- en theefabriek

In 1924 kwam het Tiktakalbum "Vogelalbum in steendruk" uit, in 1927 gevolgd door een tweede deel, samengesteld door de kunstenaar J. de Jonge. Bijzonder hierbij was dat de – los te verkrijgen – plaatjes niet hoefden te worden ingeplakt, maar konden worden ingestoken in speciaal vervaardigde sleuven. In 1928 volgde deel drie: "Neerlands bosschen en groene weiden", met in 1930 een gelijkgenaamde deel vier. Het prachtige, in Jugendstil uitgevoerd omslag was van de hand van Alb. Kleyn en de plaatjes waren getekend door Annie M. Dommering en Wim de Jager.

Ook gaf Tiktak rond die tijd enkele jongensboeken uit, zoals "Zonnige dagen" door J. de Jong. Voor de Tweede Wereldoorlog waren er ook nog voetbalboeken met plaatjes die verzameld moesten worden.

In 1935 werd een grammofoonplaat uitgebracht met daarop het "Tiktak lied". Een regel tekst daaruit:

Want wie Tiktaks namiddagthee en Tiktaks koffie drinkt, die voelt dal al zijn narigheid weer in het niet verzinkt."

 

  • Tjoklat, chocoladefabriek

In april 1937 bracht Tjoklat een sagenalbum uit, een kinderboek met Indische vertellingen.[6] Het was verkrijgbaar door het sparen van de merktekens (de knielende Indische vrouw), die op de wikkels van chocoladerepen stonden. Op de omslag van het album stond eveneens de afbeelding van de knielende Indische vrouw met de schaal cacaovruchten in haar handen. Het album was al voorzien van gekleurde illustraties, maar de teksten moesten verzameld en ingeplakt worden. Het album werd gedrukt bij drukkerij De Spaarnestad te Haarlem. De illustraties waren van Frits van Bemmel.

U

 

  • Van der Meer & Schoep, brood-, beschuit- en koekbakkerijen

 

  • Van Nelle albums

 

  • Veen-albums

 

  • Victoria chocolade

 

  • Verkade

Verkade-albums zijn in 1903 ontstaan toen de koekfabrikant Verkade plaatjes bij zijn producten ging voegen, die konden worden verzameld en in speciaal daarvoor gemaakte albums konden worden ingeplakt.

 

Het begon met drie sprookjesalbums, met plaatjes die in Duitsland waren aangekocht. Deze uitgaves werden een groot succes, waarop Verkade besloot om andere albums uit te gaan geven, over diverse aspecten van de natuur en het landschap in Nederland. In de periode 1903 tot en met 1940 zijn er successievelijk 30 albums uitgegeven. Het totaal in omloop gebrachte exemplaren van de gedrukte albums was ongeveer 3,2 miljoen met een recordaantal van 30 miljoen losse plaatjes, om in te plakken. In 1904 werd Jac. P. Thijsse benaderd door het Verkade-bedrijf; uiteindelijk zou hij de schrijver worden van 18 van de 30 Verkade-albums die zijn verschenen. De jonge Jan Voerman jr. was een van de eerste illustratoren (aangetrouwde familie). Het begon in 1906 met de albums Lente, Zomer, Herfst en Winter. Alle verschenen albums behaalden voor Nederlandse begrippen enorme oplagen, behalve het album Friesland; dit album behoort nu tot de meest gezochte Verkade-albums door verzamelaars. Door de Eerste Wereldoorlog was er een nijpend tekort aan papier, zodat er slechts een kleine oplage van gemaakt kon worden; na een kleine tweede druk in 1919 stopte Verkade tijdelijk met de albums en plaatjes, in afwachting van betere tijden. In 1925 werden de jaarlijkse uitgaven hervat.

 

In 1904 werd Thijsse benaderd om tegen betaling de teksten te willen verzorgen voor de albums. Bij de koekjes van Verkade zaten plaatjes gevoegd, die men in de albums in Genummerde kaders kon plakken als illustratie bij de voorgedrukte tekst van Thijsse. Thijsse schijnt te hebben uitgeroepen: 'Ze hebben me voor de reclame gevraagd!' , maar hij ging uiteindelijk toch in zee met Verkade, en de albums werden een groot succes. Een aantal haalde een oplage van meer dan 100.000 exemplaren. Bovendien bereikten ze mensen uit een groot deel van de samenleving, hoewel de Verkade-koekjes voor het armste deel van de bevolking veelal te duur waren. De serie albums begon met de delen Lente, Zomer, Herfst en Winter. Later verschenen albums over biotopen en natuurgebieden, zoals Het Naardermeer

 

Jan Voerman sr. werd gevraagd door de firma Verkade (familie van zijn vrouw Anna Verkade) om mee te werken aan het schilderen van nieuwe plaatjes voor de reeks Verkade-albums. Hij schoof de opdracht echter door aan zijn zoon Jan Voerman jr. die toen slechts 16 jaar oud was. In augustus 1905 stuurde de jongen zijn eerste aquarellen voor het album Lente naar de fabriek in Zaandam; op 8 september kwam er een brief met het antwoord: '..de tekeningen zijn heel goed, Thijsse vond het ook.' Zijn oom schreef hem na het tweede album Zomer, waar hij ook aan mee had gewerkt, dat veel mensen in het land over zijn illustraties begonnen te praten. Jarenlang werkte Jan jr. vervolgens nog mee aan de Verkade Albums, waarmee hij veel bekendheid verwierf als een van de eerste illustrators van de Verkade-albums. Andere illustrators van de albums waren onder andere Rol sr., Rol jr. Willem Wenckebach en Jan van Oort.

 

Willem Wenckebach is het meest bekend gebleven door zijn pentekeningen en aquarellen - in een impressionistische, kleurrijke stijl - voor de Verkade-albums van Jac. P. Thijsse. Bekende voorbeelden zijn Het Naardermeer (1912) en Texel (1927). De illustraties maakte hij op zijn tochten door Nederland, die hij, samen met Jac. P. Thijsse en de andere illustratoren van de albums, ondernam. Voor Het Naardermeer maakte Wenckebach ook het ontwerp voor de boekband.

 

Henricus Rol was een zoon van Cornelis Rol (1877-1963) en werd ook grafisch kunstenaar; hij kreeg les van zijn vader. Zijn verdere opleiding volgde hij aan de Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Hij is - net als zijn vader (die werkte voor o.a. het Texel-album) - vooral bekend geworden als een van de makers van de plaatjes voor de Verkade-albums, waaronder een aantal met tekst, van Jac. P. Thijsse. Hij tekende met pen en aquarelleerde afbeeldingen voor De Bloemen en haar Vrienden (1934), Omgang met planten en Eik en beuk (1935). Ook schilderde hij voor de albums Dierenleven in Artis (1939), Apen en hoefdieren in Artis (1940) en Vogels in Artis, en voor het album Hans de Torenkraai (1935). Aan de laatste twee albums werkte hij samen met zijn vader.

 

Van Oort is ook vooral bekend geworden als een van de schilders van de plaatjes voor de Verkade-albums van Jac. P. Thijsse. Hij schilderde in de periode 1906-1913 voor acht albums: Lente, Zomer, Herfst en Winter, Blonde Duinen, Bonte Wei, Bosch en Heide, en voor Het Naardermeer. De jaargetijden-albums hadden aquarellen; voor het bekende Het Naardermeer koos hij voor olieverf, waardoor de afbeeldingen daarin wat zwaar en grof aandoen. Al vanaf 1901 had van Oort 'fijnzinnige, zij het soms wat stijve'  Illustraties geleverd voor werk van Thijsse (en Heimans): in 1901 voor In het Bosch, een deeltje van de reeks Van vlinders, bloemen en vogels; in 1904 voor Het Vogeljaar; deze laatste tekeningen zijn ook opgenomen in Het Vogelboekje (1912).[

Alle Verkade-albums

1 1903 Plaatjesalbum 1, serie A - X

2 1904 Plaatjesalbum 2, serie 25- 48

3 1905 Plaatjesalbum 3, serie 49- 72

4 1906 Lente Jac. P. Thijsse

5 1907 Zomer Jac. P. Thijsse

6 1908 Herfst Jac. P. Thijsse

7 1909 Winter Jac. P. Thijsse

8 1910 Blonde Duinen Jac. P. Thijsse

9 1911 Bonte Wei Jac. P. Thijsse

10 1912 Het Naardermeer Jac. P. Thijsse

11 1913 Bosch en Heide Jac. P. Thijsse

12 1914 Langs de Zuiderzee Jac. P. Thijsse

13 1915 De Vecht Jac. P. Thijsse

14 1916 De IJsel Jac. P. Thijsse

15 1918 Friesland Jac. P. Thijsse

16 1925 Mijn Aquarium A.F.J. Portielje

17 1926 De Bloemen in onzen Tuin Jac. P. Thijsse

18 1927 Texel Jac. P. Thijsse

19 1928 Kamerplanten A.J. van Laren

20 1929 Paddenstoelen Jac. P. Thijsse

21 1930 Zeewateraquarium en Terrarium  A.F.J. Portielje

22 1931 Cactussen A.J. van Laren

23 1932 Vetplanten A.J. van Laren

24 1934 De Bloemen en haar Vrienden Jac. P. Thijsse

25 1935 Hans de Torenkraai H.E. Kuylman

26 1936 De Boerderij H.E. Kuylman

27 1937 Waar wij wonen Jac. P. Thijsse

28 1938 Onze Groote Rivieren Jac. P. Thijsse

29 1939 Dierenleven in Artis A.F.J. Portielje

30 1940 Apen en Hoefdieren in Artis A.F.J. Portielje

 

Andere uitgaven van en over Verkade:

1907 Verhalen en Sprookjes (door Tante Lize)

1965 Vogelzang (Jac. P. Thijsse; manuscript daterend van 1938)

1986 100 jaar Verkade

1988 Vogels in Artis (A.F.J. Portielje; daterend van 1941, destijds niet uitgegeven door oorlog)

1990 Dichter bij de natuur: Bos, heide en parklandschap

1991 Dichter bij de natuur: Waterlandschappen

1995 Eik en Beuk (Jac. P. Thijsse; manuscript daterend van 1935)

1997 Ruytermeisjes en Verkadevrouwen

2005 Een leven in Biskwie en Chocolade

W

 

X

 

Y

 

Z

  • Zeepfabrieken "Het Anker", v.h. Gebr. Dobbelmann, Nijmegen

Een Dobbelmann-album was een plaatjesalbum dat in de jaren twintig en dertig van de twintigste eeuw werd uitgegeven door N.V. Zeepfabrieken "Het Anker" v/h. Gebr. Dobbelmann in Nijmegen. Bij de aankoop van een stuk huishoud- of toiletzeep kreeg men een plaatje cadeau; het bijbehorende album moest worden gekocht.

Bekende uitgaven zijn de drie delen van De Wereld in Beeld:

- De wereld in beeld. Serie I - Onze overzeesche gewesten, door Ir. L.J.M. Feber, 1929

- De wereld in beeld. Serie II - De groote Indische cultures, door Ir. L.J.M. Feber, z.j.

- De wereld in beeld. Album III - Japan, door H.K. Westendorp en met zes aquarellen van B. Westendorp-Osieck, 1933

Het eerste album behandelt land, volk en cultuur van de Nederlandse koloniën, in het bijzonder Nederlands-Indië; het tweede deel gaat uitgebreid in op de voor de koloniale economie belangrijke plantage- en exportgewassen. De albums zijn gecartonneerd en elk voorzien van ruim honderd ingeplakte fotoplaatjes in koperdiepdruk, waarvan enkele van een paginagroot formaat. Deze plaatjes zijn reproducties van foto's uit de collectie van het Koloniaal Instituut in Amsterdam. De 75 plaatjes in het Japan-album zijn door de auteur gemaakt tijdens zijn reis door Japan.

 

 

'

Douwe Egberts plaatjesalbums

 

Douwe Egberts is met 15 grote albums en 7 kinderalbums de derde grootste albumuitgever in Nederland. Daarnaast heeft Douwe Egberts 11 kleurboeken uitgegeven. Zoals veel koffie- en theebedrijven heeft Douwe Egberts aan het begin van de eeuw ook series kleine chromo’s zonder album uitgegeven. 

Helaas heeft het bedrijf pas laat “het licht gezien”, anders zou er ongetwijfeld een mooie reeks klassieke albums van Douwe Egberts gelegen hebben. Het eerste grote album Groeien en bloeien door eigen bemoeien, over planten uitgebracht in 1938, is onmiskenbaar nog een echt klassiek album, inclusief de fraaie “Verkadeplaatjes”, al is het met het romanformaat wat onder de maat. 

De 14 volgende reisalbums, waarmee begonnen werd in 1948, zijn “modern” in die zin dat de inplakplaatjes en -platen kleurenfoto’s zijn op dun papier. Maar het zijn wel ingebonden boeken van kwartoformaat met stijve kaft en met een consequente uitvoering, en daarmee steekt Douwe Egberts met kop en schouders uit boven de meeste andere naoorlogse albumuitgevers. 

Douwe Egberts begon echter al veel eerder met plaatjesalbums, in de tweede helft van de twintiger jaren toen de stroom albums na de Eerste Wereldoorlog weer op gang was. Maar eerst werden de kinderen aan het kleuren gezet. Kleurboeken voor de kinderen Het bedrijf startte in 1924 het geschenkenspaarsysteem dat nu nog bestaat. Bij de eerste geschenken werd het voorbeeld gevolgd van de grootste concurrent Van Nelle, die vanaf 1922 veel succes had met de kinderalbums over kabouter Piggelmee. Douwe Egberts richtte zich ook op kinderen, met kleurboeken met verhalen over de twee honden Flip en Flap die samen allerlei avonturen beleven. Voorjaar 1925 worden tegelijk twee genummerde deeltjes uitgebracht, getekend en geschreven door K. Berghegge, reclametekenaar bij Douwe Egberts . De schrijver van Piggelmee haalde zijn inspiratie bij een oud sprookje. Berghegge ontleende het idee voor zijn verhalen waarschijnlijk aan een enkele jaren eerder in Oostenrijk uitgegeven prentenboek van Robert Wagner, “Flip und Flap. Ein lustiges Hunde-bilderbuch”, waarvan hiernaast een pagina is afgebeeld. De dunne gekartonneerde boeken van 16 pagina’s van circa A4 formaat hebben bovenaan elke pagina een grote gekleurde plaat en onderaan dezelfde plaat getekend om in te kleuren. Tussen de twee platen staat steeds een stukje van het verhaal in handgeschreven letters. Deze kleurboeken met uniforme omslag die een goede pers krijgen, worden verstrekt voor 50 spaarpunten van de tabak. Als er kort daarna ook spaarpunten op de koffie en thee komen worden de kleurboeken een groot succes. 

Er komt nog een derde deeltje bij van Berg-hegge, die kort daarna overlijdt. In 1926 volgen nog drie delen, van de hand van een van de eerste Nederlandse striptekenaars, Daan Hoeksema (1879-1935) die in 1917 had meegewerkt aan het grote Honig-album Nijver Nederland. Het eerste plaatjesalbum wordt een fiasco Enkele jaren later besluit Douwe Egberts om van de kleurboeken plaatjesalbums te maken. De twee eerste deeltjes worden samengebracht in één groot kwartoboek en de ruimte voor de gekleurde platen wordt blanco gelaten. De 32 platen kunnen nu los bij elkaar gespaard worden. Dit plak- en kleuralbum met volgletter A, met dezelfde voorkant als de kleurboeken, is uitgevoerd zoals de grote prentenboeken (25 x 35 cm) van Philips Reclamehandel getekend door Jo Spier, geniet met een dunne, geverniste kaft. Het noodlot slaat echter toe: De drukker heeft voor de binnenkant van de voorkaft de afbeelding genomen van een van de latere deeltjes waarin staat “Teekeningen en tekst van DAAN HOEKSEMA”. Het boek wordt haastig teruggetrokken. 

Dan volgt de crisis en een tweede poging blijft uit. Kleurboeken, leesboeken en plaatjesboeken In 1930 worden de kleurboeken opnieuw uitgebracht met een modernere omslag. Maar in de grote recessie worden ze nauwelijks afgenomen. In 1933 lijkt de crisis af te zwakken, en Douwe Egberts komt met een nieuw geschenkenaanbod. Een grote plaats daarin wordt ingenomen door de zogenaamde “kwartjes-boeken”, goedkope leesboeken met slappe kaft van Uitgeverij Helmond voor de jeugd en voor volwassenen, waarvan Douwe Egberts er een groot aantal in het aanbod opneemt. Ook aan de kleintjes wordt gedacht. Er wordt een reeks grote “sprookjeskleurboeken” gemaakt, geschreven door de bekende prentenboekenschrijfster Antoinette van Dijk en geïllustreerd door de befaamde reclametekenaar Matthieu Güthschmidt, die onder andere de series “stripplaatjes” met het verhaaltje op de plaatjes maakte voor Haust. Er worden tegelijk 5 delen uitgebracht: Klein Duimpje, Sneeuwwitje, De gelaarsde kat, Roodkapje en Asschepoester. Ook deze krijgen een goede pers, ondanks dat de prijs gestegen is naar 100 punten, en ze worden uitgegeven tot in de vijftiger jaren. 

De goedkope leesboeken worden gretig afgenomen, maar plaatjesboeken trekken toch het meest. Bij het nieuwe aanbod in 1933 komt Douwe Egberts ook met een eigen fotoboek gewijd aan de Nederlandse luchtvaart, die in die tijd zeer populair is. Dit boek getiteld “De wereld van boven” is geschreven door de beroemde piloot en schrijver Adriaan Viruly. Het boek bevat veel luchtfoto’s en foto’s van het luchtvaartbedrijf, geleverd door onze nationale trots de K.L.M. Na de befaamde kerstvlucht naar Indië in december 1933 komt er een aangevulde 2 e druk, en na de start van de geregelde lijnvluchten naar Indië in 1935 komt er een opnieuw aangevulde 3e druk. Dit boek bereikt de ongekende totaaloplage van 200.000 stuks. Het eerste klassieke plaatjesalbum 

Als in 1938 het dieptepunt van de recessie achter de rug is, zijn de meeste bedrijven gestopt met het uitgeven van plaatjesalbums. Douwe Egberts komt nu echter met zijn eerste “volwassen” plaatjesalbum, Groeien en bloeien door eigen bemoeien; een handleiding over bloemen, planten, groenten en vruchten. Dit album haakt feitelijk aan bij de populariteit van de plantenalbums van Verkade van 1928 – 1932 maar het is veel kleiner, van romanformaat (20 x 26 cm) en het gaat niet over het houden van kamerplanten zoals de albums van Verkade, maar als welkome aanvulling daarop over de tuin. 

Douwe Egberts krijgt uiteraard ook te maken met de ineenstorting van de koffie- , thee- en tabaksfabricage in de oorlog, maar het bedrijf blijft adverteren met het oog op de toekomst. Dat heeft effect. Douwe Egberts komt na de oorlog sterk terug en wordt het grootste bedrijf in deze sector. Het spaarsysteem waarmee direct weer vervolgd wordt en dat tot de dag van vandaag is blijven bestaan draagt daar zeker aan bij. Daar horen ook de zeer bekende plaatjesalbums nieuwe stijl bij die Douwe Egberts vanaf 1948 begint te produceren. We beginnen de bespreking van de Douwe Egberts albums met De Wereld van boven, een boek met vaste fotoplaten, met het excuus dat het een bijzonder mooi “prentenboek” voor volwassenen is, waarop volgens het bedrijf het eerste naoorlogse album Kleurenvlucht een vervolg is.

 

  • Douwe Egberts 00 De wereld van boven De Wereld van Boven. Door A. Viruly, Piloot K.L.M. Uitgave van Douwe Egberts Koffiebranderijen, Theehandel, Tabaksfabriek N.V. Joure (Friesland) – Utrecht, opgericht 1753. (1933) Fotoboek. Omslagontwerp en pentekeningen in de tekst van T. Leeser. 54 pagina’s. 2 e aangevulde druk, 58 pagina’s, 1934 3 e opnieuw aangevulde druk, 58 + 4 pagina’s, 1935 Totale oplage circa 200.000; prijs 200 punten  

    Kenmerken Dit verhalenboek over de Nederlandse luchtvaart, geschreven door de populaire piloot en schrijver Adriaan Viruly, is uitgevoerd als een klein formaat (23,7 x 29,7 cm) klassiek album met stijve kaft en linnen rug zonder titelopdruk. De achterzijde is blanco. Het boek is rijk geïllustreerd met zwart-wit pentekeningen en met foto’s afkomstig van de KLM. De drie drukken zijn uiterlijk gelijk. Na de beroemde kerstpostvlucht Amsterdam – Batavia v.v. in december 1933, is in de tweede druk het hoofdstuk “Onze Pelikaan” toegevoegd (pag. 51 – 54) vóór het laatste hoofdstuk, waarvan de paginanummering is aangepast. Na het van start gaan van de lijnvluchten op Indië is in de derde druk het hoofdstuk “In 50 uur naar Indië !“ toegevoegd, weer vóór het laatste hoofdstuk. Deze vier pagina’s zijn ongenummerd en het zetsel van het laatste hoofdstuk van de tweede druk is niet gewijzigd, zodat ook de derde druk eindigt met pagina 58 maar in werkelijkheid 62 pagina’s heeft.

 

  • Douwe Egberts 01  De Avonturen van Flip en Flap. Deel A. Uitgave van Douwe Egberts Tabaksfabrieken Koffiebranderijen Theehandel.(circa 1928) 32 ongenummerde pagina’s met 32 platen om in te plakken, 1 per pagina. Prijs: 50 bons. Op de binnenkant van de omslag staat Teekeningen en tekst van DAAN HOEKSEMA. Dit is echter de samenvoeging van de eerste twee Flip en Flap kleurboeken gemaakt door K. Berghegge. Zie de inleiding. Kenmerken Gekartonneerd album van groot kwartoformaat (25 x 35 cm), dat tot de twintiger jaren wel vaker gebruikt werd voor prentenboeken en kleurboeken ondanks dat ze hierdoor extra kwetsbaar zijn. De uitgave is vermeld op de binnenkant van het voorplat en de uitgifte van de plaatjes op de binnenkant van het achterplat. Bovenaan elke pagina moet de grote kleurenplaat geplakt worden en onderaan is de plaat getekend met alleen zwarte lijntjes om in te kleuren met de plakplaat als voorbeeld. Tussen de twee platen is op elke pagina een kort verhaaltje gedrukt in sierlijke geschreven letters. Alle platen van 12 x 10 cm zijn rechtsonder gesigneerd K.B. Alleen voor op het album is dat voluit. Inhoud Het prentenboek begint met de eerste ontmoeting van de slimme en slinkse takshond Flip met de goedige buldog Flap. Allebei weggelopen gaan ze samen op pad door de wereld, waarbij ze vele “avonturen” beleven. In de meeste verhaaltjes moet de goedige buldog het zwaar bezuren en Flip trekt doorgaans aan het langste eind.

 

  • Douwe Egberts 02 Groeien en bloeien door eigen bemoeien; een handleiding over bloemen, planten, groenten en vruchten. Door S.S. Lantinga met teekeningen van A.J. Meijer-Smetz en A. Funke. Uitgave van Douwe Egberts Koffiebranderijen, Theehandel, Tabaksfabriek N.V. Joure (Friesland) en Utrecht. Opgericht 1753. (1938) 100 genummerde tekstpagina’s, inclusief titelpagina, inleiding en inhoudsoverzicht voorin, en 4 pagina’s register achterin. Op de tekstpagina’s is ruimte om 100 kleurenplaatjes in te plakken, en er zijn 10 meegenummerde pagina’s voor een paginagrote plaat. Prijs: Het boek met 1 grote en 5 kleine plaatjes ingeplakt 150 punten; twee zakjes plaatjes A en B elk 125 punten. Kenmerken Album van romanformaat (20 x 26 cm), met beplakt voor- en achterplat en linnen rug met rugtitel. De voorzijde heeft een gesigneerde illustratie van A. Meijer-Smetz. De tekstopmaak is net zo onelegant als bij het Verkade-album Kamerplanten: volle pagina’s zonder witregels of paragrafenindeling, met (sub)paragrafen / onderwerpenaanduiding door kapitale letters op de tekstregel. De plaatjes van stevig, dik papier zijn iets groter (55 x 94 mm) dan de Verkade plaatjes van Kamerplanten (52 x 88 mm). De plaatjes zijn waterverfschilderingen. Ze zijn aan de voorzijde genummerd en zijn alle opgenomen in het register. De kleine plaatjes zijn bloemen en planten, de grote platen zijn impressies van binnen en buiten het huis met planten en bloemen. Alle plaatjes zijn gesigneerd, afwisselend A.J.S. en AF. De kleine plaatjes zijn genummerd van 1 tot 100. De grote platen hebben een merkwaardige nummering, namelijk het nummer van het eerstvolgende kleine plaatje gevolgd door de letter G van “groot”. Inhoud De behandelde onderwerpen in tien ongenummerde hoofdstukken zijn breed: praktische wenken voor de tuin – grondbewerking, planten etc. – bloemen voor de tuin, bloembakken, verzorging van kamerplanten, kamerplanten, snijbloemen, groenten, vruchten en twee maandkalenders.

 

  • De reisalbums 1948 – 1965 Na de oorlog komt de productie van albums slechts aarzelend weer op gang. In 1947 verschijnt één klassiek album, van Niemeijer koffie en thee met zwartwit foto’s. In 1948 komt Bussink nog uit met het derde deel van Het Verkeer, dat in 1940 had moeten uitkomen, en Tiktak – een van de weinige andere koffie- en theebedrijven die de oorlog overleefd hebben – brengt een vervolg op de vooroorlogse natuuralbums uit. In hetzelfde jaar produceert Douwe Egberts zijn eerste grote album; dit blijkt de proloog te zijn op een ononderbroken reeks van 14 reisalbums, die doorloopt tot midden zestiger jaren als er verder geen enkel ander klassiek album meer geproduceerd wordt. Alle albums van deze reeks hebben dezelfde uiterlijke kenmerken. Het zijn grote kwartoalbums (25 x 32 cm), met beplakt voor- en achterplat en linnen rug met titelopdruk. Er is echter ook een aanmerkelijk verschil met de grote klassieke albums van voor de oorlog: De platen en plaatjes zijn niet gedrukt op karton, maar op dun, slap papier. Bovendien zijn alle plaatjes kleurenfoto’s. Dat is in 1948 een novum, waarmee D•E een trend zet. Alle 14 albums zijn vormgegeven door de reclameontwerper van D•E zelf, de heer F. ten Have. Gestimuleerd door de directie deed Ten Have onderzoek naar de mogelijkheden om een vervolg op de markt te brengen op het fotoboek De Wereld van Boven (1933), dat met een oplage van 200.000 een ongekend succes was dat zelfs de Verkade-albums verre overtrof. Dit resulteerde uiteindelijk in het eerste album Kleurenvlucht. Ten Have maakte zelf de omslagontwerpen en de tekeningen in de albums. Voor de illustratie van het voorplat van alle albums met uitzondering van Bali in kleuren, is hetzelfde concept aangehouden, een kleine afbeelding gerelateerd aan het betreffende land of werelddeel in een soort medaillon. Het eerste album is nog geen echt “reisalbum”. Vanaf het tweede album is steeds voorin, op de binnenzijde van de kaft en het schutblad een grote door Ten Have getekende topografische kaart opgenomen. In de albums is verder – aansluitend op de oude albumtraditie – boven de hoofdstukken een pentekening opgenomen. Dit zijn echter niet de gebruikelijke realistische tekeningen, maar meer gestileerde impressies of collages. Karakteristiek voor deze albums en trendsettend in die tijd is ook dat de koptekeningen niet in zwart, maar in een steunkleur gedrukt zijn. De tekst is in alle albums in twee kolommen gezet. Dit werd ook voor de oorlog al wel gedaan bij uitgaven met een meer documentair karakter, ook in albums zoals van Dobbelmann en Droste met fotoplaatjes, maar de meeste uitgevers van de klassieke albums hebben niet aan deze inbreuk op het klassieke boek gewild. In het eerste album komen alleen grote platen voor, op aparte pagina’s. Vanaf het tweede album zijn er diverse formaten plaatjes, en aparte plaatjes-pagina’s komen niet meer voor. De platen en plaatjes staan in een gereserveerde ruimte op de tekstpagina’s en bij elke plaat is een beschrijvende tekst opgenomen. Met het inpassen van de plaatjes in de tekst is helaas ergens in het productieproces slordig omgesprongen. Met name bij de halve paginagrote platen komen nogal eens maatverschillen voor, waardoor deze soms de beschrijvende tekst overlappen. Dit is opmerkelijk gezien de zorgvuldige wijze waarop de productie volgens Ten Have zelf werd opgezet. De albums worden geleverd met de eerste 5 à 10 foto’s ingeplakt, voor ƒ 2,40 of 200 spaarpunten. De overige plaatjes werden geleverd tegen inlevering van een aantal spaarpunten. Een halfponds pak koffie kostte indertijd ƒ 2,- en daar zaten 10 punten op. Om het sparen en het vullen van de albums niet al te uitzichtloos te maken worden de plaatjes aanvankelijk geleverd in een aantal series per album, die afzonderlijk besteld kunnen worden. Bijvoorbeeld voor het album Naar de Tropen waren de 45 in te plakken foto’s verdeeld in 3 series van 15, te verkrijgen voor 75 punten per serie.Vanaf 1956 is het verboden om de boeken op spaarpunten te leveren en kunnen ze alleen nog tegen betaling van ƒ 2,40 verkregen worden. Vanaf het zevende deel is gestopt met de indeling in series, en konden de plaatjes alleen nog verkregen worden in één pakket. Vóór in de albums was een bestelbon geplakt die bestond uit een af te scheuren deel per serie. Daarom is er in de gevulde albums altijd een plakstrookje achtergebleven Alle platen en plaatjes hebben op de achterzijde de titel van het album en het paginanummer, en bij de niet ingeplakt meegeleverde plaatjes van de eerste zeven albums ook het serienummer. Over de productie van de albums Bij het maken van een nieuw album werd een vast procédé gevolgd. Nadat de keuze van het land was bepaald, werd contact gelegd met de ambassade van dat land om medewerking te verkrijgen. Vervolgens vonden er besprekingen plaats met het hoofd van het verkeersbureau van dat land. Daar beschikt men namelijk over het benodigde kleurendiamateriaal. Na een selectie uit dit materiaal maakte Ten Have een dummy, een album met de dia’s in zwart-wit. Hierdoor ontstond er een basis waardoor de auteur een inzicht kreeg in de aard van de foto’s, terwijl hij tevens het tekstvolume kon bepalen. Aan de hand van de dummy konden de formaten van de kleurenreproducties worden vastgesteld en begon het voorbereidende werk voor de reproductie-inrichting en de drukkerij. Na bestudering van alle gegevens kreeg Ten Have inzicht in de cultuur, zeden en landschap en kon hij overgaan tot het maken van een schets. Ook de illustraties boven de hoofdstukken werden door Ten Have gemaakt en vormden als regel net dat wat de foto’s niet konden weergeven, zoals historische gebeurtenissen, folklore of bepaalde sfeerweergaven welke de auteur in de teksten accentueerde. (Bron: Bedrijfshistorisch Centrum Sara Lee/D.E.) De auteurs Douwe Egberts legt niet alleen hoge standaards aan voor de vormgeving van de albums, maar ook voor de schrijvers. Alle albums worden geschreven door bekende auteurs of journalisten. Het eerste eigen boek in 1933 was geschreven door de KLM-piloot Adriaan Viruly, die al grote faam als schrijver had verworven met populaire boeken over de luchtvaart. Hij krijgt na 15 jaar het verzoek om een nieuwe, modernere versie van dit eerste boek te schrijven. Het wordt geen leesboek over de luchtvaart zoals zijn bekende boeken uit de dertiger jaren. Viruly schrijft 32 korte stukjes die steeds met een foto geïllustreerd worden. Het boek van 1933 leunde zwaar op de vluchten naar Indië. In Kleurenvlucht weidt Viruly weliswaar hier en daar uit over ervaringen in het buitenland, maar het album is in wezen beperkt tot Nederland. In het volgende jaar wordt als het ware voortgebouwd op de voorgaande boeken, door een reis naar Indië – “de Tropen” – te maken. Hiervoor wordt als auteur de koloniale journalist W.G.N. de Keizer aangeworven. Het volgende album, dat met enige vertraging tot stand komt, is geschreven door Piet Bakker, pseudoniem van Pieter Oege (1897 – 1960). Bakker was een journalist, redacteur en schrijver, die nu nog grote bekendheid geniet als de schrijver van de Ciske de Rat trilogie. Als journalist maakte hij veel reisverslagen en buitenlandse reportages. Deze combinatie van reisjournalist en schrijver maakt hem de ideale persoon voor deze reisalbums, waarvan hij er negen schrijft, van Bali in kleuren (1951) tot Oostenrijk (1960) dat na zijn dood verschijnt. Een goede vervanger voor Bakker is niet eenvoudig te vinden. Het volgende album België en Luxemburg, dat toch al direct het volgende jaar verschijnt, moet gezien worden als een intermezzo. Dit boek dat is samengesteld door Jan Brusse, een bekende buitenlandse correspondent van diverse bladen en radio, verschilt inhoudelijk sterk van de overige. Brusse, die dan in België gestationeerd is, heeft vijf bekende Vlaamse auteurs elk een hoofdstuk laten schrijven. Er wordt vervolgens een nieuwe auteur gevonden, Jan Derks, die de reeks op de oude voet zal gaan voortzetten. Maar de reeks blijft door tegenslagen achtervolgd worden. Als eerste door Jan Derks geschreven album Spanje twee jaar later verschijnt, is de auteur reeds door een auto-ongeluk om het leven gekomen. Douwe Egberts komt twee jaar later nog eenmaal terug met het album Griekenland, geschreven door de Griekenland-kenner Henrik Scholte, voormalig secretaris van de KLM en bureaucollega van Viruly, die drie luchtvaartalbums heeft geschreven voor Van Dijk en Crescent en diverse boeken over Griekenland. Dan stoppen de albumuitgaven van Douwe Egberts definitief. Drie reeksen De gehele serie naoorlogse albums wordt door Douwe Egberts zelf bestempeld als “reisalbums”. De echte reisalbums beginnen echter pas na het eerste deel, Kleurenvlucht. Hierin kunnen drie reeksen worden onderscheiden: - De eerste reeks van drie delen heeft betrekking op de koloniën, “de Oost” en “de West”. - De tweede reeks van twee delen heeft betrekking op de nieuwe emigratiebestemmingen van de vijftiger jaren, Australië en Canada. - De derde reeks behandelt acht Europese landen, de in opkomst komende vakantiebestemmingen van die jaren. De Indië-albums zijn direct herkenbaar aan de bruine ruggen. De volgende albums zijn bekende verschijningen voor alle verzamelaars vanwege de kleurige ruggen. Voor de eerste vier albums wordt nog niet gebruik gemaakt van fotomateriaal van verkeersbureaus, maar worden de foto’s voor een groot deel geleverd door Wim Berssenbrugge (1918-2007). Berssenbrugge is bekend geworden als deskundige op het gebied van stereofotografie en als reisfotograaf. Stereofotografie is een techniek waarmee het mogelijk is foto’s een driedimensionaal effect te geven. Als fotograaf bij de KLM verzorgde hij direct na de oorlog vele stereoprojecties. In de hongerwinter werkte hij ook als fotograaf en verslaggever voor een spionagegroep. Hij maakte unieke beelden van opstijgende V2 raketten in Den Haag, die van grote waarde waren voor de inlichtingendienst in Londen.

 

  • Oplages De oplages van de eerste albums zijn hoog voor Nederlandse begrippen. Het eerste deel behaalt al een oplage van 139.00. Dit is bijzonder hoog als we bedenken dat dit kort na de oorlog is, een tijd met nog veel tekorten. Het tweede deel komt nog iets hoger uit. Dit benadert de omzet van de zeer populaire Artisalbums van Verkade kort voor de oorlog. Maar bij het derde album – Bali in kleuren, het enige album waarin de drukken vermeld zijn – begint de omzet al duidelijk terug te lopen. De twee “emigratiealbums” doen het nog wat slechter; de omzet hiervan blijft in de tachtigduizend hangen. Als begonnen wordt aan de populaire Europese vakantiebestemmingen, volgt met Zwitserland weer een kortstondige opleving; de omzet hiervan komt net boven honderdduizend uit. Bij de volgende delen zakt de omzet echter weer snel terug, om met enkele sprongen uiteindelijk uit te komen op nog maar 14.000 bij het achtste en laatste deel. Aanvankelijk verschijnt er nagenoeg elk jaar een nieuw album. Alleen de productie van het derde album, dat Indië had moeten worden maar werd beperkt tot Bali, liep een jaar vertraging op. Na afsluiting van de koloniale reeks volgt er een jaar waarin gezocht wordt naar nieuwe bestemmingen. Daarna wordt de regelmaat van één uitgave per jaar zeven albums lang volgehouden, tot de auteur Piet Bakker in 1960 overlijdt en er het jaar daarop een inhoudelijk afwijkend album wordt ingelast. Twee jaar later verschijnt er dan weer een album met een andere auteur, die ten tijde van het verschijnen echter al overleden is. Twee jaar later verschijnt er nog één album met een ander auteur, en dat is de laatste albumuitgave van Douwe Egberts

    Het totaaloverzicht van de reisalbums is als volgt.

          1948 Kleurenvlucht 139.000 

          Tropenalbums 

          1949 Naar de Tropen 144.000 

          1951 Bali in kleuren 127.000 

          1952 Naar „de West” 90.000 

 

          Emigratielanden 

          1954 Australië 82.000 

          1955 Canada 87.000 

 

          Vakantielanden 

          1956 Zwitserland 104.000 

          1957 Italië 85.000 

          1958 Frankrijk 91.000 

          1959 Groot-Brittanië 61.000 

          1960 Oostenrijk 64.000 

          1961 België en Luxemburg 43.000 

          1963 Spanje 25.000 

          1965 Griekenland 14.000

Terwijl de reeks grote albums voor de oudere jeugd en volwassenen op gang komt worden ook de kleintjes niet vergeten. In 1950 – 1952 laat Douwe Egberts door de reclamestudio Geesink 4 nieuwe Flip en Flap boekjes met plakplaatjes maken. In 1958 en 1959 maakt Geesink tenslotte nog twee sprookjesboeken met plakplaatjes, Roodkapje en Assepoester, die zich beide onderscheiden door een grote zgn. pop-up plaat in het midden, waardoor ze nu nog steeds populair zijn.

 

 

  • Douwe Egberts 03 Kleurenvlucht Vervolg op „De wereld van boven” , geschreven door A. Viruly. Kleurenfoto’s van Wim Berssenbrugge, omslag en illustraties F. ten Have. Uitgave van Douwe Egberts N.V., Joure (Fr.) en Utrecht.(november 1948) 71 pagina’s, inclusief titelpagina en een Ten Geleide voorin. Het album bevat alleen 32 grote (lucht)foto’s in kleur op aparte pagina’s. Prijs: boek met 5 foto’s ingeplakt ƒ 2,40 of 200 punten. Overige platen 3 series van 9 à 75 punten. Oplage: 139.000 “ALS VERVOLG OP ONZE UITGAVE „DE WERELD VAN BOVEN”, die vóór de oorlog een zo verheugend succes mocht behalen, zij wij dankbaar het toen genomen initiatief thans te kunnen voortzetten met dit boekwerk „Kleurenvlucht”. TOEN nog gebonden aan een sobere, doch smaakvolle zwart-wit fotografie, betreden wij met „Kleurenvlucht” opnieuw die wonderlijke wereld der vliegerij, THANS echter met de volle rijkdom van het kleurgevoelige camera-oog. Kenmerken Dit eerste naoorlogse album is net als de volgende 13 een groot klassiek album (25 x 32 cm), met beplakt voor- en achterplat en linnen rug met rugtitel. Het medaillon op de voorzijde bevat een nagetekend fragment van een van de foto’s (Muiderslot). De opzet van dit album is opmerkelijk en doet in dit opzicht sterk aan de voorganger De Wereld van Boven denken. De eigenlijke teksten van Viruly bestaan uit 32 korte stukjes die telkens op de linkerpagina afgedrukt zijn, met boven elk stukje een pentekening. Op de rechterpagina bevindt zich steeds een paginagrote foto met alleen een onderschrift of een foto van een halve pagina met daaronder een kort stuk tekst bij de foto. Hoewel de scherpte en de afdrukkwaliteit hier en daar te wensen overlaat, zijn de foto’s indrukwekkend. Onder elke foto is de techniek vermeld, en op de laatste twee pagina’s van het boek gaat de fotograaf uitgebreid in op de opnames. Dit maakt dit album tot een aardig historisch document voor liefhebbers van fotografie.

 

  • Douwe Egberts 04  Naar de Tropen, geschreven door W.G.N. de Keizer, kleurenfoto’s van Wim Berssenbrugge en Mr A. Hustinx, aangevuld met fotomateriaal van de Stoomvaartmij „Nederland” en Holland Afrikalijn. Omslag, routekaart, illustraties en lay-out F. ten Have. Uitgave van Douwe Egberts N.V. Joure (Friesland) en Utrecht, Opgericht 1753. (1949) 74 pagina’s met 53 kleurenfoto’s van verschillende formaten op dun papier om in te plakken. 1 e druk, november 1949 2 e gewijzigde druk, 1951 Prijs: boek met de eerste 8 foto’s ingeplakt ƒ 2,40 of 450 punten. Overige foto’s in 3 series van 15 à 75 punten. Oplage 144.000 De druk en het jaar van uitgave zijn niet vermeld. De twee drukken zijn zowel uiterlijk als in de tekst van elkaar te onderscheiden. Bij de 2e druk is de linnen rug donkerder van kleur en staat de daarop gedrukte titel hoger. Ook zijn er verschillen in de binding en in de papierkwaliteit. Het wat mindere kwaliteit papier van de tweede druk is doorzichtiger. Er zijn diverse kleine tekstverschillen. Zo is in de tweede druk op het titelblad en in het “Ten geleide” achter de naam ten Have de afkorting “v.r.i.” (Vereniging van Reclameontwerpers en Illustratoren) toegevoegd. Verder wordt in de laatste alinea van het Ten geleide aangekondigd dat alweer een nieuw werk op stapel staat “dat u door de schoonheden van Indonesië zal leiden”; in de tweede druk is “Indonesië” vervangen door “Bali”. Kennelijk was niet op de noodzaak van een tweede druk gerekend en is de hele inhoud opnieuw gezet, waardoor zetverschillen (en foutjes) zijn ontstaan. Het meest opvallende verschil is, dat in de reclametekst voor de albums op de laatste pagina in de eerste druk vermeld wordt: “Eerder verscheen reeds KLEURENVLUCHT waarin de vlieger-schrijver A. Viruly ……”. In de tweede druk is dit vervangen door: “Verschenen is verder het album BALI in kleuren waarin Piet Bakker …….” Verder is de kleur van de tekeningen bij de hoofdstukkoppen verschillend. Ook in de bedrukking van de plaatjes is er verschil. In de eerste druk is op de achterzijde van de plaatjes alleen de naam van het album en het bladzijdenummer aangegeven. In de herdruk is daar de Serie aan toegevoegd (3 series). Tenslotte zijn er aanzienlijke kleurverschillen in de plaatjes. Kenmerken De uiterlijke kenmerken zijn gelijk aan de andere 13 reisalbums. Het album is ingedeeld in 9 hoofdstukken, de meeste met een pentekening onder de hoofdstuktitel. Naast de paginagrote en halve pagina platen zijn er vanaf dit album ook kleine plaatjes. De platen en plaatjes hebben weer op de achterzijde de titel van het album en het paginanummer. Bij elke foto is een korte beschrijving gegeven. Net als bij het vorige album zijn er maatverschillen in de hoogte van de halve pagina platen, waardoor deze soms met de beschrijvende tekst overlappen. Inhoud Dit album beschrijft de reisroute naar Indonesië, dat bij het maken van het album nog Indië heette. In het inleidende hoofdstukje “Aan het begin van onze reis” wordt een overzicht gegeven van de volken die in twee millennia naar “Oost-Indië” reisden. De kolonisatie door de Nederlanders was in die roerige tijd van de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd een heikel onderwerp, waar de reactionaire schrijver De Keizer – “tropenkenner bij uitstek en een van de kundigste Nederlandse journalisten” – duidelijk mee geworsteld heeft. Aan het einde van de inleiding schrijft hij al over “de Indonesische samenleving” en over Indonesië; Maar op dezelfde pagina vergist hij (of de corrector ?) zich en is twee keer “Indië” blijven staan. Dat is in de tweede druk gecorrigeerd. Met de nodige omzichtigheid – niettemin blijk gevend van een verstokt kolonialisme, dat ondanks de recente bevrijding van de Duitse bezetters in Nederland in die dagen nog wijdverbreid was – werd aangegeven dat “de Indonesische samenleving”, die op dat moment weinig vriendelijk gestemd was tegenover de vroegere overheersers, veel te danken had aan de Nederlanders, en daarom zeker tot inkeer zou komen: En zij kwam van verre . . . . Zij kwam uit Voor-Indië, gelijk die vroege volken, die de Archipel bevolkten, diep uit Azië kwamen . . . . De Arabieren kwamen uit het Midden-Oosten en brachten de Islam . . . . De Nederlanders kwamen uit West-Europa en zij brachten, in de twintigste eeuw, een staatkundige, maatschappelijke en economische ontwikkeling, zoals Indonesië nog nimmer had gekend. De moeite en de zorgen en de strijd, waarmede die ontwikkeling thans gepaard gaat, zijn door de gevolgen van de wereldoorlog verergerd, daar zij de.harmonische groei verstoorden. Nochtans staat boven alles vast dat zowel in Nederland als in Indonesië bij alle volken het verlangen leeft, om in de toekomst in vrijheid samen te leven en samen te werken. Zij zullen, als alle strijd en alle twisten tot rust gekomen zijn, voor die samenwerking mede een grondslag vinden in alles, wat in Indië gebracht is. Gebracht door al die reizigers en al die volken, die lang voor onze tijd die verre reis gemaakt hebben, die reis „Naar de Tropen”, waarvan in dit boek een aantal impressies wordt gegeven. De reis per schip en over land, waarvan voorin het boek een routekaart is opgenomen, voert hoofdstukgewijs langs Kaap de Goede Hoop – “de oude zeeweg” – over de Alpen – over land en door de lucht – langs de Rivièra per moderne lijnboot naar de havenstad Genua, weer door de lucht naar Rome, met uitstapjes naar Pompeï, Napels en Capri, langs Egypte naar het Suezkanaal, weer afgewisseld met de luchtroute die langs het Land van Euphraat en Tigris (nu Irak) en over Jodhpoer (Jodhpur) in het noorden van India voert, wat de introductie vormt voor een heel hoofdstuk over India en Maleisië, om tenslotte uit te komen in Indonesië. Dit korte laatste hoofdstuk vormde de introductie op het volgende album dat geheel gewijd zou zijn aan Indonesië, maar uiteindelijk beperkt werd tot Bali. Een prachtige kleurenfoto van een Balinese danseres besluit het boek. “Men kon, tot 1942, als Nederlander alleen door Java lopen en door ieder ander eiland. …. En als het avond was en in de kampong vertelde een dalang bij het wajangspel zijn kleurige verhalen, dan werd de vreemde gast gaarne een plaats ingeruimd en men bracht hem thee en zoetigheden. Zo was het. Er was geen haat. Er groeide zelfbewustzijn, doch geen vijandschap en geen vervreemding. De Nederlander was in Indonesië, omdat hij er woonde en thuis hoorde. Hem hebben, tot 1942, nimmer vijandige gevoelens omgeven.”

 

  • Douwe Egberts 05 Bali in kleuren Bali in kleuren geschreven door Piet Bakker, kleurenfoto’s van Wim Berssenbrugge, omslag, kaart van Bali, illustraties en lay-out F. ten Have V.R.I., illustratief materiaal voor het omslag van het Koninklijk Instituut voor de Tropen. Uitgave van Douwe Egberts N.V. Joure (Friesland) en Utrecht. Opgericht 1753. (1951) 72 pagina’s met 65 kleurenfoto’s van verschillende formaten op dun papier om in te plakken. 1 e druk (ongenummerd) november 1951 2 e – 10e genummerde druk 1951 – 1957 Prijs: Boek met de eerste 8 foto’s ingeplakt ƒ 2,40. 3 series van 19 foto’s à 75 punten. Oplage 127.000 In de eerste druk is de druk niet vermeld. De inhoud is in de volgende drukken slechts minimaal gewijzigd. Het zetsel is echter niet identiek, met de bekende zetfouten tot gevolg. Bij de eerste druk staat op de titelpagina de laatste regel Opgericht 1753 te hoog. Dit is in latere drukken gecorrigeerd. Verder is in de laatste drukken onder het Ten Geleide aan Tabaksfabriek Koffiebranderijen – Theehandel N.V. het predicaat “Koninklijke” toegevoegd. Op pagina 25 is boven de foto de tekst: “…. de Vlaamse schilder Le Mayeur, die reeds 20 jaar op Bali woont” gewijzigd in “die meer dan 20 jaar op Bali heeft gewoond. In 1957 is hij, teruggekeerd in België, daar overleden.” Op pagina 52 is “vijfenveertig jaar” vervangen door “ruim vijftig jaar”. Ook zijn er bij dit album weer aanzienlijke kleurverschillen in de plaatjes, en er zijn plaatjes met en zonder serienummer. De twee plaatjes op pagina 46 komen met “boven” en “onder” verwisseld voor. Kenmerken Dit album is van vorm gelijk aan de andere 13 reisalbums, maar het wijkt in uiterlijk af van de overige doordat het gehele voorplat en achterplat geïllustreerd zijn, met een reproductie van een schilderij van een Balinese schilder. Het album is ingedeeld in acht hoofdstukken met een pentekening boven de hoofdstuktitel. De platen en plaatjes hebben weer op de achterzijde de titel van het album het serienummer en het paginanummer. Bij elke foto is een korte beschrijving gegeven. In dit album staat het verhaal over de foto’s niet achterin, maar direct na de inleiding. Het beeldhouwwerk waarvan de volgende foto’s zulk een overtuigende voorstelling bieden, is het product van hoog vakmanschap. De bekwaamsten voor dit werk worden door de desa vrijgehouden. Zij zijn de kunstenaars van de Balische gemeenschap. Doch zo zeer is kunst een organisch onderdeel van het maatschappelijk leven, dat beeldhouwers, schilders en houtsnijders geen afzonderlijke groep vormen gelijk dit in Europa het geval is. Voor “kunst” is zelfs geen woord in de taal van Bali aanwezig. De man die men hier bezig ziet, is waarschijnlijk een eenvoudige boer. Het hoofdstuk “Er woonde eens op Bali”, waarin een beschrijving wordt gegeven van de ontstellende slachting die in 1906 door de Nederlanders met artillerie en machinegeweren is aangericht naar aanleiding van een beweerde diefstal van 2.000 dollars, wordt besloten met een alinea die na de bloedige aanslagen van Moslimterroristen in de afgelopen jaren een cynische lading heeft gekregen: “Snel gaat de geschiedenis. Sinds 1906 zijn ruim vijftig jaren verstreken. En hoe gans anders is de situatie in Indonesië. Hoe het Hinduse Bali zich zal voegen in het geheel van de Mohammedaanse wereld, is een vraag, die thans nog niet kan worden beantwoord.”

 

  • Douwe Egberts 06 Naar „de West” geschreven door Piet Bakker, kleurenfoto’s van Wim Berssenbrugge, Mr. A. Hustinx, K.L.M., Koninklijke Nederl. Stoomboot Mij, A. Fisher, Curaçao, omslag, grote kaart van Caraïbisch gebied, illustraties en lay-out F. ten Have v.r.i. Uitgave van Douwe Egberts N.V. Joure (Friesland) en Utrecht. Opgericht 1753. (november 1952) Vanaf dit album zijn geen drukken meer vermeld. 73 genummerde pagina’s met 63 kleurenfoto’s en 7 landkaartjes van verschillende formaten op dun papier om in te plakken, en een pagina met reclame voor de albums achterin. Prijs: boek met de eerste 10 foto’s ingeplakt ƒ 2,40. 3 series van 20 foto’s à 75 punten. Oplage 90.000 Kenmerken De uiterlijke kenmerken van dit album zijn gelijk aan de andere 13 reisalbums. Het album is ingedeeld in zeven hoofdstukken met een pentekening boven de hoofdstuktitel. De platen en plaatjes hebben weer op de achterzijde de titel van het album en het paginanummer en na de meegeleverde plaatjes het serienummer. Bij elke foto is een korte beschrijving gegeven, en nu vanwege de verschillende bronnen van de plaatjes ook vermelding van de fotograaf. Ook in dit album komt overlap van een veel te grote foto met het onderschrift voor. Inhoud Dit album beschrijft in de zeven hoofdstukken de zeven onderdelen van “de West-Indische bezittingen van Nederland”, Suriname, Curaçao, Bonaire, Aruba, Sint Maarten, Saba en Sint Eustatius. Vooraan in elk hoofdstuk is een plaatje met een landkaartje van het betreffende gebied opgenomen, ontleend aan de grote Elsevier atlas. De landkaartjes van de zes eilanden hebben een Romeins volgnummer in rood; de volgorde daarvan komt niet overeen met de volgorde in het album. De tekst is gebaseerd op een reis die Bakker in 1948 maakt in “de West”.

 

  • Douwe Egberts 07 Australië, bewerkt door Piet Bakker, materiaal van de informatie-afdeling van de Australische ambassade; omslag, kaart van Australië, illustraties en lay-out F. ten Have v.r.i. Uitgave van Douwe Egberts N.V. Joure (Frielsland) en Utrecht. Opgericht 1753. (nov. 1954) 79 genummerde pagina’s met 57 kleurenfoto’s op dun papier om in te plakken, en een pagina met reclame voor de albums achterin. Prijs: boek met de eerste 9 foto’s ingeplakt ƒ 2,40. 3 series van 16 foto’s à 75 punten. Oplage 82.000 Kenmerken De uiterlijke kenmerken zijn gelijk aan de andere 13 reisalbums. Het album is ingedeeld in 13 hoofdstukken met een pentekening boven de hoofdstuktitel. De platen en plaatjes hebben weer op de achterzijde de titel van het album en het paginanummer en na de mee geleverde plaatjes het serienummer. Bij elke foto is een korte beschrijving gegeven. Het lijkt erop dat de opmaker bij dit vijfde album eindelijk wakker geworden is. Overlap van een veel te grote foto met het onderschrift komt niet meer voor. Wel passen sommige foto’s niet goed in de bladspiegel, en op pagina 71 is de ruimte voor de plaat te groot. Het album, dat voor u ligt, behandelt dat enorme eiland en werelddeel tegelijk: Australië. Eens werden de kusten van deze groene wereld door Nederlanders ontdekt …. thans zijn het vele Nederlanders die in Australië een nieuw vaderland vinden. Inhoud Dit boek is gebaseerd op materiaal afkomstig van de Australische ambassade. Het heeft daarom niets van een reisalbum, maar is sterk documentair van karakter. Het lijkt er op dat D•E bij dit album ervoor gekozen heeft om een brede voorlichting te geven over dit nieuwe emigratieland, voor zowel (toekomstige) landverhuizers als achterblijvers. Na een inleiding, waarin uitvoerig wordt geschreven over het leven van twee landverhuizers uit Nederland en hun familie, volgen: Een vluchtige indruk van het land, De ontdekking en het aandeel der Nederlanders daarin, Hoe zijn de Australiërs, De grond en zijn bewerking, Flora en fauna, Sport en tijdverdrijf, De Australiërs op reis, Onderwijs voor iedereen, De staathuishoudkunde, Bestuur, Watervoorziening en Plannen voor de toekomst. Ondanks dat de informatie is bewerkt door een journalist, is de burgerlijk betuttelende toon die zo kenmerkend is voor de vijftiger jaren ook hier te horen, bijvoorbeeld: “Over het algemeen zijn de Australiërs heus een net volkje, dat de wetten eerbiedigt.” (pag. 31) Australië blijft niet achter bij de mechanisering van de landbouw. Een tractor, oorspronkelijk voor de tarwebouw gemaakt, kan met een kleine wijziging ook dienstbaar zijn bij de rijstaanplant. De ruitvormige rijstvelden worden mechanisch aangelegd en ook bij het ploegen, bebouwen en oogsten is de handarbeid niet meer noemenswaard. Een hectare kan van 8 tot 16 ton rijst opleveren.

 

  • Douwe Egberts 08 Canada, geschreven door Piet Bakker, materiaal beschikbaar gesteld door de informatie-afdeling van de Canadese ambassade; omslag, kaart van Canada, illustraties en lay-out F. ten Have v.r.i. Uitgave van Douwe Egberts N.V. Joure (Friesland) en Utrecht. Opgericht 1753. (november 1955) 57 genummerde pagina’s met 48 kleurenfoto’s op dun papier om in te plakken, en een pagina met reclame voor de albums achterin. Prijs: boek met de eerste 6 foto’s ingeplakt ƒ2,40. 3 series van 14 foto’s à 75 punten. Oplage 87.000 kenmerken De uiterlijke kenmerken zijn gelijk aan de andere 13 reisalbums. Het album is ingedeeld in vijf hoofdstukken met een pentekening boven de hoofdstuktitel en een aantal paragrafen. Na de meegeleverde hebben de platen en plaatjes op de achterzijde de titel van het album, het serienummer en het paginanummer. Bij elke foto is een korte beschrijving gegeven en de bron is erbij vermeld. In dit album komen toch weer foto’s voor die overlappen met de tekst. De Atlantische oceaan, een eeuw geleden nog een waterwoestenij, welke men met een benauwd hart overstak, is een plasje geworden, waarvan men de andere oever in luttele uren kan bereiken. In tijdsverhoudingen gesproken, ligt Canada „naast de deur”. De paar honderdduizend Nederlanders, die er een ruimer vaderland vonden, wonen geen etmaal van ons af, dus – wat de tijd betreft – alweer dichterbij dan eertijds een Amsterdammer en een Arnhemmer. Mocht dit album – doch nu naar de geest – deze afstand nóg iets kleiner maken, dan lijkt ons de uitgave daarvan zeker gerechtvaardigd. inhoud Dit album heeft aanzienlijk minder pagina’s dan de voorgaande en de tekstomvang bedraagt slechts circa de helft daarvan. Daarom zijn er in verhouding veel grote platen opgenomen. Kennelijk viel er over Canada niet zo veel te vertellen. De hoofdstukken beschrijven Land en Volk, Arbeidsimport – met de opmerkelijke paragrafen “Wat is slagen” en “Naastenliefde” – Een land in opkomst, Het Noorden roept – “de durvende mens”, “go North, young man”, “De eskimo’s” en “De oudste rechten” (over de indianen) – en “Wij en Canada” (over de wederzijdse banden en emigranten). De schrijver is zich duidelijk bewust geweest van de beperkte omvang: “Wie ons onvolledigheid mocht verwijten, heeft onze doelstelling waarschijnlijk wat overschat. Bij ons zat slechts de behoefte voor iets meer bekendheid te verlenen aan een land, dat voor ons nationaal leven van een steeds toenemende betekenis is.”

 

  • Douwe Egberts 09  Zwitserland, geschreven door Piet Bakker, materiaal van het Nationaal Zwitsers Verkeersbureau en de Firma Conzett & Huber, Zurich; omslag, kaart van Zwitserland, illustraties en lay-out F. ten Have v.r.i. Uitgave van Douwe Egberts N.V. Joure (Friesland) en Utrecht. Opgericht 1753. (november 1956) 58 pagina’s met 53 kleurenfoto’s van verschillende formaten op dun papier om in te plakken. Prijs boek met 9 foto’s ingeplakt ƒ 2,40. Overige 44 foto’s in één pakket voor 225 punten. Oplage 104.000 Kenmerken De uiterlijke kenmerken zijn gelijk aan de andere 13 reisalbums. Het album is ingedeeld in slechts vier hoofdstukken, met een pentekening boven de hoofdstuktitel, en paragrafen. De platen en plaatjes hebben op de achterzijde de titel van het album en het paginanummer. Ze komen voor met en zonder Serie 1 erop. Bij elke foto is een korte beschrijving gegeven. Er zijn zetverschillen tussen de verschillende drukken en een plaat die overlapte met de tekst is gecorrigeerd. De vele verzamelaars van onze albums weten, dat daarin wordt getracht landen en volken nader te brengen tot de lezer, op een manier, die afwijkt van een al te oppervlakkig toeristisch overzicht. Piet Bakker beschrijft niet het Zwitserland van de souvenirs of de bosjes Edelweiss. Maar hij onthult u vooral iets van de achtergronden, die het leven en het landschap van deze merkwaardigste republiek in de wereld beheersen. Een land waar wèl industrie is, maar geen industrieplaatsen…. waar eenheid heerst zonder landstaal…. en waar het geluk begon, toen men zich terugtrok uit de wereldgeschiedenis. inhoud De hoofdstukken en paragrafen zijn getiteld: Het land van Wilhelm Tell – Vluchtheuvel in Europa; Door een eed verbonden; Cultureel centrum – Land van traditie – Eén en toch verschillend; Vier talen, één volk; Vredige schoonheid – Een bastion van ijs – En hoe het verdedigd wordt; De gletsjer; Contrasten (Alpen en weiden) – Een boeiend toeristenland – De keuken, folklore en variatie; Perfect spoorwegnet; Weg met de winter ! De grote tien (plaatsen). Inderdaad breed, maar niet meer dan de gemiddelde toeristengids van tegenwoordig.

 

  • Douwe Egberts 10  Italië, geschreven door Piet Bakker, kleurenfoto’s van het Italiaans Cultureel Instituut en het Italiaans Verkeersbureau, aangevuld met materiaal van J. Alpherts e.a.; omslag, kaart van Italië, illustraties en layout F. ten Have v.r.i. Uitgave van Douwe Egberts N.V. Joure (Friesland) en Utrecht. (november 1957) 73 pagina’s met 61 kleurenfoto’s van verschillende formaten op dun papier om in te plakken, en een pagina reclame voor de albums achterin. Prijs: boek met de eerste 12 foto’s ingeplakt ƒ 2.40. Overige 49 foto’s in één pakket voor 225 punten. Oplage 85.000 Kenmerken De uiterlijke kenmerken zijn gelijk aan de andere 13 reisalbums. Met dit album is weer teruggekeerd naar de omvang in aantal pagina’s van de eerste albums. Het album is ingedeeld in acht hoofdstukken, met een pentekening boven de hoofdstuktitel. De platen en plaatjes hebben weer op de achterzijde de titel van het album en het paginanummer en soms Serie 1. Bij elke foto is een korte beschrijving gegeven. Inhoud Na een inleidend hoofdstuk worden uiteraard de beroemde plaatsen aangedaan: Milaan, Assissi, Venetië, Genua, Florence, Siena, Verona, Pisa, Rome, Pompeï en de eilanden Capri en Sardinië. Sicilië, dat tegenwoordig in trek is bij toeristen, maar in de vijftiger jaren nog een slechte roep had, is “vergeten”; alleen de foto op de laatste pagina stamt uit Palermo. Het laatste hoofdstuk is gewijd aan een typisch klein Italiaans stadje, waarvoor Volterra gekozen is. Zoals voor vele van de oudere albums geldt, staat er een enkel plaatje in dat de toerist van vandaag niet meer zal tegenkomen.

 

  • Douwe Egberts 11 Frankrijk. Geschreven door Piet Bakker, kleurenfoto’s van het Nationaal Frans Verkeersbureau. Omslag, kaart van Frankrijk, illustraties en lay-out F. ten Have v.r.i. Uitgave van Douwe Egberts N.V. Joure (Friesland) en Utrecht. Opgericht 1753. (november 1958) 72 pagina’s met 48 kleurenfoto’s van verschillende formaten op dun papier om in te plakken, en een pagina reclame voor de albums achterin. Prijs: boek met de eerste 14 foto’s ingeplakt ƒ 2,40. Overige 34 foto’s in één pakket voor 225 punten. Oplage 91.000 Kenmerken De uiterlijke kenmerken zijn gelijk aan de andere 13 reisalbums. Het album is ingedeeld in tien hoofdstukken, met een pentekening boven de hoofdstuktitel. De platen en plaatjes hebben weer op de achterzijde de titel van het album en het paginanummer (geen serienummer). Bij elke foto is een korte beschrijving gegeven. Inhoud Dit album is geschreven in een tijd dat de dubieuze rol van Frankrijk in de oorlog nog vers in het geheugen lag, de gruwelijke Algerijnse oorlog zich voltrok en het ene kabinet over het andere buitelde. De tekst is hier en daar aanmerkelijk kritischer dan in de voorgaande ‘toeristische’ albums van deze reeks, wat dit album veel interessanter maakt. … de schrijver verdiept zich ook in het karakter van het Franse volk, dat negen maal vergissingen begaat en de tiende maal een verbazingwekkende prestatie levert. “En dit is nu ons relaas over Frankrijk, dat ons ondanks alles zo dierbaar is.” Na een inleiding met een beknopte terugblik in de roerige geschiedenis, volgen hoofdstukken over het Loire-gebied, de grote kathedralen, drie wijngebieden, de Vogezen, Normandië en Bretagne, Zwerven door Frankrijk, het “gezegende” zuiden en Corsica. Grote stukken worden overgeslagen, zoals de schrijver zelf erkent, ook het dan nog weinig bekende centrale Dordognegebied dat later de meest populaire vakantiebestemming van Nederlanders zal worden. Daarentegen is er wel ruime aandacht voor een gebied dat toeristen nu doorgaans links laten liggen, de Languedoc, met de indrukwekkende vestingstad Carcassonne.

 

  • Douwe Egberts 12  Groot-Breittanië. Geschreven door Piet Bakker, kleurenfoto’s van de British Travel Association. Omslag, kaart van Groot-Brittannië, illustraties en lay-out F. ten Have v.r.i. Uitgave van Douwe Egberts N.V. Joure (Friesland) en Utrecht. Opgericht 1753. (november 1959) 73 pagina’s met 49 kleurenfoto’s van verschillende formaten op dun papier om in te plakken, en een pagina reclame voor de albums achterin. Prijs: boek met de eerste 12 foto’s ingeplakt ƒ 2,40. Een mapje met de overige 37 foto’s voor 225 punten. Oplage 61.000 Vanaf dit album staat de naam van de auteur niet meer onder de tekst op de laatste pagina. Kenmerken De uiterlijke kenmerken zijn gelijk aan de andere 13 reisalbums. Het album is ingedeeld in zeven hoofdstukken, met een pentekening boven de hoofdstuktitel. De platen en plaatjes hebben weer op de achterzijde de titel van het album en het paginanummer. Bij elke foto is een korte beschrijving gegeven. Inhoud Je zou verwachten dat er over Groot-Brittannië aanzienlijk minder te vertellen is dan over Frankrijk, zeker als je er geen toeristische gids van maakt en interessante gebieden als Wales en Schotland nauwelijks aandacht geeft. Dit boek is dan ook geen rondreis. Buiten een lang hoofdstuk over Londen en een over Eton is het zeer algemeen gehouden. Er is een hoofdstuk over ‘the country’ – het platteland –, over de Royal Navy, een brede verkenning van het land in het hoofdstuk De lappendeken Engeland, en tenslotte ‘To be or not to be’ over politiek en volksaard.

 

  • Douwe Egberts 13 Oostenrijk. Geschreven door Piet Bakker, kleurenfoto’s van het Oostenrijks Toeristenverkeersbureau. Omslag, kaart van Oostenrijk, illustraties en lay-out F. ten Have v.r.i. Uitgave van Douwe Egberts N.V. Joure (Friesland) en Utrecht. Opgericht 1753. (november 1960) 66 pagina’s met 44 kleurenfoto’s van verschillende formaten op dun papier om in te plakken, en een pagina reclame voor de albums achterin. Prijs boek met 12 foto’s ingeplakt ƒ 2,40. Een mapje met de overige 32 foto’s 225 punten. Oplage 64.000 Kenmerken De uiterlijke kenmerken zijn gelijk aan de andere 13 reisalbums. Dit album is echter iets dunner, met name door het ontbreken van een voorwoord en nawoord. Het album is ingedeeld in zeven hoofdstukken, met een pentekening boven de hoofdstuktitel. De platen en plaatjes hebben weer op de achterzijde de titel van het album en het paginanummer. Bij elke foto is een korte beschrijving gegeven. Inhoud Dit album is verschenen na het overlijden van de auteur. Dit verklaart mogelijk het ontbreken van het gebruikelijke voorwoord en nawoord. Naast een lang algemeen hoofdstuk met veel aandacht voor de geschiedenis en een lang hoofdstuk over Wenen, zijn er hoofdstukken over Salzburg de “Stad van muziek”, de Oostenrijkse keuken, Tirol en “andere gebieden”. In het “Ten geleide” voor in het album meldt D•E dat Piet Bakker, de auteur van een lange reeks D•E albums, kort na het gereedkomen van het manuscript voor dit album is overleden. “Ook in dit album vindt U zijn heldere trant terug, zijn begrip van de samenhang tussen volk, land en historie.” Dan volgt een citaat in de lyrische stijl van Bakker. Oostenrijk ! Eens de ziel van het machtigste rijk op aarde en beschermer van de Christenheid . . . nu een kleine bufferstaat tussen twee levensopvattingen . . . land van muziek en welige barok . . . nog steeds zo mooi, dat het alleen schoonheid kan scheppen !

 

  • Douwe Egberts 14 België en Luxemburg. Samengesteld door Jan Brusse, kleurenfoto’s van het Nationaal Belgisch Verkeersbureau en Nationaal Luxemburgs Verkeersbureau. Omslag, kaart van België en Luxemburg, illustraties en lay-out F. ten Have v.r.i. Uitgave van Douwe Egberts N.V. Joure (Friesland) en Utrecht. Opgericht 1753. (november 1961) 74 pagina’s met 51 kleurenfoto’s van verschillende formaten op dun papier om in te plakken, en een pagina reclame voor de albums achterin. Prijs boek met ?? foto’s ingeplakt ƒ 2,40. Een mapje met de overige foto’s voor 225 punten. Oplage 43.000 Kenmerken De uiterlijke kenmerken zijn gelijk aan de andere 13 reisalbums. Het album is ingedeeld in zeven hoofdstukken, met een pentekening boven de hoofdstuktitel. De platen en plaatjes hebben weer op de achterzijde de titel van het album en het paginanummer en serienummer. Bij elke foto is een korte beschrijving gegeven. Inhoud De samensteller van dit album Jan Brusse is vele jaren correspondent in Parijs geweest voor radio en TV en diverse kranten. Hij overleed in 1996 op zijn 75e verjaardag. De eerste zes hoofdstukken gaan over België en het laatste hoofdstuk over Luxemburg. Alleen het eerste en het laatste hoofdstuk zijn geschreven door Jan Brusse, de andere vijf door bekende Vlamingen, de schrijvers Jan Walravens, Raymond Brulez, Gaston Durnez en de culinair specialist Jan Lambin. Deze literaire inbreng heeft van dit album nog minder een toeristengids gemaakt dan de voorgaande, en veel meer een plezierig leesboek over de rijke cultuur en de eigen geaardheid van onze bijna landgenoten.

 

  • Douwe Egberts 15 Spanje. Geschreven door Jan Derks en L.J. Bubenik, kleurenfoto’s van het Spaans Nationaal Bureau voor Vreemdelingenverkeer e.a.. Omslag, kaart van Spanje, illustraties en lay-out F. ten Have v.r.i. Uitgave van Douwe Egberts N.V. Joure (Friesland) en Utrecht. Opgericht 1753. (1963) 70 pagina’s met 49 kleurenfoto’s van verschillende formaten op dun papier om in te plakken, en een pagina reclame voor de albums achterin. Prijs boek met 9 foto’s ingeplakt ƒ 2,40. Een mapje met de overige 40 foto’s 225 punten. Oplage 25.000 Kenmerken De uiterlijke kenmerken zijn gelijk aan de andere 13 reisalbums. Het album is ingedeeld in negen hoofdstukken, met een pentekening boven de hoofdstuktitel. De platen en plaatjes hebben weer op de achterzijde de titel van het album en het paginanummer. Bij elke foto is een korte beschrijving gegeven. Inhoud Het lijkt op de vloek van de farao’s: Piet Bakker, die negen van de reisalbums schreef, overleed voor het verschijnen van het laatste. Na een intermezzo door Jan Brusse en vrienden kreeg Jan Derkse de opdracht weer een echte zwerftocht te gaan maken; hij verongelukte voor de voltooiing van dit boek. Zijn mederedacteur Laszlo Bubenik voltooide het. Weer neemt D•E bepaald geen blad voor de mond: Voor ons Noorderlingen is Spanje een moeilijk te begrijpen land. Het herbergt de stralendste voorbeelden van menselijk scheppingsvermogen. Toch leeft de Spanjaard volkomen dogmatisch. Voor de Hollandse toeristen die heden ten dage de Spaanse Costa’s overspoelen, zijn deze woorden misschien onherkenbaar. Ze zijn dan ook geschreven in de dagen van het Franco bewind. Ook dit boek verkent Spanje in den brede. Naast hoofdstukken over Madrid, Barcelona en de Canarische eilanden is er veel aandacht voor de cultuur, kunst en geschiedenis van Spanje. Natuurlijk ontbreekt ook het stierenvechten niet. De auteur besteedt er zelfs een heel hoofdstuk aan, wat culmineert in de verzuchting: “Nee, ik ben van het stierenvechten in één keer bekomen.”

 

  • Douwe Egberts 16  Griekenland. Geschreven door Mr. Henrik Scholte, kleurenfoto’s van het Office National du Tourisme Hellénique Brussel e.a. Omslag, kaart van Griekenland, illustraties en lay-out F. ten Have v.r.i. Uitgave van Douwe Egberts N.V. Joure (Friesland) en Utrecht. Opgericht 1753. (1965) 77 pagina’s met 50 kleurenfoto’s van verschillende formaten op dun papier om in te plakken. Prijs boek met 8 foto’s ingeplakt ƒ 2,40. Een mapje met de overige 42 foto’s voor 220 punten. Oplage 14.000 Kenmerken De uiterlijke kenmerken zijn gelijk aan de andere 13 reisalbums. Dit laatste album met het grootste aantal pagina’s bevat geen reclame voor de albums meer. Het album is ingedeeld in zeven hoofdstukken, met een pentekening boven de hoofdstuktitel. De platen en plaatjes hebben weer op de achterzijde de titel van het album en het paginanummer. Bij elke foto is een korte beschrijving gegeven. Inhoud Het laatste toeristenland van Europa dat in deze reeks aan de orde komt wordt beschreven door Henrik Scholte, een staffunctionaris van de KLM die in de vijftiger jaren drie luchtvaartalbums schreef, maar die vooral bekend is van een aantal boeken over Griekenland, de architectuur en de cultuur. Dit laatste album, van weer een andere schrijver, kenmerkt zich toch ook weer door breedheid en diepgang. Naast het obligate hoofdstuk over Athene – dat “het waterhoofd” van Griekenland wordt genoemd – en algemene beschrijvende hoofdstukken over het vaste land en de eilanden, is er veel aandacht voor de Griekse oudheid en de cultuur. Van de schatkamer aan eilanden is het weinig bekende Hydra als voorbeeld genomen voor het laatste hoofdstuk van dit laatste boek van de laatste reeks grote Nederlandse albums.

 

  • Douwe Egberts 17 – 20 De Avonturen van Flip en Flap 1 t/m 4 Verteld door Han Hoekstra. Tekeningen van Studio Joop Geesink, 1950-1952.In november 1950 verschijnt het eerste deel van een compleet vernieuwde heruitgave van de avonturen van de hondjes Flip en Flap, waarvan de eerste uitgave in 1924 verscheen. Deel II en III volgen in juni en november 1951 en deel IV tenslotte een jaar later in november 1952. De boekjes worden zeer populair. Ze worden uitgegeven tot 1966 en bereiken oplages van een kwart miljoen. Alle 4 deeltjes: 32 pagina’s inhoud, met 5 plaatjes ingeplakt meegeleverd en 24 plaatjes om zelf in te plakken, 1 op elke pagina van het verhaal. Kenmerken Gekartonneerde plakboeken van 19,5 x 26,3 cm. De boekjes beginnen met een titelpagina en het verhaal begint direct op pagina 2. In het vierde boekje is echter een fout gemaakt; in dit deel is de nummering op de achterkant van de titelpagina begonnen met 1. Bij de eerste twee boekjes is pagina 31 een “uitsmijter” waarin het volgende boekje aangekondigd wordt. In de volgende twee deeltjes is het laatste blad helemaal blanco. De teksten zijn een stuk uitgebreider dan in de oude boeken. Het zijn geen eenvoudige versjes meer, maar echte verhaaltjes waarbij elke pagina een afgerond geheel is met als extraatje een vierregelig versje erbij, zoals in de twee grote albums van Langejan van Ten Have in de dertiger jaren. De 29 plaatjes per boekje van 80 x 110 mm zijn afwisselend liggend en staand. De eerste 5 plaatjes werden ingeplakt in het boekje meegeleverd. Voor in elk boekje waren afscheurbonnen geplakt waarmee de overige 24 plaatjes besteld konden worden op de spaarpunten van de pakken koffie en thee. In deel 1 zaten 2 bonnen elk voor 12 plaatjes aangeduid met serie 1 en serie 2 voor 40 spaarpunten per serie. In de volgende 3 boekjes zat maar 1 bon voor alle 24 plaatjes ineens voor 80 punten. Omdat de plaatjes in pakjes per post geleverd werden komen er in principe geen ontbrekende plaatjes voor en zijn er geen zwervende plaatjes op de markt. Evenwel staat op de achterkant van de plaatjes voor welk deel ze zijn en het nummer en paginanummer. Verder staat er achterop elk plaatje een omvangrijk tekstfragment uit het verhaaltje waar het plaatje bij hoort. Joop Geesink (1913-1984) begon in 1942 samen met Marten Toonder met de productie van poppenfilms voor Philips en de N.S. In 1946 begon hij de Dollywood filmstudio en in 1955 Starfilm (documentaires, reclame- en instructiefilms). Zijn bekendste creatie is Loekie de Leeuw voor de Ster reclame, die in 1972 van start ging. Geesink heeft de stijl “gemoderniseerd”, wat bepaald geen pluspunt is ten opzichte van de plaatjes van Berghegge en Hoeksema. Han Hoekstra (1906-1988), onderwijzer en schrijver, is vooral bekend van het boek “Rijmpjes en versjes uit de nieuwe doos” dat 16 drukken kreeg. Hij schreef een groot aantal kinderboekjes en deed wat reclamewerk, onder andere de hervertelling van Piggelmee en de wonderschelp voor een grammofoonplaatje van Van Nelle. Als onderwijzer wist hij hoe te schrijven voor kinderen, in korte zinnen met weinig bijzinnen. Uiteraard zijn de boekjes gedateerd, maar toch nog steeds (voor)leesbaar.

 

  • Douwe Egberts 21  Roodkapje. Verteld door Han Hoekstra met tekeningen van Joop Geesink. Uitgave van Douwe Egberts N.V. Joure – Utrecht (1958) 10 pagina’s inclusief de binnenkanten van de omslag met 11 platen van verschillende afmetingen om in te plakken, plus een toegevoegd dubbel middenblad met ingeplakt meegeleverde “pop-up”. Kenmerken van deze twee albums Gekartonneerd kwartoboek van 22 x ca. 30,2 cm. Geen titelblad etc. De tekst begint zonder kop op de binnenkant van het voorplat (pag. 1) en loopt ononderbroken door tot op de binnenkant van het achterplat (pag. 10). Op de voorzijde is alleen de titel van het sprookje vermeld. Op de achterkant staan de verdere gegevens, maar merkwaardigerwijs is de verteller op het tweede boek niet vermeld. Het bijzondere aan deze twee dunne kinderboeken met de bekende sprookjes zijn de middenbladen. Op deze dubbele ongenummerde dikke bladen met blanco buitenkanten is een grote pop-up met een scène uit het sprookje opgenomen. Vanwege deze pop-ups worden deze plakboeken nog steeds verzameld. De platen werden in één pakketje geleverd op spaarpunten. Het nummer van de plaat staat op de achterkant in de linker onderhoek. Er staat geen albumtitel op. DOUW22 Assepoester Assepoester. Met tekeningen van Joop Geesink. Uitgave van Douwe Egberts N.V. Joure – Utrecht (1959) 10 pagina’s inclusief de binnenkanten van de omslag met 12 platen van verschillende afmetingen om in te plakken, plus een toegevoegd dubbel middenblad met ingeplakt meegeleverde “pop-up”.