Marokkaanse achternamen

Het Nederlandse namencorpus van meer dan 350.000 familienamen bevat meer dan 25.000 Marokkaanse namen. Onder de meest voorkomende treffen we de namen Loukili, El Idrissi, El Moussaoui, Tahiri, Benali, Ziani, Talhaoui, Kasmi, Salhi, El Kaddouri, Daoudi en Achachbar. Dat er relatief meer verschillende Marokkaanse namen zijn dan bijvoorbeeld Turkse komt omdat Marokkaanse namen vaak in verschillende varianten voorkomen. Naast El Kaddouri en El Idrissi komen bijvoorbeeld de naamvormen zonder 'El' - Kaddouri, Idrissi - ook veel voor. Van de Marokkaanse pendant van Jacobs tellen we tientallen varianten, waaronder El Yaakoubi, Yacoub, Ben Yaacoub, Benyagoub, Yagoub, Yaagoubi enzovoort, waarbij uiteraard wel opgemerkt moet worden dat veel van deze vormen ook in andere Noord-Afrikaanse landen en landen in het Midden-Oosten met een Arabische taalcultuur voorkomen.

In principe zijn de namen van de meeste families te herleiden tot een van de onderstaande categoriën:

- Herkomstnamen. Plaats of regio waar de naamdrager vandaan is gekomen. Bijvoorbeeld Rifi (uit het Rifgebergte afkomstig), Tangaoui (uit de stad Tanger).

- Stamnaam. Bijvoorbeeld Ouriaghli, Hilali.
- Beroepsnaam. Bijvoorbeeld Najjar (timmerman), Amzil (smid).
- Eigenschapsnaam. Bijvoorbeeld Abarkhan/Aberkan (zwart), Ahidar (mank).
- Betrekking hebbende op dieren. Bijvoorbeeld Bujazidhen (diegene die kippen houdt). Dit is niet hetzelfde als een beroepsnaam. Het is eerder een eigenschap, die vaak tot een bijnaam is gegroeid.
- Naam van voorouder. Door een bijzondere eigenschap van een bepaalde persoon of zijn betekenis voor de familie wordt zijn voornaam als achternaam aangenomen.


Men moet in het achterhoofd houden dat de vrije keuze van een naam na de onafhankelijkheid van Marokko in 1956 werd beperkt. toen moest men zich (vaak met terugwerkende kracht) onder een vaste familienaam laten inschrijven bij de burgerlijke stand.
De invloed van de drang tot arabisering is ook goed te merken in de (schrijf)vorm van de namen. Zo worden nagenoeg alle achternamen voorafgegaan door het Arabische lidwoord al, dat als voorvoegsel dienst doet (en dat in het Latijnse schrift mat al of el wordt weergegeven). Verder wordt de uitgang van een achternaam vaak op i gesteld. Voor de introductie van de burgerlijke stand was het gebruikelijk in Marokko de afstammingslijn aan te geven met het tussenvoegsel ben (zoon van). Na de invoering van de burgerlijke stand na de onafhankelijkheid is de keten van voornamen vervangen door een achternaam en voornaam