Covens en Mortier

Het huis Covens & Mortier (1721-1866), de grootste cartografische uitgeverij uit de 18de eeuw werd opgericht door Johannes Covens I (1697-1774) en Cornelis Mortier (1699-1783), op de Vijgendam te Amsterdam.

 

De samenwerking was ontstaan na de dood van Pieter Mortier (1661-1711), zoon van een Franse politieke vluchteling, die in 1690 het privilege had verkregen om kaarten en atlassen van Franse uitgevers in Holland te verspreiden. Zijn weduwe zette de zaak voort tot aan haar dood in 1719. Haar zoon Cornelis nam, onder zijn vaders naam, de leiding een paar jaar over.

Op 20 november 1721 werd een vennootschap opgericht door Cornelis Mortier en Johannes Covens I Deze laatste was in hetzelfde jaar met Cornelis’ zuster getrouwd. Vanaf dat jaar komt men dan ook de naam tegen van:

  • Covens & Mortier.

Hun firma zou in de komende 140 jaar een enorme uitbreiding meemaken. In 1732 verkochten de erfgenamen het pand (naast de Beurs van Hendrick de Keyser) aan hun broer Cornelis en zijn compagnon Covens. Hun voornaamste concurrenten waren Reinier & Josua Ottens en de firma Gerard Valck & Petrus Schenck.
Na de dood van Johannes Covens I (1774) kwam zijn zoon Johannes Covens II (1722-1794) in de zaak. Vanaf 1778 kwam er een nieuwe firmanaam:

  • J. Covens & Zoon.

Johannes Covens II werd opgevolgd door zijn zoon Cornelis Covens (1764-1825), die op zijn beurt Petrus Mortier IV, de achterkleinzoon van Petrus Mortier I, in de zaak haalde. De naam luidde vanaf 1794 tot 1866:

  • Mortier, Covens & Zoon.

De laatste Covens in de reeks was Cornelis Jo(h)annes Covens (1806-1880).

Covens & Mortier konden over een grote voorraad atlassen en kaarten beschikken, waaronder die van: Delisle, Jaillot, Johannes Janssonius, Sanson, Claes Jansz. Visscher, Nicolaas Visscher, en Frederik de Wit.

Gedurende tientallen jaren kwam er een indrukwekkend aantal atlassen van de pers. Omstreeks 1725 verscheen bij Covens & Mortier een herdruk van de wereldatlas of Atlas Major van Frederik de Wit. De vennoten bezaten de originele koperplaten van die atlas. In 1730 verkocht Pieter van der Aa zijn drukplaten aan Covens & Mortier. In een tweede uitgave werd de naam van deze auteur gewist. Van Allard verscheen een atlas met 56 kaarten. Van 1730 tot 1774 en zelfs later verschenen talrijke uitgaven van G. Delisle's ‘Atlas Nouveau’, in het begin met 43 kaarten en oplopende tot 138 omstreeks 1775. De firma gebruikte hiervoor nieuw gesneden koperplaten. De cartouches waren echter niet zo mooi als op de oorspronkelijke kaarten.
Omtrent 1740 verschenen een hele reeks zakatlasjes van verschillende landen, vermeld als ‘très commode pour les Voyageurs’. Eentje uit die reeks was dat van Sanson ‘Dix–Sept Provinces’. Ook aan de militairen werd gedacht. Voor hen verscheen de ‘Atlas of uitgezogte kaarten tot gemak van officieren om in de zak te dragen’.

De grote atlassen werden vaak op aanvraag samengesteld. Ze bevatten relatief weinig eigen kaarten.
In een exemplaar met 742 kaarten tellen we er 63 en in een ander met 352 slechts 6.

Voorbeelden van origineel eigen uitgaven zijn: ‘De Heerlijkheid van Castricum’ uit 1737 en de ‘Nieuwe Kaart van Loenen’ uit hetzelfde jaar.

Ook stedenboeken werden opnieuw uitgegeven. O.a. de merkwaardige Atlas of Groot-Stedenboek van Europa die 439 stadsplattegronden bevatte. Er was ook een verzameling van 298 plans en versterkingen. En een reeks van 90, op klein formaat. Een catalogus van de firma uit 1737, bewaard in de Herzog August Bibliothek te Wolfenbüttel, vermeldt 59 wandkaarten van o.a. Blaeu, De Wit en Visscher.

De uitgeverij had de grootste verzameling grafisch werk, ooit te Amsterdam aangeboden.

Uitgaven Covens en Mortier

 

1.Verkort vraagboekje tot onderwijzing in de christelijke leer Egeling, Lucas / Negen-en-dertigste druk / bij Mortier Covens en Zoon / 1858

2.Een vraagboekje tot onderwijzing in de christelijke leer Egeling, Lucas / 36e dr / Mortier Covens en zoon / 1858

3.Onderwijs in de christelijke waarheid tot het afleggen der belijdenis Goeje, P. de / Tweede druk / bij Mortier Covens en Zoon / 1853

4.Een vraagboekje tot onderwijzing in de christelijke leer Egeling, Lucas / 32ste uitg / Mortier Covens en Zoon / 1852

5.Verkort vraagboekje tot onderwijzing in de christelijke leer Egeling, Luc. / 34e dr / Mortier Covens / 1850

6.De nadenkende Christen, die gaarn zichzelven en anderen behouden wilde Egeling, L. / 3e druk / Mortier Covens en Zoon / 1848

7.De weg der zaligheid naar het beloop des Bijbels : een leesboek voor mijne tegenwoordige en voormalige leerlingen; ook voor anderen, die de kennis der waarheid liefhebben Egeling, L. / 10e dr / Mortier Covens en Zoon / 1844

8.Een vraagboekje tot onderwijzing in de christelijke leer Egeling, Lucas / 19e uitgave / Mortier Covens / 1838

9.De weg der zaligheid, naar het beloop des Bijbels : leesboek Egeling, L. / Nieuwe uitg. / Mortier Covens en zoon / 1838-1839

10.De nadenkende christen, die gaarn zichzelven en anderen behouden wilde Egeling, L. / 2e druk / Mortier Covens en Zoon / 1833

11.De weg der zaligheid naar het beloop des bijbels Egeling, L. / 7e dr / Mortier Covens en zn. / 1832-1833

12.De nadenkende Christen, die gaarn zichzelven en anderen behouden wilde Egeling, L. / Mortier Covens en Zoon / 1832

13.De weg der zaligheid, naar het beloop des bijbels : een leesboek voor mijne tegenwoordige en voormalige leerlingen, ook voor anderen, die de kennis der waarheid liefhebben Egeling, L. / 6e dr / Mortier Covens en Zoon / 1829

14.Naauwkeurige beschrijving van de zestig wijken der stad Amsterdam, mitsgaders de vijf buitenwijken : alsmede de verdeeling der stad in zes kantons, waarachter gevoegd is eene volledige lijst der grachten, straten, stegen, enz., met aanwijzing der wijknummers waartoe dezelve behooren bij Mortier Cóvens en zoon / 1829

15.De weg der zaligheid naar het beloop des Bijbels : een leesboek voor mijne tegenwoordige en voormalige leerlingen, ook voor anderen, die de kennis der waarheid lief hebben Egeling, L. / 5e dr / Mortier Covens en Zoon / 1828

16.Het ontwerp van het godsrijk, open gelegd voor bijbelverklarers en bijbellezers Voigtländer, J.F. / Mortier-Covens en zoon : Ten Brink en De Vries / 1822

17.Reisboek door het Koningrijk der Nederlanden : met platen en platte gronden van steden : provincien Holland en Utrecht bij Mortier Covens & Zoon, Ten Brink & de Vries / 1821

18.Handboek voor reizenden, tot redewisseling op weg, te water en te land, en in steden en plaatsen, waar men zich ophoudt Genlis, de / bij Mortier, Cóvens en zoon en Ten Brink & De Vries / 1819

19.Geographisch handboek van Europa : ten gidse op het tooneel des vredes : voorgesteld in eene nieuwe kaart van dat werelddeel, naar deszelfs tegenwoordige staatkundige verdeeling Boom, J.A.G. / Mortier Covens en zoon / 1819

20.Description géographique et succincte du Royaume des Pays Bas Mortier Covens & fils : J. ten Brink Gz. / 1816

21.Korte aardrijkskundige beschrijving van het Koningrijk der Nederlanden 2e dr / Mortier Covens en zoon en J. ten Brink Gz. / 1816

22.Nouvelle théorie de construction pour les mappemondes Beeck Calkoen, J.F. van / Mortier Covens en zoon / 1810

23.Beknopt berigt nopens de volksplanting de Kaap de Goede Hoop : bevattende aanmerkingen en wederleggingen van sommige gewigtige verkeerde informatiën, principen, sustenuen en handelingen van de gewezene gedispicieerde commissarissen-generaal mr. S.C. Nederburgh en mr. J.A. de Mist, als mede van de Kaapsche regering en den gewezen fiscaal [W.S.] Van Rijneveld : achter welke gevoegd is een beknopte schets van den staat van voorspoed, waarvoor deze volksplanting vatbaar is Bouchenroeder, B.F. von / Mortier Covens en zoon, voor rekening van den autheur / 1806

24.Reize in de binnenlanden van Zuid-Afrika, gedaan in den jare 1803, met oogmerk, om de verschillende baaijen en havens langs de Zuidoost-kust te onderzoeken, in hoeverre dezelve tot den kust- en zeehandel bekwaam, en de naastbijgelegene landerijen en distrikten tot de cultuur van produkten geschikt zou zijn, ten einde dezelve met voordeel naar de Kaapstad, en elders buiten de kolonie, voornamelijk naar Holland, te kunnen uitvoeren Bouchenroeder, B.F. von / Mortier Covens en zoon, voor rekening van den autheur / 1806

25.Handleiding tot de kennis en het gebruik der hemel- en aardgloben : bevattende tevens de beschryving van de constructie, en het gebruik van eene geheel nieuwe aard-globe, welke zich in het gebruik der hemel- en aard-globen vereenigt Cóvens, Cornelis / Mortier, Cóvens en zoon / 1802

26.Beschryving van de verdeeling der Bataafsche Republiek, in gemeenten. Dienende ten vervolge op de Staats-beschryving der Bataafsche Republiek.Cóvens, Cornelis / Mortier, Cóvens en zoon / 1800

27.Beknopte staats-beschrijving der Bataafsche Republiek : inzonderheid: met betrekking tot derzelver bevolking en verdeeling in departementen, ringen en in districten, naar aanleiding der staatsregeling, volkstelling en van onderscheiden publicatiën dien aangaande Cóvens, Cornelis / by Mortier, Cóvens en Zoon / 1800

28.Nieuwe zak- en reisatlas der Bataafsche Republiek : ingericht naar deszelfs verdeeling in Departementen en Ringen : als mede, naar die in 94 Districten ; naar de nieuwste waarnemingen, en volgens de onderscheidene publicatiën, die verdeelingen betreffende Cóvens, Cornelis / Mortier Cóvens en zoon / 1799

29.Alphabetische naamlyst van alle de steden, dorpen en gehugten binnen de Bataafsche Republiek gelegen, met aanwijzing der volksmenigte volgends de jongste volkstelling in den jaare 1796 ...Cóvens, Cornelis / Mortier, Cóvens en zoon / 1799

30.Le guide, ou nouvelle description d'Amsterdam; enseignant aux voyageurs, et aux negocians, son origine, ses aggrandissemens & son état actuel ... ; avec une description de sa belle maison de ville, et de tout ce qu'elle renferme de curieuxNouvelle édition, augmentée considérablement, & enrichie d'un grand nombre de tailles douces / chez Covens & Mortier, & Covens junior / 1772

31.[Fondscatalogus 1763 Mortier, Pieter / Covens ; Pieter Mortier / 1763

32.Kort begrip der oude en nieuwe staatkundige geographie. : behelzende eene beschryving der heerschappyen, in welken de aarde verdeeld is ...Hubner, J. / Zesde druk / by Cóvens en Mortier, en Joh. Cóvens, Junior / 1758

33.Les pseaumes de David,Nouvelle edition / chez J. Cóvens & C. Mortier / 1752

34.Les pseaumes de David,Nouvelle edition / chez J. Cóvens & C. Mortier / 1742

35.Les pseaumes de David, mis en vers françois, ; revus et approuvez par le Synode Walon des Provinces-Unies Nouvelle edition / chez J. Cóvens et C. Mortier / 1742

36.La Sainte Bible, qui contient le Vieux et le Nouveau Testament. : Revue sur les originaux, & retouchée dans le langage: avec de petites notes marginales, & les textes parallélesMartin, David / chez J. Cóvens et C. Mortier / 1742

37.Inleidinge tot de geographie, waar in begreepen zyn de astronomische geographie, verklaarende de overeenkomst der aardkloot met de sphere: de natuurlyke geographie. Geevende de verdeelingen van alle de deelen der aarde en des waters, na dat ze verdeeld zyn door groote deelen en gewesten, of dat ze verscheelende en natuurlyke wyze van malkander zyn verdeeld: de historische geographie, betrachtende het aardryk door de souveraine staaten, door de uitgestrektheid der godsdiensten, en door de uitgestrektheid der voornaamste taalen Sanson, Guillaume / by Johannes Cóvens en Cornelis Mortier / [ongeveer 1741]

38.Dictionaire historique et critiqueBayle, Pierre / 5e éd., rev., corr. et augm., avec la vie de l'auteur / Chez P. Brunel, P. Humbert, J. Wetstein & G. Smith, F. l'Honoré & Fils, Z. Chatelain, Covens & Mortier, Pierre Mortier, F. Changuion, J. Catuffe, & H. Uytwerf / 1740

39.Melange curieux des meilleures pieces attribuées à mr. De Saint-Evremond. Picart le Romain, B. / [4th adapt. edition] / Cóvens [and] Mortier / 1739

40.Oeuvres.Saint-Evremond, De / [5th corrected enlarged edition] / Cóvens [and] Mortier / 1739

41.Kort begryp der oude en nieuwe geographie; zynde eene beknopte onderwyzing der land- en kaartkennisse : verhandeld in eene beschryvinge van de geheele vlakte des aardbodems, zoo als die in haar eigen aard in verdeeling van landen en gewesten, met wateren en zeeën omgeven, en door bergen, rivieren en stroomen onderscheiden zyn ... Met een korte schets tot de kennisse der globe.Hubner, Johan / Deeze vyfde druk merkelyk verholpen; met naauwer bepalingen, nieuwe landverdeelingen, aanwyzing der beste landkaarten, eene omstandige voorreeden van den schryver, en een naauwkeurig bericht aangaande het toestellen van atlassen verrykt / by Jacob van Poolsum / 1736

42.Nouvel atlas, très-exact et fort commode pour toutes sortes de personnes, contenant les principales cartes géographiqueschez Cóvens & Mortier marchandd libraires / [ongeveer 1735]

43.Le cours du Po Placide de Sainte-Hélène, ... / Chez Jean Cóvens et Corneille Mortier / 1735

44.Groot volkomen moolenboek; of Naauwkeurig ontwerp van allerhande tot nog toe bekende soorten van moolens, met haare gronden en opstallen, en al het geene verder daar toe behoort. : Ten dienste der oeffenaaren van deze kunst, en van alle liefhebbers der bouw- en tekenkunst, Natrus, Leendert van / by Johannes Covens en Cornelis Mortier / 1734-1736

45.Groot volkomen moolenboek, of Naauwkeurig ontwerp van allerhande tot nog toe bekende soorten van moolens, met haare gronden en opstallen, en al het geene verder daar toe behoort, : ten dienste der oeffenaaren van deze kunst en van alle liefhebbers der bouw- en tekenkunst, Natrus, Leendert van / by Johannes Cóvens en Cornelis Mortier / 1734-1736

46.La rhetorique. Aristote / [2nd edition] / J. Covens [and] C. Mortier / 1733

47.Atlas nouveau, contenant toutes les parties du monde ...Sanson, Nicolas / chez Pierre Mortier en Compagnie / [1730?]

48.Le Royaume d'Angleterre, distingué en ses provinces ...Sanson d A̕bbeville, Nicolas / H. Jaillot / [ca. 1730]

49.Examen de la manière de precher des protestans françois et du culte exterieur de leur sainte religion Boisbeleau de La Chapelle, Armand / chez J. Cóvens et C. Mortier / 1730

50.Afbeeldingen der merkwaardigste geschiedenissen van het Oude en Nieuwe Testament, Luiken, Jan / By Joh. Cóvens en Corn. Mortier / 1729

51.Geschiedenis van Engelandt, Schotlandt en Ierlandt ...Larrey, Isaac de / by Joh. Cóvens en Corn. Mortier / 1728-1730

52.Les voyages de Cyrus, avec un discours sur la mythologie Ramsay, Andrew / chez Covens & Mortier / 1728

53.La Sainte Bible : qui contient le vieux et le nouveau Testament. : revue sur les textes Hebreux et Grecschez Jean Cóvens & Corneille Mortier / 1727

54.Architectura mechanica, of Moole-boek van eenige opstallen van moolens, nevens hare gronden. Linperch, Pieter / by Johannes Cóvens en Cornelis Mortier / 1727

55.Mélange curieux des meilleurs pieces attribuées à Mr. de Saint-Evremond, et de quelques autres ouvrages rares ou nouveauxSaint-Evremond, de / Troisiéme édition où l'on a retranché plusieurs pieces, pour en ajouter de plus interessantes. Enrichie de figures gravées par B. Picart le Romain / chez Cóvens & Mortier / 1726

56.Naaukeurig en tot nu toe ongedrukt verhaal van den afgrysselyken moordt, gepleegt op den 21 May ... 1726 aan ... M. Herman Joachim Hahn, predikant aan de Kruis-kerke te Dresden, door een roomschgezinde, genaemt Frans Laubler; ... Waar by nog gevoegt is eene naaukeurige beschryving van het oproer, binnen de stadt Dresden door dien moordt veroorzaakt; Met eene afbeeldinge van het moorddadig mes ...J. Covens en C. Mortier / 1726

57.Oeuvres de monsieur de Saint-Evremond,Saint-Évremond, de / Quatriéme edition, revûe, corrigée & augmentée. Enrichie de figure gravées par B. Picart le Romain / chez Covens & Mortier / 1726

58.Abrégé chronologique de l'histoire de France. Mézerai, François-E. de / chez J. Covens & C. Mortier / 1722-1723

59.[Fondscatalogus 1721 Mortier, Pieter / Covens ; Pieter Mortier / 1721

60.Atlas novum = Atlas nouveau contenant toutes les parties du monde &cchez Iean Côvens et Corneille Mortier / 1696-1740