Transport

Inhoud

- Voorwoord

- Vliegvelden

- Wegen 

Voorwoord

 

 

Vliegvelden

 

Vliegbasis Schellingwoude Amsterdam
In 1916 werd de vliegbasis Schellingwoude in gebruik genomen. Dit Marine Vliegkamp was een basis voor de watervliegtuigen van de marine. Dit vliegkamp was operatief tot de jaren ’50. Het water ligt er nog, voor de rest zijn er geen sporen meer van dit vliegveld.

 

ELTA vliegveld Amsterdam

In 1919, na WOI, was er rond het gebied van de Papaverweg het ELTA vliegveld. In eerste instantie voor een internationale luchtvaarttentoonstelling. Daarna is het gebied tot jaren ’50 door Fokker gebruikt om er vliegtuigen te bouwen. Nu is het een industriegebied met woningen.

 

Vliegveld Buiksloot Amsterdam
Van 1937 tot 1943 was er in Buiksloot een vliegveld voor zweefvliegtuigen. In WOII is dit vliegveld gebruikt als vliegbasis voor het Nederlandse luchtmacht en daarna als noodvliegveld voor de Duitsers. Het commandocentrum zat gedurende deze tijd in een schoolgebouw dat onlangs gesloopt is. Verder is er niks van overgebleven.

 

Noodvliegveld Sloterdijk Amsterdam
Het in 1939 aangelegde noodvliegveld Sloterdijk was een behoorlijk drassig gebied en werd daarom alleen in het geval van noodlandingen gebruikt. Nu loopt er een spoor-, snelweg en metrolijn overheen en is er niks van terug te vinden.

 

Airstrip Stadionkade Amsterdam
Airstrip Stadionkade was een zandige strip die vlak na de bevrijding aangelegd werd. Het doel van deze airstrip was om een snelle verbinding met Noord-Brabant (hier zat de regering) mogelijk te maken. Omdat de infrastructuur in puin lag, werd er met kleine vliegtuigen een lijndienst via Zeist en Gilze Rijen onderhouden om onderling contact te houden. Deze lijndiensten duurden niet lang, want in 1945 was Schiphol een soort van opgebouwd en konden vliegtuigen vanaf Schiphol starten. De airstrip is momenteel een plantsoentje met bomen.

 

Vliegveld Boschplan Amsterdam
Vliegveld Boschplan is tegenwoordig een evenemententerrein, dat nu de naam ‘Land van Bosse’ heeft, maar bekender is onder naam ‘Koeweide’. Dit stuk land was eigendom van een Aalsmeerse boer die Bosse als achternaam had. Deze boer liet zijn koeien op dit stuk grond grazen. Op dit stuk grond lag het hulpvliegveld Boschplan met twee noodlandingsbanen. De reden voor de aanleg was ondermeer dat er een paar vliegtuigen op de Schipholdijk geklapt zijn. Waarom in een bos? Wel toen het vliegveld aangelegd was, waren er nog geen bomen. Het Bosplan was toen nog in aanleg. Overigens is het vliegveld zover bekend nooit gebruikt.

 

Vliegkamp Schiphol Amsterdam
Schiphol is het enige vliegveld dat nog in Amsterdam gebruik is. Het vliegveld werd in 1916 aangelegd als militair vliegveld vlakbij het, nu verdwenen, Fort Schiphol. In 1920 veranderde Militair Vliegkamp Schiphol in een vliegveld voor de burgerluchtvaart.

 

Schijnvliegvelden rondom Haarlemmermeer Rijsenhout

Vrij snel na de capitulatie om 1940 begon de Duitse bezetter met de aanleg van een zogenaamd schijnvliegveld bij Rijsenhout. Schijnvliegvelden werden aangelegd in de buurt van militaire vliegvelden met als doel het aantrekken van vijandelijk vliegtuigen, zodat zij hun bommen hier lieten vallen in plaats van het nabijgelegen echte vliegveld. Schiphol was door de Duitsers in gebruik als militair vliegveld. Van hieruit werden in de eerste jaren van de oorlog veel bombardementsvluchten richting Groot-Brittannië uitgevoerd.

Voor de aanleg van schijnvliegveld Rijsenhout vorderden de Duitsers een stuk land en bouwden hier een zandbaan die een landingsbaan moest voorstellen. Hierop werd een spoorbaan neergelegd waarop een spoorwagon met het silhouet van een vliegtuig kwam te staan, zodat het geheel vanuit de lucht op een landingsbaan leek. Aan beide uiteinden van de landingsbaan stonden bunkers met daarin aandrijfmotoren. Via een staalkabel kon op deze manier het zogenaamde vliegtuig op een neer worden getrokken over de landingsbaan.

In de eerste oorlogsjaren werd schijnvliegveld Rijsenhout regelmatig gebombardeerd door de Geallieerden. Daarnaast lieten ook in problemen geraakte Duitse piloten hun bommen, die ze kwijt moesten voordat ze de landing gingen inzetten, hier vallen. Dit verklaart het grote aantal bommen dat de laatste jaren op het schijnvliegveld is aangetroffen.


Vogelenzang
Vogelenzang en WOII. Wie de spoorbrug bij langs de Leidsevaart bij Vogelenzang bekijkt ziet iets bijzonders. Er zitten kogelgaten in de muur. Deze kogelgaten stammen uit WOII. Je vraagt je af waarom, want dit landelijk stukje ziet er heel pittoresk uit. Wie echter kaarten bekijkt ziet een ander beeld. De Amsterdamse Waterleiding Duinen (AWD) vormden een onderdeel van de Atlantikwall. Een verdedigingslinie die langs praktisch de gehele Europese Westkust liep, met als doel een invasie onmogelijk te maken. De weilanden van Vogelenzang, vlakbij de huidige camping, waren een schijnvliegveld. Hier stonden houten vliegtuigen (foto) om de geallieerden te misleiden van vliegkamp Schiphol. In Rijsenhout (waar nu het kassencomplex staat) was er ook een schijnvliegveld. Het vliegveld in Vogelenzang is een aantal malen het doel geweest van bombardementen. Het stationnetje heeft een belangrijke rol gespeeld bij het transport van V1 vliegende bommen. Vlakbij Vogelenzang hebben twee lanceerplatforms gestaan terwijl in Bentveld het commandocentrum gestaan heeft. Deze lanceerplatforms vuurden hun V1 richting Groot Brittannië, en het was dus zaak voor de geallieerden om dit gebied snel uit te schakelen.
Aan het eind van de oorlog speelde het schijnvliegveld nog een rol in de voedseldroppingen. Voor de omgeving van Vogelenzang werden deze boven dit vliegveld uitgeworpen.

 

Wegen

 

Wegen zijn al sinds jaar en dag belangrijk om gebieden met elkaar te verbinden. Sommige wegen hebben echter zo’n specifieke taak meegekregen, dat ze er naar vernoemd zijn. 


Hessenweg
Hessenwegen waren handelswegen door Noord-Duitsland en Oost-Nederland richting Utrecht. De benaming verwijst naar de Duitse kooplieden uit de omgeving van Kassel in Hessen. Deze hadden aparte wegen nodig, omdat hun karren niet in de smallere Nederlandse karrensporen pasten. Daardoor waren zij aangewezen op routes over de woeste gronden.

 

Tiendweg
De naam tiendwegen zou afkomstig zijn van de belastingen over de oogst (tiende). Anderen beweren dat de wegen gebruikt werden als een soort van jaagpad.

 

Doodweg
Is een weg (vaak niet meer dan een pad) tussen plaatsen zonder kerkhof en de dichtstbijzijnde begraafplaats, die door overlevering van geslacht op geslacht voor ieder gehucht en zelfs voor iedere hoeve was vastgelegd. Het is de weg die men gebruikte om een dode naar zijn laatste rustplaats te brengen

 

Kerkpad
Kerkpaden werden vooral 's zondags gebruikt om naar de kerk te gaan, als er geen gewone weg tussen de woonplek en de kerk aanwezig was, waarbij men vaak noodgedwongen dwars door het landschap trok, zonder daarbij gehinderd te worden door een geweigerd recht van overpad.

 

Hanzeweg
Een hanzeweg is een weg die de zeven Nederlandse en Duitse Hanzesteden met elkaar verbonden.

 

Jaagpad
Is een pad langs een kanaal of rivier dat werd gebruikt om schepen vooruit te trekken. Dit voorttrekken werd jagen genoemd en geschiedde bij ongunstige wind en tegenstroom.

 

Napoleonsweg
Een Napoleonsweg is een verharde weg vaak voor het eerst aangelegd tijdens het bewind van Napoleon Bonaparte (1810 - 1813). Deze wegen zijn oorspronkelijk gepland door het Franse leger om snel militaire troepen en materieel te kunnen verplaatsen en dus meestal kaarsrecht aangelegd. Dit in tegenstelling tot oudere in de loop van vele eeuwen natuurlijk gevormde wegen die, vaak het drogere terrein volgend, slingerend in het landschap liggen. Tegenwoordig zijn Napoleonswegen meestal de provinciale wegen. De weg werd met kasseien verhard in een tijd dat verharde wegen nog een zeldzaamheid waren.