Inhoud
- Klompen en klompenmakers
- Klompenmakers Overijssel
- Klompenmakers Noord Brabant
- Klompenmakers Utrecht
- Klompenmakers Gelderland
- Spreuken
Klompen en klompenmakers
De namen van historische klompenmakers worden zelden vastgelegd omdat het vaak een lokaal en seizoensgebonden ambacht was, waarbij boeren in de winter hun eigen klompen maakten.
Vroeger was er in elke Nederlandse plaats waarschijnlijk een klompenmakerij rijk, en de klompenmaker was een ambachtsman, soms lid van een klompenmakersgilde. Vele klompenmakers in dorpen en plattelandsgebieden werkten in de wintermaanden wanneer het werk op de boerderij stagneerde en zij gebruikten populieren- of wilgenhout, dat snel groeit en weinig knoesten heeft. Klompen werden vroeger vooral gedragen in het oosten en zuiden, de wat armoediger streken van Nederland.
- Begin 1900 waren er naar schatting zo'n 3800 klompenfabrieken in Nederland.
- In de jaren zeventig was dit aantal gedaald tot 133 fabrieken.
- Er zijn nu nog maar enkele klompenfabrieken in Nederland over.
Klompenmakers Overijssel
Plaatsen waar ooit klompenmakers of klompenmakerijen waren gevestigd:
Almelo
Almelo-Ambt
Ancum‧Dalfsen
Anerveen‧Gramsbergen
Avereest
Barsbeek‧Vollenhove
Bathmen
Beuningen‧Losser
Boekelo‧Lonneker
Borne
Dalfsen
de Leeuwte‧Vollenhove
Delden, Stad
Den Ham
Denekamp
Deventer
- Gerrit VISSCHER ‧ Gramsbergen ca.1861-1940 15 april Deventer ‧ zv. KOENDERINK
- Yntze HOEKSTRA ‧ Mildam ca.1892-1942 dec-17 Deventer ‧ zv. KALSBEK en KOERS
- Johannes VEENHUIS ‧ Raalte ca.1885-1938 nov-26 Deventer ‧ zv. OLDEMAAT en SLOOTMAN
- Gerrit BROEKHUIS ‧ Epe c. 1880-1938 jun-04 Deventer ‧ zv. van de VLEKKERT en BROEKHUIS
- Johannes Martinus BEEKMAN ‧ Voorst 72jr. ‧ 08-03-1937 Deventer ‧ zv BLOEM
- Evert Jan BOSCH ‧ Raalte 46jr. ‧ 19-12-1936 Deventer ‧ zv. ROELOFS
- Jacob JANSEN ‧ Voorst 75jr. ‧ 04-02-1933 Deventer ‧ zv. STEINFERT en ROETERT ‧
- Hendrikus ELLENBROEK ‧ Epe 59jr. ‧ 27-03-1932 Deventer ‧ zv. van BEEK en
- Gerhardus Wilhelmus TIMMERMANS ‧ Voorst 64jr. ‧ 02-09-1927 Deventer ‧ zv. KEIZER en GANZEVLES
- Hubertus BOURGONJE ‧ Epe 87jr. ‧ 19-04-1927 Deventer ‧ zv. WIERIKS en PIERAAR
- Hendrik FÖRCH ‧ Deventer 26jr. ‧ 08-06-1926 Deventer ‧ zv. de GRAAF en
- Gerrit Jan STEVENS ‧ Voorst 70jr. ‧ 04-08-1923 Deventer ‧ zv. MARTENS en van DIJK ‧ & KRUITBOSCH ‧
- Teunis Herman JACOBS ‧ Olst 39jr. ‧ 01-03-1921 Deventer ‧ zv. WENSINK en ROETERD
- Derk Jan HULSBERGEN ‧ Olst 60jr. ‧ 01-10-1920 Deventer ‧ zv. WILLEMS en OVERBOSCH
- Hendrik in 't WOLD ‧ Wierden 39jr. ‧ 19-06-1919 Deventer ‧ zv. HAGEDOORN en SCHUITMAKER ‧
- Albert ALBERS ‧Olst 67jr. ‧ 06-07-1918 Deventer ‧ zv. van OLST en BOS
- Johannes Martinus TIMMERMANS ‧ Voorst 43jr. ‧ 04-10-1918 Deventer ‧ DEMMERS en BOUWMEESTER
- Hendrikus Theodorus MÖLDER ‧ Diepenveen 60jr. ‧ 22-05-1917 Deventer ‧ zv. MUURS
- Johannes MÖLDER ‧ Diepenveen 73jr. ‧ 04-10-1914 Deventer ‧ zv. MEURS en OOSTENDORP
- Derk Willem KUTTERINK ‧ Voorst 40jr. ‧ 08-12-1911 Deventer ‧ zv. RUTGERS en VERSTEEGE
- Peter van 't SPIJKER ‧ Voorst 64jr. ‧ 27-08-1909 Deventer ‧ zv. ALBERTS en BRAMER
- Theodorus BEUWER ‧ Voorst 38jr. ‧ 18-06-1909 Deventer ‧ zv. STREPPEL en
- Gradus GERRITSEN ‧ Diepenveen 70jr. ‧ 23-12-1908 Deventer ‧ zv. ASSINK en ROEFSTRA
- Johannes BERENSCHOT ‧ Voorst 59jr. ‧ 26-08-1905 Deventer ‧ zv. BEUWER en JANSEN
- Derkje BRUGGEMAN ‧ Wijhe 72jr. ‧ 24-07-1905 Deventer ‧ zv. KLOMPENMAKER en BRAAKHEKKE
- Johannes Bernardus Antonius LEENEMAN ‧ Renkum 52jr. ‧ 17-02-1943 Deventer ‧ zv. WIGGERMAN en JANSEN ‧woont Diepenveen
- Egbert EKKEL ‧ Den Ham 56jr. ‧ Deventer 10-01-1943 ‧ zv. Marten E. & Gerritdina KLOMPENMAKER en EGBERS en HEUTEN ‧
Enschede
Enter
- Vanaf de middeleeuwen werden overal in Europa klompen (ook wel hollebloc, hoosblok of holsblok genoemd) gemaakt. Het was het algemene schoeisel voor de armen. Nederland had zeker geen klompenmonopolie. Zo kende het Belgische Land van Waas in de 17de eeuw ook klompenmakerijen of "blokstallen". In Enter was het klompenmaken een typische vorm van huisnijverheid. Al in de 17de eeuwse markeboeken wordt geklaagd over het clandestien kappen van wilgen en populieren. De uitoefening van het ambacht vond plaats in boerderijen en schuren. In 1795 waren er 23 gezinshoofden met klompenmaker als hoofdberoep. Sommige namen leven nog steeds voort in Enter: Pluimers, Otten, Reierink, Wolters, Es(z)endam. Een baas met knecht produceerde al gauw tien paar klompen per dag. Voor heel Enter kwam dat op een jaarproductie van circa 40.000 paar. Enterse zompenschippers, die wekelijks naar Zwolle, Kampen en Deventer voeren, zette de klompen af. Die combinatie hield zo'n honderd jaar stand. Het aantal klompenmakers groeide tot zo'n 40 bazen met 30 knechten omstreeks 1892. Aan het einde van de 19de eeuw braken economisch barre tijden aan voor Enter. De schipperij ging hard achteruit door de aanleg van verharde wegen en spoorlijnen; de huisweverij verloor het van de mechanisatie in de textielindustrie; en de landbouw leed onder goedkope graanimporten. Veel Enternaren moesten omzien naar andere inkomsten. De klompenmakerij bood (tijdelijk) uitkomst. In 1910 waren er ruim 200 bedrijfjes waarin 300 klompenmakers werkten met een jaarproductie van circa 300.000 klompen. Dat was maar 4% van de Nederlandse jaarproduktie, maar toch kreeg Enter de reputatie van "klompendorp" vooral door de concentratie van de klompenmakers in èèn dorp. Het dorp veranderde van schippersdorp in klompenmakersdorp, mede dankzij de aanleg van het lokaalspoorlijntje. Maar het bleef armoe troef. Omstreeks 1890 verdiende een textielarbeider f 6,50 tot f 10,50, maar een klompenmaker niet meer dan f4,‒ per week. De Eerste en Tweede Wereldoorlog zorgden voor tijdelijke hoogconjuncturen, maar door toenemende welvaart, goedkope Belgische importen, toenemende mechanisering, dalende lonen in de crisisjaren en afnemende vraag, daalde vooral na 1945 het aantal klompenmakerbedrijven snel. In 1956 waren er nog twaalf die werk boden aan circa 100 mensen.
- De wilgenklompen van klompenmakerij gebr. Nijhof In het jaar 1915 werd Jan Nijhof geboren de vader van Gerard en Jan. Jan ging de klompen die vader Hendrikus maakte verhandelen. Zo ging Jan als kind van nog geen 12 jaar op pad met een houten kruiwagen naar Rijssen, later ging hij met de transportfiets. Van de Raalter es, Tubberger es tot in Diepenheim ging hij alle boeren langs. Als het even niet lukte gaf hij niet snel de moed op en uiteindelijk werd alles wel verkocht. Toen Gerard van de lagere school kwam was het de bedoeling dat hij verder leerde, maar na zijn mavo diploma gehaald te hebben, zei hij het leren vaarwel. Broer Jan ging naar de ambachtsschool om daarna aan het werk te gaan bij een metaalbedrijf in Goor. Gerard kon niet direct werk krijgen. Maar de storm van 13 november 1972 bracht daar verandering in, het was een hevige storm die woedde over Ierland, Groot-Britannië, Frankrijk, Nederland, België, Duitsland, Polen en Denemarken. De storm ontwortelde vijf miljoen bomen. Daardoor kwam Gerard via een loonwerker bij de toenmalige Heidemaatschappij aan het werk ook wel de Heidemij genoemd. Zo leerde hij veel over de verschillende bomen en soorten hout, dit kon hij later in zijn ambacht goed gebruiken. Van zijn 18e tot 21e heeft hij bij de buurman gewerkt, “Bakkerjan” of wel klompenmakerij Schuitemaker. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan en Gerard en Jan besloten samen een klompenmakerij te beginnen. Vader Jan kocht in die tijd de klompen bij verschillende klompenmakers zo kwam hij ook bij Dieks Getkate, of wel “Foeterdieks”, hij hoorde dat Dieks er mee zou stoppen. De machines voor het klompen maken werden overgenomen en het bestemmingsplan werd aangepast. In vroegere jaren stond op deze plek ook al een klompenmakerij, Braamhaar. n het begin hadden Gerard en Jan de juiste mensen om zich heen, waar ze nog steeds heel dankbaar voor zijn. Dieks Getkate was altijd bereid te adviseren en te helpen. Tevens namen ze een vaste klant over, de gebroeders Wietzes, echte ambachtslieden, Eiso en Egbert uit Eelde Paterswoude. Eiso overleed op het moment van overname, maar ze hebben nog jaren met Egbert samengewerkt. Vader Jan hielp nog steeds met het verhandelen van de klompen. De klantenkring is door de mond- tot mondreclame steeds verder uitgebouwd. Het hout voor de klompen zochten ze zelf op. Ze kapten zelf de bomen, het vervoer en alles wat daarbij kwam kijken hielden ze in eigen hand. Daarbij kwam de kennis die Gerard op had gedaan bij de Heidemij weer van pas. Ze gingen de boer op om bomen voor klompen te kopen. Van veraf konden ze aan de schittering van de boom al zien welke ze moesten hebben. Per gemeente is het heel verschillend hoe de vergunning geregeld moet worden. Op een gegeven moment wilde men bomen kopen van een boerderij waar een gedeelte van verpacht was. Er werd contact gezocht met de notaris aldaar en de pachtkamer heeft uitgezocht aan wie betaald moest worden, de eigenaar of de pachters, het bleek dat de opbrengst voor de eigenaar was. Ze zijn op de meest afgelegen plekjes geweest en hebben de meest zonderlinge mensen ontmoet. lein en ambachtelijk blijven, authentiek en een mooi product neerzetten dat was de kracht. Klanten werden steeds kritischer de jaren door. Standaard waren er twee modellen een ruimere leest en een sluitende leest. Daarnaast de Frieze trippen en de Twentse tippen, ook werden er Münsterlandse klompen gemaakt. De klompen werden steeds meer afgestemd op alle soorten voeten, zelfs aangepaste klompen. Gerard maakt alles met de machines en Jan deed de afwerking. Ook Thea de vrouw van Jan hielp met het schilderen en klompen weg brengen. Het was hun vak maar eigenlijk ook hun leven geworden. Klanten kwamen uit heel het land om een wilgenklomp te kopen. Klompen van wilgenhout zijn duurzamer, in Nederland wordt op dit moment 95% van de klompen van populieren gemaakt. In december 2023 werd besloten om te stoppen, de bomen werden afgezegd. Bij nader inzien besloot men toch nog te inventariseren. Wat waren de nog lopende orders en welke voorraad. Toen werd er alsnog hout besteld voor de resterende orders. Het laatste wilgenhout ligt nu nog bij de werkplaats voor de laatste wensen. In 2025 gaan ze wel echt stoppen. Gerard heeft vijftig jaar lang zes dagen in de week gewerkt als klompenmaker en Jan zevenenveertig jaar.
- Gerhardus Johannus aan de Stegge, geboren op 12 april 1892, op 2 april 1963 door een noodlottig ongeval overleden.
- Gerhardus Johannus aan de Stegge, geboren op 12 april 1892, op 2 april 1963 door een noodlottig ongeval overleden.
- Klompenmaker Helmes Jans was getrouwd met Geertrui Exterkate en woonde Goorseweg 4 in Enter. De naam Helmes komt van zijn vaders stiefvader Geerdink. Johan (1930) is het laatste kind van Helmes-Jans dat nog in leven is. Zijn vader werd ook wel ‘Keizers-Jans’ genoemd omdat in Enter de familie Aan de Stegge de bijnaam ‘De Keizer’ had Hij groeide op rond 1900 en werd evenals velen van zijn dorpsgenoten klompenmaker. In de jaren twintig werkte hij in de klompenmakerij van Hermannus Lammertink (Panders-Harm) die gevestigd was naast de R.K. Jongensschool. Lammertink kocht midden jaren twintig de eerste (Duitse) machine om het productieproces te automatiseren. In november 1931 wordt Gerhardus ingeschreven in het Handelsregister bij de Kamer van Koophandel in Hengelo als medevennoot naast Hermannus Lammertink. In 1934 komt daar Ter Morsche nog bij. Zij handelen onder de naam ‘Eerste Entersche Klompenfabriek’. Aan de Stegge was binnen de firma onder andere met de boekhouding belast. In 1940 besluit Jans voor zichzelf te beginnen. Hij laat zijn neef, die aannemer is, een werkplaats achter zijn huis bouwen. Hij koopt een boor- en een kopieermachine bij de Fa. Jϋrgens in Emsdetten (Duitsland) voor 2.500 gulden. Hij neemt een hypotheek van 1.600 gulden bij de Boerenleenbank. Dan wordt het 10 mei 1940. Om zeven uur ’s morgens staat Johan met zijn vader en moeder buiten en ziet de Duitse vliegtuigen laag overkomen. “Trui now ziw kapot”, zei zijn vader. Het was oorlog en Jans dacht alles kwijt te raken. Maar dat pakte anders uit. De vraag naar klompen nam enorm toe. De prijzen van een paar klompen stegen van zestig cent in 1938 tot ƒ1,25 in 1941. Zoon Gerrit (1920), Herman (1925) en Jan (1926) helpen in de zaak. Verder werkten er als knecht ‘Boak’n-Jantje’ van de Zuiderveldweg, ‘Lut’n-Beernd’ van de Hambergweg en Jan Hering (Frans) van de Goorseweg. Verder is in dienst de buurman Gerrit Langenhof (Menzen-Get) die met paard en wagen veel hout voor Aan de Stegge uit de regio haalde. In oktober 1941 werd de distributie voor hout ingevoerd. Er wordt een mooie grote bakfiets aangeschaft. Zoon Gerrit heeft met de bakfiets zelfs klompen naar een belangrijke klant in Brucht bij Hardenberg gebracht. In de periode mei tot en met december 1940 worden er volgens het verkoopboek ruim dertienduizend paar klompen geproduceerd. Hij had klanten in Amsterdam (onder andere de Bijenkorf) en in Delfzijl, Badhoevedorp, Hasselt, Enkhuizen en Utrecht. In bepaalde delen van Nederland werden voor de oorlog door importeurs uitsluitend ingevoerde Belgische klompen geleverd. Omdat deze import door de oorlog weggevallen was ontstonden er steeds grotere tekorten. In 1944 werd door de overheid een groot aantal bedrijven, ook in Enter, aangewezen om aan deze importeurs te leveren. De praktijk was dat de Duitsers bij deze bedrijven periodiek een quotum ophaalden In de periode oktober 1944 tot half februari 1945 werd er door Aan de Stegge voor 5.600 gulden aan de Wehrmacht geleverd. In 1943 was ook voor 3.700 gulden geleverd aan de Fa. Gustav Arnold & Zöhne in Magdenburg, Er werd door de Duitsers goed voor betaald. In Enter zeiden ze “ie kon der good met oet”. Transportbedrijf H. ten Berge (De Lutte) Rijssenseweg 46 haalde met paard en wagen veel bomen op in de buurt. Transportbedrijf Van Coesant, Ezendam en Wassink brachtten, nu met de auto, veel klompen weg. H.J. Zwienenberg hakte veel aangekochte bomen in de omgeving. Een boom kappen in Enter kostte vijf gulden. Een boom kappen in Gelselaar kostte ƒ7,50. Na 1950 heeft Aan de Stegge nog een poos houten sandalen gemaakt. Daarvoor was een naaimachine van 1.500 gulden gekocht om de leertjes erop te naaien. In 1954 besluit hij te stoppen. De machines worden voor zeshonderd gulden verkocht aan de Fa. Jϋrgens in Emsdetten. Aan de Stegge trad nu op als tussenpersoon tussen de verkoper van bomen en de bedrijven die hout inkochten. Door de inkoop uit te besteden wonnen de bedrijven veel tijd. Het was een kwestie van vertrouwen tussen tussenpersoon en bedrijf. In deze handel is Aan de Stegge zeer succesvol. Alleen al aan de Fa. Apola in Apeldoorn levert hij in 1960 voor vijftienduizend gulden aan hout inclusief hakloon en provisie. Op 2 april 1963 werd hij ’s avonds op weg naar een vergadering van de Boerenleenbank aangereden door een auto.
Giethoorn
Gramsbergen
Haaksbergen
Hasselt
Heino
Hengforden‧Olst
Holten
IJsselmuiden
Kamperveen
Kerspel Goor‧Markelo
Linde‧Den Ham
Lonneker
Loozen‧Gramsbergen
Losser
Magele‧Den Ham
Markelo
Klompenmakers in Markelo
(periode 1829 t/m 1900)
- Willem Ooms
- Jan Willem Oonk
- Hermannus Oonk Klompenmaker/marskramer
- Derk Hendrik Jansen
- Gerrit Jan Tempelman
- Jan Harmen Assink Klompenmaker/metselaar
- Gerrit Jan Tempelman
- Jannes Zandjans
- Jan Hendrik Brinkers
- Reint Jan Eelderink
- Jan de Wilde
- Jannes Frederiksen
- Frederik Jan Burgers
- Gerrit Jan Burgers
- Albert Jan Burgers
- Berend Jan Kloosters
- Hendrik Jan ten Tije
- Gerardus Johannes Kole Klompenmaker/kleermaker
- Johannes Wender
- Willem ter Balkt
- Jannes ter Horst Klompenmaker/daghuurder
- Willem Snijders
- Gerrit Jan Veldhuis Klompenmaker/daghuurder
- Hendrikes Veldhuis
- Antony Veldhuis
- Anthony Brummelhuis
- Hendrik Jan Roessink
- Hendrikus Wender
- Johannes Nijhuis
- Berend Jan Ziemerink
- Jan Hendrik Krommendam
- Hendrik Lansink
- Lambertus Rotman
- Gerrit Hendrik Rotman
- Jan Willem Janssen
- Arend Jan Assink
- Gerrit Jan Assink
- Derk Buursink
- Hendrik Jan Janssen
- Jan de Wilde
- Johannes Freriksen
- Gerrit Jan Assink
- Gerrit Hendrik Assink
- Hendrik Wolfs
Neerdorp‧Holten
Nieuwleusen
Nijverdal‧Hellendoorn
Oldenzaal
Olst
Ommen
Ootmarsum
Rijssen
Vriezenveen
Vroomshoop‧Den Ham
Welsum‧Olst
Zuid Lutte‧Losser
Zwolle
Klompenmakers Noord-Brabant
Uit tellingen in 1857 bleek dat er ruim 900 klompenmakers waren in Noord-Brabant, waarvan een groot deel in de Meierij.
Klompenmakers in Aarle-Rixtel ‧
- Antony Cornelis van Aarle Geboren 17 juni 1830, Sint Oedenrode Beroep klompenmaker
- Leonardus van AarleGeboren 25 Januari 1866, Sint Oedenrode Beroep klompenmaker Zoon Hein en Karel van Aarle werden beide klompenmaker Karel heeft later op de bestaande klompenmakerij een zagerij opgericht.
- Henricus Embertus (Hein) van Aarle Geboren 5 december 1904, Sint-Oedenrode. getrouwd met Maria Elbertha Megens die de verkoop van klompen op haar rekening nam.Beroep klompenmaker. In 1953 is Hein verhuisd naar Son en Breugel waar hij de bestaande klompenmakerij aan de Dommelstraat overnam van familie Weijns. 1972 gestopt met de klompenmakerij.
- Hendrikus Antonius (Harrie) van Aarle Geboren 17 augustus 1950 Beroep klompenmaker/chauffeur Na dat Hein van Aarle in 1972 stopte met de klompenmakerij, is Harrie van Aarle is in 1975 weer begonnen met het maken van klompen op ambachtelijke wijze
- Nicole van Aarle Geboren 22 december 1975 in Aarle-Rixtel . Na bijna 10 jaar in het leger gezeten te hebben en een aantal jaren als chauffeur gewerkt te hebben heeft zij in 2005 besloten om het klompenmakersvak over te nemen van haar vader Harrie. Tot op de dag van vandaag geeft zij demonstraties in binnen en buitenland.88
Fam. WEIJNS ‧ Son en Breughel-Dommelstraat tot 1953
LIEMPDE aantal klompenmakers:‧ 1806:11 ‧ 1816:3 ‧ 1855:56 ‧ 1876:120 ‧ 1895:114 ‧ 1916:105 ‧ 1924:81
Christianus WOUTERS ‧ Schijndel
Cornelis VOETS geb. 02 nov 1868 Wijbosch
Josephus MERRIËNBOER ‧ Gastel
Hendrikus BOEREN - Boxtel
Martinus LEERMAEKERS - Boxtel-Lennisheuvel
Walter Castle Keith - Klompenmaker te Heeze,
In de 18e eeuw was de Brabantse klompenmakerij ontwikkeld tot een huisnijverheid, gericht op de verkoop. De plattelandsbevolking hoefde niet langer voor zichzelf schoeisel te maken, zoals in de eeuwen daarvoor gebruikelijk was. Nijverheid betekende extra werk om het inkomen aan te vullen. Zeker in de dichtbevolkte gebieden was het belangrijk voor Brabantse arbeiders om een bijverdienste te hebben, omdat de landbouw niet genoeg opbracht om iedereen te voorzien van volledig levensonderhoud.
Klompenmakers, of klumpers zoals ze ook wel in volksmond werden genoemd, werkten gewoonlijk vanuit hun eigen huis of aanliggend schuurtje. Een goed uitgeruste werkplaats was niet nodig voor het klompen maken en het vak was niet ingewikkeld om te leren. Een klompenbedrijfje opstartten was dan ook erg toegankelijk: medio 19e eeuw waren er meer dan zeshonderd klompenmakerijen in Brabant te vinden, die samen meer dan duizend mensen voorzagen van werk. Op de meeste plaatsen was de productie klein en gericht op de lokale behoefte. Vraag was er genoeg, alle lagen van de samenleving droegen klompen, van boer tot burger en burgemeester. Voor de Brabantse plattelandsbevolking behoorde de klomp tot de normale klederdracht. De gelegenheid maakte daarbij niet uit, zo ging men op zondag gerust naar de kerk met klompen aan.
De klompenmakerij bleef niet slechts een lokale ambacht, In bosrijke gebieden kon het uitgroeien tot een van de belangrijkste handelswaren. In Brabant gebeurde dit bijvoorbeeld vanaf de 18e eeuw in de Meierij, waar grote hoeveelheden wilgen- en populierenhout werden geteeld. Regelingen zoals het voorpootrecht vulden hier de natuurlijke houtvoorraad aan, wat landeigenaren het recht gaf om bomen te planten in de bermen langs hun land. Deze ontwikkeling gaf de Meierij het kenmerkende uiterlijk van een coulisselandschap, met velden omringd door lange rijen bomen.
De populier werd veel geteeld omdat was dit hout erg geschikt was voor het maken van klompen, en de boom goed aarde op de Brabantse zandgronden. Bovendien groeiden ze snel, en daarmee hadden handelaren ook snel opbrengst! Wilgenhout had nog betere eigenschappen voor klompenproductie, maar was lastiger te telen in Brabant. Dat maakte een wilgenklomp ruwweg twee keer zo duur als een gemaakt van populierenhout, en daarmee minder populair onder de arbeiders. De grote voorraad van geschikte grondstoffen was ideaal voor de klompenmakers, die vele bedrijfjes oprichtten in de Meierij.
Traditioneel klompen maken was een erg arbeidsintensief ambacht, men bewerkte persoonlijk de klomp van ruwe stam tot eindproduct. Aan het eind van de zomer kochten de klompenmakers hun houtvoorraad voor het komende jaar in van lokale telers, waarna ze zelf verantwoordelijk waren voor het rooien en transport. Het bewerkingsproces bestond uit meerdere stappen: Het begon met het uitzagen van houtblokken, de zogenaamde bollen. Waarbij het van groot belang was om zo min mogelijk hout verloren te laten gaan, kleinere bollen konden handig worden gebruikt voor dames of kinderklompen. Vervolgens kloofde men klompvormen uit de bollen, het was hierbij de uitdaging om beide klompen van het paar een gelijke vorm te geven. Hierna volgde afwerking en uithollen. Als laatste werden er bij chiquere klompen nog riemen of versieringen aangebracht. Een ervaren maker kon met traditionele methodes over een hele werkdag (van tien uur!) slechts acht tot negen paar produceren.
Veel klompenmakers werkten alleen, of als ze een echt bedrijf hadden met hulp van de familie of eventueel knechten. Vrouwen en kinderen waren vanwege het zware werk haast niet werkzaam in de sector, waardoor het een typisch mannenbedrijf was. De opbrengsten waren in vergelijking met andere bedrijfstakken laag, men werkte niet voor winst maar simpelweg voor het levensonderhoud. Uitbetaling voor knechten werd bepaald door het aantal daadwerkelijk afgemaakte klompen. De uren die ze staken in bijvoorbeeld het bollen zagen werd dan ook niet vergoed. De arbeidsverhoudingen, werktechniek en organisatie van het klompenmakers bedrijf waren hoogst eenvoudig en ontwikkelde zich ook bijzonder langzaam. Vanwege de simpele aard van de bedrijfstak en matige organisatie was het niet bestand tegen economische crises
Na het midden van de 19e eeuw stond er veel te veranderen voor de Nederlandse nijverheid, de industriële revolutie had Nederland bereikt en drong ook door tot het Brabants platteland. Nieuwe en moderne vormen van industrie kwamen op en wegen werden verhard. Landbouwmethodes verbeterden en kleine boertjes breidden hun bedrijven uit. Voor het klompen maken als bijwerk verdween de tijd en ook de behoefte. Daarmee daalde het aantal kleine, zelfstandige klompenmakers fors. De vakmannen die in het beroep bleven verzelfstandigden en richtten zich volledig op het beroep, waardoor een meer onafhankelijke industrie ontstond. Grotere bedrijven leverden niet alleen meer aan lokale klanten maar richtten zich op de nationale afzetmarkt. Zo leverden de klompenindustrie in de Meierij aan handelaren in Den Bosch. Wat als doorvoerplaats diende naar afnemers in Noord- en Zuid Holland. Kleine makers in de huisnijverheid moesten veelal hun zelfstandigheid opgeven. Zij hadden geen eigen bedrijfskapitaal en raakten afhankelijk van handelaren die makers voorzagen van geld om hun hout in te kopen. Deze manier van werken betekende wel dat de vakman weinig controle meer had over zijn werkwijze en prijzen.
Werk was er echter genoeg, de productie en verbruik van klompen bereikte een hoogtepunt in de negentiende eeuw. Maar rond de eeuwwisseling begon de schoenenindustrie ook aan een grote ontwikkeling. De schoenenindustrie produceerde steeds grootschaliger en daarmee goedkoper. Leer of rubber schoeisel is stukken soepeler dan de houten klomp, wat veel mensen beter beviel. Hierdoor verdween de klomp meer en meer uit de algemene volksdracht. Klompen bleven langer in zwang onder de armen, of als werkkleding. Dit is vooral te zien op het platteland, boeren waren minder geneigd om de overstap naar schoenen te maken omdat de klomp perfect bleef voor hun werk: stevig, warm en vochtbestendig. Het is dan ook niet vreemd dat de klomp nog altijd sterk wordt geassocieerd met het boerenleven, al was het dragen ervan vroeger zeker niet beper
Rond het begin van de 20e eeuw begon de mechanisatie toe te treden in de Brabantse klompenindustrie, al kwam deze traag op gang. De aanschaf van een complete inboedel van benodigde machines was voor de meeste klompenmakers financieel onmogelijk. In 1912 waren er daarom nog maar acht machinale klompenmakerijen in Brabant. Economische depressie, verminderde vraag en concurrentie van Belgische klompenmakers kunnen deze trage ontwikkeling ook deels verklaren. Modernisering van de klompenindustrie zou pas echt op gang komen na de Tweede Wereldoorlog. Maar dat betekende geen grote opleving voor de industrie. Traditionele klompenmakers verdwenen juist snel, het was niet mogelijk voor handwerkers om te concurreren tegen de toegenomen productiviteit van deze bedrijven. De klompenindustrie was van oudsher een lokale nijverheid, individueel ingesteld en gebonden aan streek en ambacht. Vele klompenmakers waren niet geïnteresseerd in verandering, de bedrijfstak werkte decennialang op dezelfde wijze. Onderlinge samenwerking, modernere werkmethoden en verbeterde vakkennis had veel klompenmakers kunnen helpen om te moderniseren, maar velen wilden niet scheiden van de traditionele zelfstandige levensstijl. De economische vooruitgang van de 20e eeuw was echter onhoudbaar, waardoor het handwerk werd ingehaald en uiteindelijk verdween.
De paar mechanische bedrijven konden voldoen in de vraag, en de traditionele klompenmakerij bestaat alleen nog als herinnering aan de oude manieren van leven: een erfgoedpraktijk. Het Brabantse klompen maken was dus geen statisch beroep, het onderging verandering en groei. Maar dit was geen gelijke ontwikkeling, slechts een deel van de klompenmakers ging met zijn tijd mee. Voor veel kleine ambachtsmannen betekende de vooruitgang in productie het einde van hun werk.
Klompenmakers Utrecht
Klompenmakers Gelderland
P. BEEKHUIZEN Renkum
AL BROEKE Renkum
fa. van de BUNT Nijkerk
A. LAMMERTINK Renkum
BJ LEENEMAN Renkum
G. van de PEPPEL Renkum
Derk van GORKUM ‧ Zuiderwijk~Süderwick
Aalten
Acquoi
Afferden
Afferden‧Druten
Affreden
Alkhen‧Appeltern
Almen‧Gorssel
Alphen‧Appeltern
Ammerzoden
Angeren
Angeren‧Bemmel
Angerlo
Anklaar
Anklaar‧Apeldoorn
Apeldoorn
Appeltern
- fam: ALDERS
- van BEUNINGEN
- van der BORGH
- BOUMAN
- BOUWMANS
- BROERS
- BROUWER
- BROUWERS
- DIEBELS
- van DIJK
- van GELDER
- GREMMEN
- de GROOT
- van HAREN
- van den HAZELKAMP
- HERMANS
- van den HOEK
- van den HOOGEN
- JANSEN
- LAMERS
- LAS
- de LEEUW
- LEMMERS
- van LENT
- de LORIJN
- MERCX
- MERKX
- MERX
- MULDERS
- van OOIJEN
- van ORSOUW
- van OS
- van de POL
- POST
- PRINSEN
- van SCHERPENsEEL
- SCHILTMANS
- van der SLUIJS
- STEENBRUGGEN
- van TEEFFELEN
- TIJSSEN
- van TONGEREN
- TONISSEN
- van der VENNE
- VERHAGEN
- VERMEER
- de VREE
- de WAAL
- WALRAVEN
- van ZAGTEN
Arnhem
Asperen
Baak
Baak‧Steenderen
Balgoij
Barchem ‧ Laren
Barlo‧Aalten
Barneveld
Batenburg
Beek
Beek‧Bergh
Beekbergen
Beekbergen‧Apeldoorn
Beemte‧Apeldoorn ‧
Beesd
- Lambertus van den AKKER
- Derk van den AKKER
- Joost van BALLEGOOIJ
- Johannes van der BEEK
- Adrianus van BEEKUM
- Burgardus van BEEKUM
- Wilhelmus Johannes BENDER
- Gerardus BENDER
- Dirk BENDER
- Willem BENDER
- Marinus van den BERK
- Paulus BEVERLOO
- Pieter BOS
- Hermanus BREDDELS
- Theodorus van den BROEK
- Cornelis Franciscus van de COEVERING
- Johannes Hendricus Jacobus COOMANs
- Gerrit Willem van DIJK
- Cornelis DOJEWAERD
- Theodorus van ELCK
- Antoon in den ENG
- Willem Gerrit van ERKEL
- Lambertus van GAMEREN
- Hendrik van GAMEREN
- Theodorus van GAMEREN
- Willem van GEEMERT
- Johannes van GEEMERT
- Willem van GEMERT
- Gerhardus Wilhelmus van GEMERT
- Wendelinus GIESEN
- Marinus Johannes van GOOR
- Barend GORSSELINK
- Diederik van HAAFTEN
- Willem van HAAFTEN
- Theodorus de HAAS
- Johannes Arnoldus de HAAS
- Petrus de HAAS
- Gerrit HAKKERT
- Gerit HAKKERT
- Gijsbert HEIJKOOP
- Maarten van HELTEN
Plaats waar ooit een klompenmaker / klompenmakerij was gevestigd
Bekveld‧Hengelo
Beltrum‧Eibergen
Bemmel
Bennekom
Bergh
Bergharen
Bern
Beuningen
Beusichem
Binnenheurne
Borculo
Borculo-Stad
Borculo-Stad‧Borculo
Braamt‧Bergh
Brakel
Bredenbroek‧Gendringen
Bredevoort‧Aalten
Breedenbroek‧Gendringen
Brekveld‧Hengelo
Brink-en-Orden‧Apeldoorn
Brinkheurne
Broeke ‧ Neede
Broekland‧Apeldoorn
Bronkhorst
Bruchem ‧ Kerkwijk
Brummen
Buren
Buurmalsen
Corle
Covik
Culemborg
Dal‧Aalten
De Glind‧Barneveld
De Heurne‧Dinxperlo
Deest
Deest‧Druten
Deil
Dichteren
Doetinchem
Didam
Dieren
Dinxperlo
Dodewaard
Doesburg
Doetinchem
Doetinchem-Ambt
Doetinchem-Stad
Doornenburg
Doornenburg‧Bemmel
Doornspijk
Doorwerth
Dorpboer
Drempt‧Hummelo
Dreumel
Driel
Drumpt
Druten
- Hendrikus Hermanus AALBERS ‧ 1862-1936 gehuwd met van Kampen
- Hendrikus Arnoldus ADAMS gehuwd met Kuijpers
- Johannes ALDERS ‧ ca.1856-1941 ‧ en Bartel gehuwd met van den Boogaard
- Cornelis ARNOLDUSSEN ‧ ca.1823-1909 ‧ en van Buren/Buuren
- Gradus ARNOLDUSSEN ‧ ‧ en gehuwd met Kusters
- Gerardus ARNOLDUSSEN ‧ ca.1867-x gehuwd met 1893 van Swam
- Hendrikus / Hendrik ARNOLDUSSEN ‧ ‧ gehuwd met Jansen
- Jacobus van AS ‧ ca.1814-1889 ‧ gehuwd met van As gehuwd met van den Hoff/Hof
- Johannes van AS ‧ ca.1854-1942 ‧ gehuwd met Hages gehuwd met Aalbers
- Marianus van AS ‧ 1858-1911 ‧ gehuwd met Janssen
- Matthijs van AS ‧ ca.1850-1917 ongehuwd
- Gradus van ATTEVELD ‧ ‧ gehuwd met Leegstraten
- Jan BELGERS ‧ ‧ gehuwd met Janssen
- Adam BELGERS ‧ ca.1809-x ‧ gehuwd met Boerakker gehuwd met van As
- Andries BELGERS ‧ ca.1856-1881 ‧gehuwd met ongehuwd
- Adrianua van BEUNINGEN ‧ ‧ gehuwd met 1867 van Ballegooij
- Franciscus / Franciscus van BEUNINGEN ‧ 1816-1894 ‧ gehuwd met Dodewaard
- Cornelis den BIESEN ‧ ‧ gehuwd met 1843 Janssen
- Andreas BOERAKKER ‧ ‧ gehuwd met van Vucht
- Franciskus / Francis BOERAKKER ‧ ca.1809-1876 ‧ gehuwd met Tijssen
- Jacobus BOERAKKER ‧ ca.1841-1887 ‧ gehuwd met ongehuwd
- Johannes BOERAKKER ‧ ca.1897-x ‧ gehuwd met 1921 van Outvorst
- Marinus / Marianus BOERBOOM ‧ ca.1859-1921 ‧ gehuwd met 1891 Duijs
- Willem van den BRINK ‧ ‧gehuwd met 1841 van den Heuvel
- Peter BROEDERS ‧ ca.1822-1866 ‧ gehuwd met ongehuwd
- Rijk van den BROEK ‧ ca.1863-x ‧ gehuwd met 1892 Arnoldussen
- Theodorus van den BROEK ‧ ca.1871-1947 ‧ gehuwd met 1900 Schaminée
- Willem van den BROEK ‧ ‧ gehuwd met 1894 Belgen
- Allardus van den BROEK ‧ ca.1861-1914 ‧ ongehuwd
- Gerardus Jozefus van den BROEK ‧ ca.1894-x ‧ gehuwd met 1922 van Kampen
- Rijk van BUREN/BUUREN ‧ ca.1821-1857 ‧ gehuwd met 1847 Derks
- Franciscus van BUUREN ‧ ca.1857-1918 ‧ gehuwd met 1894 Elzen
- Petrus / Peter van BUUREN ‧ ‧ gehuwd met 1852 Mulders
- Bernardus van BUUREN ‧ ‧ gehuwd met van den Berg
- Derk van BUUREN ‧ ‧ gehuwd met Hartings
- Pius Henricus CORNELISSEN ‧ ca.1871-1910 ‧ gehuwd met 1900 Geurts
- Petrus Johannes CROONEN ‧ ca.1848-x ‧ gehuwd met 1875 van de Geer
- Albertus DE ‧ ‧ gehuwd met Kouwenberg
- Jacobus Johannes van DINSTEREN ‧ ca.1902-1921 ‧ ongehuwd
- Peter van DINTEREN ‧ ‧ gehuwd met 1896 Cuppes
- Gradus van DINTEREN ‧ ca.1853-x ‧ gehuwd met 1881 van Ooijen
- Martinus van DINTEREN ‧ ca.1817-1901 ‧ gehuwd met 1843 de Jong
- Simon FIEREN ‧ ‧ gehuwd met 1865 de Lorijn
- Andries van de GEIJN ‧ ‧ gehuwd met Kunst
- Gijsbertus van de GEIJN ‧ ca.1880-x ‧ gehuwd met 1910 Herregraven
- Hendrikus van GELDER ‧ ca.1867-x ‧ gehuwd met 1909 Valk
- Gradus / Gerardus GEURTS ‧ ca.1839-1898 ‧ gehuwd met Merkus
- Hendrik GEURTS ‧ ca.1810-1873 ‧ gehuwd met van der Steen
- Johannes GEURTS ‧ ca.1845-x ‧ gehuwd met 1878 van Toor
- Hendrikus GROENEN ‧ ‧ gehuwd met 1895 Ariëns
- Petrus Antonius GUBBELS ‧ ca.1869-x ‧ gehuwd met 1902 van Rijn
- Jacobus van HAAREN / HAREN ‧ ca.1802-1883 ‧ gehuwd met Belgers
- Joannes van HAAREN ‧ ‧ gehuwd met van Wolveren
- Hendrikus van HEES ‧ ca.1874-x ‧ gehuwd met 1899 Verkuil
- Johannes / Joannes / Joannis HEIJMERIKS ‧ ca.1789-1832 ‧gehuwd met Engelen
- Willem HEIJMERIKS ‧ ‧ gehuwd met Coppens/Coppers
- Willem HEIMERIKS ‧ ca.1754-1826 ‧ gehuwd met Hoogstraten
- Hermanus HEIJMERIKS ‧ ‧ gehuwd met Otten
- Albertus van HELLEMOND ‧ ca;1848-1919 ‧ gehuwd met Verploegen
- Willem van den HEUVEL ‧ ca.1807-1876 ‧ gehuwd met van As/Es
- Peter van den HEUVEL ‧ ‧ gehuwd met 1841 Verheijen
- Arnoldus van den HOF / HOFF ‧ ca.1828-1896 ‧ gehuwd met 1857 de Grund/Grundt
- Johannes van der HORST ‧ ca.1778-1847 ‧ gehuwd met Bull
- Johannes / Jan JANSSEN ‧ ‧ gehuwd met 1820 Mulders
- Hendrikus JANSSEN ‧ ca.1863-1939 ‧ gehuwd met Janssen
- Hendrikus JANSSEN ‧ ‧ gehuwd met 1893 de Klein
- Mathijs JANSSEN ‧ ‧ gehuwd met van Leeuwen
- Antoon JANSSEN ‧ ‧ gehuwd met van Gelder
- Antoon JANSSEN ‧ ‧ gehuwd met de Jong
- Willem JANSSEN ‧ ca.1793-1820 ‧gehuwd met ongehuwd
- Theodorus de JONG ‧ ca.1825-1897 ‧ gehuwd met 1853 Reijers
- Gerardus de JONG ‧ ‧ gehuwd met van Dijk
- Albertus de JONG ‧ ‧ gehuwd met 1885 van Dijk
- Theodorus Wilhelmus de JONG ‧ ca.1889-x ‧ gehuwd met 1913 Belgers
- Johannes de JONG ‧ ‧ gehuwd met 1886 Vergeest
- Johannes de JONG ‧ ‧ gehuwd met 1865 Coenders
- Johannes van KAMPEN ‧ ‧ gehuwd met 1823 Rutten
- Hendrik van KAMPEN ‧ ‧ gehuwd met 1882 van der Kluis
- Hendrikus Antonius van KERKHOF ‧ ‧ gehuwd met Schiltmans
- Johannes van KESSEL ‧ ca.1833-x ‧ gehuwd met 1875 Janssen
- Willem van KOUWEN ‧ ‧ gehuwd met 1897 Voet
- Joannes / Jan (de) KRIJGER ‧ ca.1801-1866 ‧ gehuwd met 1828 Hoogstraten
- Theodorus de KRIJGER ‧ ‧ gehuwd met 1872 Croonen
- Jacobus de KRIJGER ‧ ‧ gehuwd met 1861 van den Heuvel
- Hendrikus van KUIJK ‧ ‧ gehuwd met van der Wielen
- Johannes KUIPERS ‧ ca.1814-1867 ‧ gehuwd met van Sommeren
- Johannes KUIPERS ‧ ca.1846-x ‧ gehuwd met 1876 van der Horst
- Daniel Francis KUIPERS ‧ ca.1844-x ‧ gehuwd met 1875 Leegstraten
- Michiel KUIPERS ‧ ca.1850-x ‧ gehuwd met 1881 Geurts
- Hendrikus / Hendrik LAMERS ‧ ‧ gehuwd met Janssen
- Rolandus / Roelof -van- LEEGSTRATEN ‧ ‧gehuwd met Willems
- Joannes / Jan LEEGSTRATEN ‧ ca.1795-1856 ‧ gehuwd met 1831 Peperkamp
- Rijk van LEEGSTRATEN ‧ ‧ gehuwd met Brouwers
- Hubertus van LEEUWEN ‧ ‧ gehuwd met 1885 Steenberg
- Willem LOEFFEN ‧ ‧ gehuwd met Janssen
- Johannes Gerardus LUUB ‧ ‧ gehuwd met Goossens
- Adam MARCUS ‧ ca.1815-1839 ongehuwd
- Antoon MEGENS ‧ ‧ gehuwd met van Heumen
- Antoon MERKUS ‧ ca.1809-1847 ‧ gehuwd met van Haren
- Jan MERKUS ‧ ca.1841-1903 ‧ gehuwd met 1883 Arnoldussen
- Antonius Johannes MERKUS ‧ ca.1884-1905 ‧ ongehuwd
- Hendrik MERKUS ‧ ca.1840-x ‧ gehuwd met 1880 Markus
- Cornelis van MULLEKOM ‧ x ‧ gehuwd met van Lienen
- Antoon Jacobus van OIJEN ‧ ca.1876-x ‧ gehuwd met 1905 Tijssen
- Lambertus van OOIJEN ‧ ca.1825-1891 ‧ gehuwd met Janssen gehuwd met van Dijk
- Antoon PEPERKAMP ‧ ‧ gehuwd met 1892 van der Venne
- Steven SCHEEREN ‧ ‧ gehuwd met Kievits
- Nicolaas SMITS ‧ ca.1890-1950 ‧ gehuwd met Rossen
- Hendrik van SOMMEREN ‧ ‧ gehuwd met Krielen
- Hendrik van SOMMEREN ‧ ‧ gehuwd met 1833 van Campen
- Gradus Andreas TELKAMP ‧ ca.1876-x ‧ gehuwd met 1911 Lamers
- Marianus Antonius TOONEN ‧ ca.1872-x ‧ gehuwd met 1907 de Kok
- Johannes VISEE ‧ ‧gehuwd met Kuijpers
- Gijsbert VOS ‧ ca.1826-1866 ‧ gehuwd met van der Wielen & Keinen
- Henricus de WAAL ‧ ca.1871-1912 ‧ gehuwd met 1908 Kunst
- Johannes Albertus de WAAL ‧ ca.1864-1945 ‧ gehuwd met van den Hoogen
- Petrus de WAAL ‧ ‧ gehuwd met Hulsen
- Wilhelmus de WAAL ‧ ca.1874-x ‧ gehuwd met 1907 de Krijger
- Johannes WALRAVEN ‧ ca.1883-x ‧ gehuwd met 1914 de Haardt
- Hermanus WIENHOLDS ‧ ‧ gehuwd met 1868 van Merwijk
- Franciscus van WILD ‧ ‧ gehuwd met 1822 Ruissenaar
- Allardus / Aaldert WILLEMS ‧ ‧ gehuwd met 1843 van As gehuwd met 1838 Markus/Merkus
- Allardus WILLEMS ‧ ‧ gehuwd met Janssen
- Aaldert WILLEMS ‧ ‧ gehuwd met Janssen
- Adrianus Theodorus WILLEMS ‧ ‧ gehuwd met 1830 Marcus
- Toon van WINSEN ‧ ca.1807-1880 ‧ gehuwd met van Gelder
- Johannes Hendrikus ter WINT ‧ ca.1864-x ‧ gehuwd met 1918 Hol
- Aaldert van WOESIK ‧ ‧ gehuwd met 1822 Willems
- Arnoldus van WOESIK ‧ ‧ gehuwd met 1823 van Welle
- Wilhelmus van ZWAM ‧ ‧ gehuwd met van der Heijde
Duiven
Dunsborg‧Hengelo
Eck-en-Wiel‧Maurik
Ede
Eefde‧Gorssel
Eibergen
Elden
Elst
Empe‧Brummen
Engeland
Enspijk‧Deil
Epe
Epe‧Welsum
Epse‧Gorssel
Erichem
Ermelo
Esveld‧Barneveld
Etten
Etten‧Gendringen
Ewijk
Gaanderen‧Doetinchem
Gameren
Geesteren‧Borculo
Geldermalsen
Gelselaar ‧ Borculo
Gendringen
Gendt
Glind‧Barneveld
Gooi‧Hengelo
Gorssel
Groenlo
Hattem
Hedel
Heelweg
Heerde
Heidenhoek
Hel
Hengelo
Herveld
Herwen-en-Aerdt
Herwen‧Herwen
Het Beggelder‧Dinxperlo
Het Broek
Het Woudhuis‧Apeldoorn
Hoevelaken
Holterhoek‧Eibergen
Homoet
Hoorn
Hoorn‧Heerde
Horssen
Huissen
Hummelo-en-Keppel
Hummelo‧Hummelo
Hurwenen
IIzevoorde‧Doetinchem
IJselhunten‧Gendringen
IJsselhunten‧Gendringen
IJzevoorde
IJzevoorde‧Doetinchem
Keppel
Kerk-Avezaath
Kesteren
Kilder‧Bergh
Klein-Bredenbroek‧
Kotten
Kring-van-Dorth‧
Kroezenhoek
Kulsdom‧Borculo ‧
Langen‧Laren
Laren ‧
Leesten ‧
Lemperhoek‧Borculo ‧
Lengel‧Bergh ‧
Lent‧Elst
Leuth
Lichtenberg
Lichtenvoorde
Lienden
Lieren‧Apeldoorn
Ligtenberg ‧
Lintelo‧Aalten
Lintvelde‧Eibergen
Lobith‧Herwen
Lochem
Loerbeek‧Bergh
Lunteren
Lunteren‧Ede
Maasbommel‧Appeltern
Markluiden‧Heerde
Maurik
Meddo
Meerenbroek
Meerten‧Lienden
Megchelen‧Gendringen
Millingen
Miste
Mossel
Munster
Nederasselt
Nederbiel‧Borculo
Neede
Netterden‧Bergh ‧
Netterden‧Gendringen
Nieuw-Wehl
Nijbroek
Nijbroek‧Voorst
Nijkerk
Nijmegen
Noordink‧Hengelo
Nunspeet
Nunspeet‧Ermelo
Ochten ‧
Ochten‧Echteld
Oeken‧Brummen
Oene ‧
Oene‧Epe
Oer‧Gendringen
Olde‧Laren
Oldebroek
Olden-Eibergen
Olden-Eibergen
Oolde‧Laren
Oosseld‧Doetinchem
Oosseld‧Doetinchem
Oosseld‧Doetinchem
Oosselt‧Doetinchem
Oosteinde‧Ermelo
Oostendorp‧Doornspijk
Oosterhout ‧
Oosterwijk
Ophemert
Opijnen
Opijnen‧Est-en-Opijnen
Otterlo
Otterlo‧Ede
Overasselt
Pannerden
Passewaaij
Poederoijen
Pol‧Gendringen
Puiflijk
Puiflijk‧Druten
Putten
Rafelder‧Gendringen
Ratum
Rekken‧Eibergen
Renkum
Respelhoek‧Borculo
Rha
Rheden
Rhenen
Rosmalen
Rossum
Ruurlo
's Heerenberg‧Bergh
Schependom‧Borculo
Scherpenzeel
's-Heerenberg‧Bergh
Sillevolde
Sillevoldsebuurt
Silvoldsche-Buurt
Sinderen
Steenderen
Steenderen‧Baak
Steenderen‧Covik
Steenderen‧Toldijk
Terberg
Terborg
Terwolde
Terwolde‧Voorst
Tiel
Toldijk
Toldijk‧Steenderen
Tonden‧Brummen
Twello
Twello‧Voorst
Ulft‧Gendringen
Vaassen‧Epe
Valburg
Varik
Varssel‧Hengelo
Varsseveld
Varsseveld‧Wisch
Veenendaal
Veeninkbrink
Veldhunten‧Gendringen
Veldwijk
Velp
Velswijk
Verwolde‧Laren
Vierakker
Vierhuizen
Vinkwijk‧Bergh
Voorst
Voorst‧Gendringen
Voorthuizen
Voorthuizen‧Barneveld
Vorden
Vragender‧Lichtenvooorde
Vuren
Waardenburg
Wadenoijen
Wageningen
Wamel
Wapenveld‧Heerde
Warm‧Gendringen
Warnsveld
Wassinkbrink
Weenum
Wehl
Wenum
Westendorp
Westervoort
Wieken‧Gendringen
Wijchen
Wijnbergen‧Bergh
Wilp
Winbergen‧Bergh
Winkelshoek
Winssen
Winssen‧Ewijk
WInterswijk
Klompenmakers in Winterswijk
A
- Arend Jan AALBERS ‧ 1832-x ‧ gehuwd met Weinborg & Veenhuis
- Jan Willem AARNINK ‧ ca.1782-1862 ‧ gehuwd met Wiekamp gehuwd met Eessinkbrink gehuwd met Knuppels gehuwd met Burgerbosch gehuwd met Schreurs
B
- Antonius ten BARGE ‧ 1839-1887 ‧ gehuwd met te Rem
- Gerrit Jan BEERNINK ‧ 1861-1943 ‧ gehuwd met Lamers
- Tobias ter BEEST ‧ 1813-x ‧ &1843 Janszen
- Gerrit Jan BEMERS ‧ 1819-1879 ‧ gehuwd met Pas
- Gerrit Hendrik BERENSCHOT ‧ 1881-x ‧ gehuwd met Kuenen
- Teunis BESKERS ‧ ca.1799-x ‧ gehuwd met Peters
- Gerrit Willem BESSCHERS ‧ 1836-x ‧ gehuwd met Nijenhuis
- Jan Derk BEUKENHORST ‧ 1856-x ‧ gehuwd met 1882 Kruisselbrink
- Derk Jan BOESVELD ‧ 1826-1890 ‧ gehuwd met Leeneman/Leneman gehuwd met Leemkuil
- Derk Willem BOESVELD ‧ 1841-1923 ‧ gehuwd met Kamperman
- Joannis BORING ‧ ‧ gehuwd met Frieling
- Jan Willem te BRUMMELSTROETE ‧ 1844-1924 ‧ gehuwd met Wieskamp
C
- Gerrit Willem COLSTEE ‧ 1893-x ‧ gehuwd met 1920 Meijnen
D
- Gerrit Hendrik DEMKES ‧ 1839-x ‧ gehuwd met Schreurs gehuwd met Veldhuis
- Gerrit Jan DEMKES ‧ ca.1809-1881 ‧ gehuwd met van den Heuvel
- Gerrit Jan DEUNK / DUENK ‧ 1828-x ‧ gehuwd met Wiggers
- Hendrik DEUNK ‧ ca.1834-1916 ‧ gehuwd met Rauwerdink
- Abraham ten DOLLE ‧ 1845-1902 ‧ gehuwd met Grevink & Grevers
- Gerrit Jan ten DOLLE ‧ 1874-1939 ‧gehuwd met Grevers
E
- Berend Jan van EERDEN ‧ 1838-1921 ‧gehuwd met Boland
- Hendrik van EERDEN ‧ ca.1806-x ‧ gehuwd met 1837 Lutjenkossink
- Hendrik Jan EIJNINK ‧ 1818-x ‧ gehuwd met Oonk
F
- Berend Hendrik FUKKINK ‧ 1850-1922 ‧ gehuwd met Vrieze/Vriezen
G
- Gerrit Jan GEERDES ‧ 1829-1903 ‧ gehuwd met Lantink
- Johan GEURKINK ‧ 1868-1927 ‧ gehuwd met Kuenen
- Abraham GOSSINK ‧ ca.1817-x ‧ gehuwd met Wessels gehuwd met Elferink
- Abraham GOSSINK ‧ ca.1853-x ‧ gehuwd met Ribbink
- Gerrit Hendrik GOSSINK ‧ ca.1844-x ‧ gehuwd met Slotboom
- Berend Hendrik GREVERS ‧ ca.1875 ‧gehuwd met Meijnen
H
- Harmanus ten HAGEN ‧ 1858-1939 ‧ gehuwd met 1883 Samberg
- Berend Willem HAMELINK ‧ ca.1859-x ‧ gehuwd met 1883 Harmelink
- Jan Berend HARMELINK ‧ ca.1831-x ‧ gehuwd met Keveskamp
- Derk Jan HARMELINK ‧ 1855-1941 ‧ gehuwd met Roerdinkhouder
- Hendrik Willem HARMELINK ‧ ca.1805-1867 ‧ gehuwd met Keveskamp
- Gerhardus HARTERING ‧ 1835-x ‧ gehuwd met Smeenk gehuwd met Hoegen
- Gerrit Jan HARTERING ‧ 1839-1910 ‧ gehuwd met Theben gehuwd met 1882 Steentjes
- Jan Willem HENDRIKSEN ‧ 1884-x ‧ gehuwd met Konings
- Gerrit Willem Evert ter HEURNE ‧ 1856-1928 ‧ gehuwd met Meerdink gehuwd met te Sligte gehuwd met ten Dolle
- Jan Willem HINKAMP ‧ 1868-1917 ‧ gehuwd met 1893 Schreurs
- Derk Jan HOORNENBORG ‧ 1807-1876 ‧ gehuwd met ter Beest
- Harmen Jan HOUWERS ‧ 1863-1928 ‧ gehuwd met 1891 Lensink gehuwd met 1893 Stemerdink
- Berend Hendrik HUININK ‧ 1870-1926 ‧ gehuwd met Ansink
- Johan HUISKAMP ‧ 1895-x ‧ gehuwd met Scholtz
I
J
- Johannis JAGER ‧ c.1806-x ‧ gehuwd met Peters
- Hermanus Antonius JANSEN ‧ 1860-1948 ‧ gehuwd met 1890 Theissen
- Albert Marthinus JANSEN ‧ 1861-1944 ‧ gehuwd met Toebes
- Jan JANSEN ‧ ca.1829-1922 ‧ gehuwd met Platerink/Raterink
- Hendrik Jan JANSEN ‧ 1849-1938 ‧ gehuwd met Toebes
- Gerrit Jan JANSINK ‧ 1867-1947 ‧ gehuwd met Meerdink gehuwd met Toebes
K
- Jan Hendrik te KEMPEL ‧ 1854-1932 ‧ gehuwd met Kronnie
- Christoffel KEUSSINK ‧ 1850-1928 ‧ gehuwd met Duenk/Deunk
- Hendrik Willem KLOMPS ‧ 1856-1920 ‧ gehuwd met Beijers
- Jan Fredrik KOBES ‧ 1823-1997 ‧ gehuwd met Roerdink
- Derk Hendrik te KOLSTE ‧ ca.1814-1872 ‧ gehuwd met Kobus
- Jan Willem te KOLSTEE ‧ ca.1848-1923 ‧gehuwd met te Kolstee
- Johan te KORTSCHOT ‧ 1913-2015 ‧
- Heinrich KRAEMER ‧ 1821-1905 ‧ gehuwd met Boland
- Jan Willem te KRONNIE ‧ 1893-1924 ‧ gehuwd met Naves
L
- Jan Hendrik LENSING / LENSINK ‧ ca.1832-x ‧ gehuwd met 1860 Konings
- Johan Christiaan LENSINK ‧ ca.1873-1941 ‧ gehuwd met Schuurman
- Gerrit Jan LOBEEK / LOOBEEK ‧ c.1799-1875 ‧ gehuwd met Mulder
- Jan Willem LUTEN ‧ 1838-1915 ‧ gehuwd met Wubbels
- Anton LUTTEN ‧ 1866-1929 ‧ gehuwd met Toebes
M
- Jan Hendrik MAAS ‧ 1875-1912 ‧ gehuwd met 1907 Berenschot
- Gerrit Jan MAAS ‧ ca.1793-x ‧ gehuwd met Damkot
- Jan Berend MEERDINK ‧ 1839-x ‧ gehuwd met 1870 Sellink
- Hendrik Jan MEIJERMAN ‧ ‧ gehuwd met Duenk
- Bernardus MEIJNEN ‧ 1846-1916 ‧ gehuwd met Lenderink
- Garrit Jan MEINEN ‧ ca.1852-x ‧ gehuwd met Bessinkpas
N
- Hendrik Jan NAVES ‧ 1865-1917 ‧ gehuwd met Brunink
- Berend Jan NIJENHUIS ‧ ca.1830-x ‧ gehuwd met Geerdes
- Berend Willem NIJHOF ‧ 1871-1915 ‧ gehuwd met Luikenhuis
O
- Jan Hendrik ONNINK ‧ 1840-1921 ‧ gehuwd met Obbink
- Berend Willem OONK ‧ 1865-1944 ‧ gehuwd met Assink
- Engelbartus OONK ‧ ca.1846-x ‧ gehuwd met Aarnink gehuwd met te Kronnie
- Gerrit Hendrik OONK ‧ 1847-1917 ‧ gehuwd met Bengervoort
- Gerrit Jan OONK ‧ ca.1804-1870 ‧ gehuwd met Hogeslag gehuwd met Stemerdink
- Gerrit Jan OONK ‧ ca.1845-x ‧ gehuwd met Hesselink
- Gerrit Jan OONK ‧ ca.1874-1944 ‧ gehuwd met Oonk
- Gerrit Willem OONK ‧ 1867-1916 ‧ gehuwd met Klumpers
- Harmanus OONK ‧ 1840-1920 ‧ gehuwd met Dieperink
- Jan Berend OONK ‧ 1841-1935 ‧ gehuwd met Boeijink
- Jan Hendrik OONK ‧ 1871-1945 ‧ gehuwd met Schreurs gehuwd met Schreurs
- Jan Hendrik OONK ‧ ca.1882-x ‧ gehuwd met Schepers
- Jan Hendrik OONK ‧ 1816-1893 ‧gehuwd met Stemerdink gehuwd met Hoebink
- Jan Willem OONK ‧ ca.1852-x ‧ gehuwd met ten Hagen
- Jan Willem OONK ‧ 1852-1898 ‧ gehuwd met Woordes gehuwd met Woordes
P
- Hermann PENNINGS ‧ 1898-x ‧ gehuwd met Eeltink
- Lambertus PRINSEN ‧ 1858-1942 ‧gehuwd met Bennink
Q
- Hendrik Jan QUERREVELD ‧c.1850-x ‧ gehuwd met 1878 Houders
R
- Jan Albert RAUWERDINK ‧ 1846-1925 ‧ gehuwd met Oonk
- Christiaan RENSINK ‧ 1814-1892 ‧ gehuwd met Wessels
- Jan Hendrik RENSINK ‧ 1801-1880 ‧ gehuwd met te Stroete
- Gerrit Jan RENSKERS ‧ 1818-1893 ‧gehuwd met Esselinkpas
- Jan Albert RENSKERS ‧ 1855-1927 ‧ gehuwd met Berenschot
- Jan Willem RIKKERS ‧ ca.1884-1958 ‧ gehuwd met Wesselink
- Willem ROERDINK ‧ ca.1801-1859 ‧ gehuwd met Harmsen
- Gerrit Jan ROS ‧ 1838-1928 ‧gehuwd met Meerdinkveldboom
- Hendrik Jan ROS ‧ 1846-1918 ‧ gehuwd met Ros
- Jan Derk ROTMANS ‧ ca.1794-x ‧ gehuwd met 1819 Schreurs
- Jan Berend ROTMANS ‧ ca.1800-1853 ‧ gehuwd met Schreurs
S
- Theodorus SCHOLTEN ‧ 1861-1932 ‧ gehuwd met Knippers
- Bernard Wilhelm SCHREURS ‧ 1878-1938 ‧ gehuwd met Bulsink
- Berend Willem SCHREURS ‧ 1837-1892 ‧ gehuwd met Beukenbosch
- Bernard SCHREURS ‧ 1845-1895 ‧ gehuwd met Harmsen
- Jan Hendrik SCHREURS ‧ 1835-1898 ‧ gehuwd met Nijenhuis
- Jan Willem SCHREURS ‧ 1854-x ‧ gehuwd met Greupink
- Fredrik SCHREURS ‧ ca.1795-1866 ‧ gehuwd met Gossink
- Dirk Jan Gerrit SCHUURMAN ‧ 1866-1926 ‧ gehuwd met Mengers
- Gerrit SCHUURMAN ‧ 1853-1936 ‧ gehuwd met Walvoort
- Jan Willem SEIJBEL ‧ ca.1829-x ‧ gehuwd met 1851 Oonk
- Hendrik Jan te SELLE ‧ 1833-1911 ‧ gehuwd met Veenhuis
- Jan Berend te SELLE ‧ ca.1783-1856 ‧ gehuwd met te Kronnie
- Gerrit Jan SIEBELINK ‧ ca.1880-x ‧ gehuwd met 1902 te Wieske
- Jan Berend SIK ‧ ca.1785-1855 ‧ gehuwd met Willink
- Garrit Jan SLOTBOOM ‧ ca.1845-1933 ‧ gehuwd met 1903 Bennink
- Jan Hendrik SLOTBOOM ‧ 1895-x ‧ gehuwd met Bruggers
- Jan SLOTBOOM ‧ 1864-1908 ‧ gehuwd met Greupink
- Jan Hendrik ter STEEG / STEGE ‧ ca.1809-x ‧ gehuwd met Sellink
- Derk Willem STEMERDINK ‧ 1864-1945 ‧ gehuwd met Pas
- Gradus Albertus STEMERDINK ‧ 1856-1923 ‧ gehuwd met Bensink
- Hendrik Jan STEMERDINK ‧ 1852-1927 ‧ gehuwd met Smalbraak
- Jan Albert STEMERDINK ‧ 1829-1896 ‧ gehuwd met Lomans
- Jan Willem STEMERDINK ‧ 1827-1913 ‧ gehuwd met te Brummelstroet
- Jan Hendrik Gerhard STORCK ‧ 1850-1926 ‧ gehuwd met Frielink
- Johannes Theodorus STORCK ‧ 1854-1940 ‧ gehuwd met de Roos
- Jan Hendrik STRONKS ‧ ca.1856-x ‧ gehuwd met Rauwerdink
- Tonij STURRIS ‧ 1786-1824 ‧gehuwd met Wassink
T
- Johannes Adrianus TILLEMAN ‧ ca.1843-x ‧ gehuwd met Mijnen
- Hendrik Johan TOEBES ‧ 1874-1915 ‧ gehuwd met Schepers
U
- Hendrik Arnold UWLAND ‧ 1880-x ‧ gehuwd met Dolle & Nijhof
- Jan UWLAND ‧ 1854-1934 ‧ gehuwd met Hesselink
V
- Garrit / Gerrit Hendrik VEENHUIS ‧ 1808-1851 ‧gehuwd met ter Selle
- Hendrik Jan te VELDHUIS / VELTHUIS ‧ ‧ gehuwd met Emsbroek
- Hendrik Jan VERVELDE ‧ 1803-1882 ‧ gehuwd met ter Heurne
- Gerhardus Arnoldus VOLTMAN ‧ 1856-1923 ‧ gehuwd met Hemmink
W
- Gerrit Willem WESTENDORP ‧ 1844-1915 ‧ gehuwd met Heusinkveld
- Evert Hendrik WEVERS ‧ 1840-1924 ‧ gehuwd met Ilmers
- Jan Derk WEVERS ‧ 1857-1929 ‧ gehuwd met Slippe gehuwd met Beijers
- Gerrit Jan WIBBELS ‧ 1891-1952 ‧ gehuwd met ten Dolle
- Gerrit Willem WIGGERS ‧ 1838-1928 ‧ gehuwd met te Winkel
- Lucas WILDENBEEST ‧ 1847-1919 ‧ gehuwd met 1879 Tangelder
- Johannes Hendricus WILLEMSEN ‧ 1834-1881 ‧ gehuwd met 1870 Overkamp
- Jan Hendrik WILTERDINK ‧ 1834-1904 ‧ gehuwd met 1869 Harmelink
Wisch
Woold
Zalk-en-Veecaten
Zaltbommel
Zeddam
Zelhem
Zetten
Zevenaar
Zieuwent
Zoelen
Zoelmond‧Beusichem
Zuiderrot‧Doornspijk
Zuthphen
Zwartebroek‧Barneveld
Zwolle
Klompenmakers Drenthe
A
- Johannes ARENDS ‧ woning Boterdijk Paterswolde
- Johannes ARENDS - bedrijf Zevenhuizerweg Eelde
B
- klompenmaker Braam Noord-Barge -gem. Emmen
C
D
- Job DEKKER ‧ rietdekker & klompenmaker Oude Asserstr.15a WWESTERBROEK
E
F
G
H
- Aaldert HUIZING Nieuw-Roden ‧
I
K
- Willem KAMPS Wofgarensweg 3 Noord Sleen
L
M
N
O
P
R
S
- Willem SCHUTRUPS Valthe-gem.Odoorn
- Jan SCHUTRUPS Exloo
- Jan SNIJDERS klompenmakerij Gasselte
- Jan STAAL Hunebedweg-Rolde
- Fre STOKKER ‧ Rolde
- Eite STOKKER Rolde zoon van Fre STOKKER
T
- TIENKAMP Asserstraat 18 Vries
- Jan TIJMENS Bosrand Rolde
- Geert TUIN klompenmakerij Schoolstraat Uffelte
U
W
- Hendrik WESTERHOF Westerhof-Tynaarlo
- Roel WESTERHOF Norg
- Egbert WIETZES Hoofdweg 54 Eelde
- Eiso WIETZES Eelde‧
X
Y
Z
Oude spreuken
Hieronder volgen er een aantal oude spreuken die iets te maken hebben met het ambacht van de klompenmakerij.
Spreuk - Betekenis
- hij staat op zijn woord als een boer op zijn klompen - woord houden
- hij karnt boter in een oude klomp - gierig zijn
- hij karnt de boter in een oude klomp - gierig zijn
- hij kan zijn klomp zowel links als rechts dragen - slimmerik
- er met zijn klomp naar gooien - slordig zijn
- oude hazen trekken klompen uit - snel lopen
- imet klompen op ijs komen - onberaden op terrein komen waar men niet thuis is
- met zijn klompen van het ijs blijven - zich niet inlaten
- wie zijn jeugd op klompen slijt, zeker een lang leven heit - oud worden
- de kap van zijn klomp lopen - onbehouwen gedrag
- zijn klomp is af of kapot hij - is dood
- die nam hem goed op zijn klomp - die heeft het goed raak gezegd
- op zijn klomp spelen - tekeer gaan
- iemand van klompzak geven - er op los slaan
- een neus gelijk een kloef hebben - goede, fijne neus hebben
- slecht nieuws doet de ronde op klompen, goed nieuws gaat op kousevoeten = oud Wales gezegde
- met de klompen door de porseleinkast lopen - met de grove borstel
- met de rapklomp lopen - in ijltempo dokter of vroedvrouw halen
- licht zijn klomp scheuren - opvliegend zijn
- op een klomp en een slof lopen - slecht bij kas zijn
- zijn klompen aan de wilg hangen - ermee ophouden
- de klompenmakers slachten - met zijn rug naar het licht zitten
De geschiedenis van de klomp gaat terug naar de middeleeuwen. De houten sandalen werden vervangen voor een makkelijker, handiger en steviger schoen. Door de extra houten laag die onder de sandalen kwamen en de ophoging bij de hiel en wreef was het contact met de modderige straten tot een minimum gebracht. De sandalen werden toen in een klomp gelegd om later samen te gaan met de klomp. De klomp werd in de vijftiende eeuw erg populair, toen ontdekte men dat de klomp ook uit één stuk hout gemaakt kon worden, wat de stevigheid een stuk verbeterde. De klomp kwam in alle soorten en maten, meestal met een punt vorm maar later de wat meer bekende ronde vorm.
Vanaf het begin van de zestiende eeuw gingen de Nederlanders steeds meer klompen dragen. De klomp dankte zijn populariteit vooral aan de geschiktheid in het, vaak natte, Nederlandse klimaat. In het begin van de twintigste eeuw was de vraag naar klompen erg groot. Sindsdien is de afzet teruggelopen. Echter vanaf de jaren zestig nam de populariteit van de klomp weer toe. De klompen werden gemaakt van gekapte wilgen en populieren.
Men kon aan de klompen zien uit welk gedeelte van het land de mensen kwamen. Vroeger had elke streek zijn eigen klomp. Met het verdwijnen van de klompenmakers verdwenen ook de streekklompen. Het klompenmakersvak ging over van vader op zoon, anderen gingen in de leer bij een baas. Renatus van Angers uit Frankrijk is de patroonheilige van de klompenmakers.
Het beroep klompenmaker komt tegenwoordig bijna niet meer voor. Het lopen op klompen is voor iemand die dat nog nooit gedaan heeft een aparte ervaring, omdat het bij iedere stap lijkt of dat de klomp uitgaat. Echte klompenlopers krommen de tenen dan ook bij iedere stap om de klomp vast te houden. Ook kunnen klompen zeer doen aan de voeten, als iemand nog nooit klompen gedragen heeft. Klompen zijn vooral geliefd binnen bepaalde beroepen, omdat klompen makkelijk te dragen zijn. Vooral boeren en loonwerkers dragen over het algemeen graag klompen, omdat klompen makkelijk zijn. Boeren en loonwerkers moeten over het algemeen heel vaak hun schoeisel uitrekken en aantrekken, omdat ze veel door de modder lopen.