Lijst interneringskampen van collaborateurs

Naar schatting heeft 1 op de 3 huidige Nederlanders een foute voorouder.

Na de oorlog werden de 300.000 dossiers in onderzoek genomen door o.a. politie en rijksrecherche. Uiteindelijk bleven van de grote groepen verdachten er 60.000 mensen over die schuldig werden bevonden. Nog geen 1.900 van deze groep kreeg een celstraf van 10 jaar of meer. De dossiers zijn dan ook gevoelige materie, waar zorgvuldig meer om moet worden gegaan, ook in het kader van de nieuwe privacywetgeving.

Zo is er ook contact met bijvoorbeeld een belangengroep van kinderen van NSB ’ers. Hiervan zijn er nog meerdere van in leven en ook hun kinderen kunnen geschaad worden bij openbaarmaking van namen. Het evenwicht in het belang van de informatie uit de dossiers over een moeilijk deel van onze geschiedenis en de belangen van betrokkenen, moet zorgvuldig worden gevonden.

Aanpassing Archiefwet

Vanaf 1 januari 2025 vervalt er een beperking in de Archiefwet, waardoor men niet langer hoeft aan te tonen dat een persoon die men zoekt is overleden, of toestemming van betrokkene zelf hoeft te hebben. In ieder geval wordt zo een duizelingwekkende 4 kilometer aan archief, digitaal toegankelijk.

Ongeveer 25000 Nederlanders traden in Duitse krijgsdienst gedurende de tweede Wereldoorlog. Hierdoor verloren zij automatisch hun Nederlanderschap. In 1953 werd door de Nederlandse staat een wet ingevoerd waardoor deze stateloze Nederlanders hun Nederlandse Nationaliteit weer konden terugkrijgen. (wet 1953 Staatsblad 363).

Deze wet is in 1977 ingetrokken, en zijn de aanvragen voor het Nederlanderschap voor deze categorie ingebed in de aanvraag voor naturalisatie. Hierdoor is het niet mogelijk om deze categorie te onderscheiden van anderen. Een aanwijzing dat een persoon wel in vreemde krijgsdienst is geweest, is wanneer de aanvrager geboren is voor 1930, en eveneens toen geboren is als Nederlander. Wie dat wenst te onderzoeken, kan terecht op de overheidswebsite Staten Generaal Digitaal. Wie een familielid vind die na 1977 is genaturaliseerd, en aan het profiel voldoet kan verder zoeken bij het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging. Deze database heeft de namen van ongeveer 11500 namen van die Nederlanders die hun Nederlandse nationaliteit herkregen.

 

Lijst interneringskampen van collabateurs

Over de internerings-, bewarings- of verblijfskampen die in 1945 worden ingericht is heel weinig bekend. Hier vindt u een (incomplete) lijst met namen van kampen voor collaborateurs of hen die daarvan verdacht werden.

N.B. Overigens waren er meerdere verzamelplaatsen voor NSB ’ers in april 1945, voornamelijk in scholen. Voordat ze naar een “regulier” interneringsverblijfskamp (lees werkkamp) werden verplaatst. 

 

Friesland

  • Kamp Barka te Harlingen, 1945-1950
  • Kamp Bergum v.a. april 1945 tot juli 1945 gehuisvest in de Christelijke school. Tijdelijke verzamelopvang. Gedetineerden werden verplaatst en ondergebracht in Kamp Lindenburg (Wolvega) of Kamp Sparjebird (bij Hemrik, Gem. Opsterland) voormalig kamp van de N.A.D.
  • Gevangenis Crack-State te Heerenveen, 1946-1948
  • Kamp Ericadorp (Leeuwarden) (vrouwenkamp) was al geopend in april 1945 tot (1950?) Het grootste en langst open vrouwenkamp.
  • Huis van Bewaring te Leeuwarden, 1946-1951
  • Kamp Wierda (1946-1948) heette in 1945 Kamp Lindenoord, was een voormalig kamp vd Duitsers. (Ned.ArbeidsDienst) Kamp Wierda is genoemd naar de drie broers in het verzet die doodgeschoten zijn vlak voor de bevrijding op 11 april 1945. In kamp  Wierda werden zowel mannen als vrouwen gehuisvest, voordat ze naar Kamp Ericadorp in Leeuwarden verplaatst werden.
  • Noodziekenhuis te Leeuwarden, 1947-1951
  • De Gevangenis te Sneek, 1946-1951
  • Kamp Sondel te Sondel, 1946-1951
  • Kamp Sparjebird te Hemrik, 1946-1947
  • Kamp Vliegveld Leeuwarden, V.a. april 1945 verblijfs- en interneringskamp (werkkamp waar NSB érs vanuit te werk werden gesteld) op het terrein van het vliegveld.Met name om de landingsbanen met brokstukken uit Rotterdam te herbouwen. Gedetineerden uit gevangenis het Blokhuispoort Leeuwarden werden soms naar vliegveld overgeplaatst. Kamp sloot in ieder geval na 1947. 
  • Kamp Ybenheer en kamp Oranje te Fochteloo. Ybenheer (of Ybenhaer) heeft tijdens de Tweede Wereldoorlog als werkkamp voor joden gediend. Na de bevrijding werd het gebruikt als strafkamp voor NSB-ers en omgedoopt tot kamp Oranje.
  • Kamp It Petgat te Blesdijke, 1946
  • Op Ameland v.a. 1945 tot vlak voor Kerst 1945 had je ook een interneringskamp  Werkkamp, moesten vooral prikkeldraad ed. opruimen, vissers/boeren helpen. Gelegen aan het eind van de Badweg van Nes. Dit was een gemoedelijk kamp met luxere voorzieningen dan in Leeuwarden. Met bijvoorbeeld: Auping-kapokmatrassen. Een voormalige N.A.D.zaal/ Barak met aangebouwde kamertjes en zaaltjes. Bezoekers mochten ook langer blijven.

 

 

Groningen

  • Blindeninstituut in Haren (mei 1945 – ?)
  • Kamp Carel Coenraadpolder te Finsterwolde, 1946-1951
  • Kamp De Hart te Winschoten.
  • Kamp Helpman te Groningen (voormalige ‘Albino’), 1946-1947
  • Kamp Ruischerbrug te Groningen, 1945-1946
  • Kamp Stadspark te Groningen) , 1946-1951
  • Strafgevangenis en huis van bewaring in Groningen, 1946-1947
  • Kamp Irene bij Farnsum (Delfzijl) was eerst een vrouwenkamp; van 1945 tot 1-9-1946  De 160 vrouwen van dat kamp, werden overgeplaatst naar kamp Ericadorp te Leeuwarden. Van 1-9-1946 tot 1-12-1946 werd kamp Irene een mannenwerkkamp met ca. 300 man. Moesten vooral bij de boeren in de omgeving werken. O.a. Kamp Vliegveld Leeuwarden werd te vol dus moesten er mannen worden overgeplaatst. Met NSB-barak-hoofden werd dat kamp zelfstandig geleid met een commandant als hoofd en een paar man bewaking. Veel minder streng. De mannen van Kamp Irene werden eind november gesplitst in een deel wat naar Westerbork ging en een deel naar Vliegveld Leeuwarden. 
  • Kamp De Kazemat te Veendam, 1946-1951
  • Kamp Nuis te Marum, 1946-1949
  • Kamp De Beetse te Sellingen, 1946-1948. Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren joden ondergebracht in kamp Sellingerbeetse. Na de bevrijding werd het kamp ingericht als ‘Bewarings- en Interneringskamp Sellingerbeetse’. Honderden voormalige NSB-ers en SS-ers werden er opgesloten. Het kamp was inmiddels voorzien van prikkeldraad en wachttorens. De gevangenen moesten helpen bij het werk op het land bij boeren in Westerwolde. Op 15 februari 1948 werd het kamp gesloten. De geïnterneerden werden overgebracht naar onder andere Kamp Westerbork en een deel van de barakken werd afgebroken of verkocht. Op het terrein staat nu nog één barak.
  • Kamp De Slikken te Westernieland / Eenrum, 1946-1951. Werd na de bevrijding door 500 – 800 geïnterneerde NSB’ers bevolkt. Zij moesten zo’n twaalf uur per dag in de kwelder en in het slijk werken ten behoeve van de inpoldering van de Linthorst-Homanpolder.
  • Kamp Wilhelminahoeve te Opende, 1946-1950

 

Drenthe

  • Lagere school in Vries (mei/juni 1945 -?)
  • Kamp De Fledders te Norg, 1945-…. In de loop van 1943 worden vrouwen (afgedankte prostituees van Duitse officieren) en hun kinderen in het kamp ondergebracht. Na de oorlog dient De Fledders voor de internering van van NSB-ers en van collaboratie verdachte personen.
  • De Oude School te Rolde. Hier verbleven ook kinderen.
  • Kamp Papenvoort te Rolde, interneringskamp voor vrouwen en kinderen van NSKK-mannen.
  • Kamp Westerbork te Hooghalen, 1946-1949

 

Overijssel

  • Kamp Acaciaplein te Almelo, 1945-1950
  • Huis van Bewaring te Almelo, 1947
  • Kamp Beenderribben te Steenwijkerwold, 1947-1951
  • Kamp De Eese te Steenwijkerwold, 1947-1951
  • Kamp Beugelen te Staphorst, 1946-1951
  • Kamp De Conrad te Rouveen, 1945-…
  • Kamp Erika te Ommen, 1946-1951
  • Kamp ’t Weversnest te Ommen, 1947
  • Generaal J.B. van Heutsz Kazerne te Kampen, 1945-1950
  • Kamp Hessum te Dalfsen, 1947-1951
  • Kamp De Molengoot te Collendoorn, 1945-…
  • Huis van Bewaring te Zwolle, 1947
  • Vliegveld Twente te Enschede, 1946-1951
  • Kamp Beenderribben te Scheerwolde

 

Flevoland

 

  • Kamp Noordoostpolder te Emmeloord, 1946-1951
  • Kamp Zuidvaart,  apr. 1945 – dec. 1945
  • Kamp Schokland,   apr. 1945 – dec. 1945
  • Kamp Luttelgeest,  apr. 1945 – dec. 1945
  • Kamp Marknesse,  apr. 1945 – dec. 1945, 
  • Marknesse Zuid 
  • Kamp De Voorst,  apr. 1945 – dec. 1945
  • Kamp Westvaart,  apr. 1945 – dec. 1945 / 1947 – dec 1948
  • Kamp Zwolschevaart, apr. 1945 – dec. 1945
  • Kamp Lemstervaart, apr. 1945 – dec. 1945
  • Kamp Kadoelen,  apr. 1945 – dec. 1945
  • Kamp Zwartemeer,  apr. 1945 – dec. 1945
  • Kamp Enservaart / Ens1,  apr. 1945 – dec. 1945
  • Kamp Kuinre,  apr. 1945 – dec. 1945
  • Kamp Schoterbrug,  apr. 1945 – dec. 1945,  huisvesting B.S. leden 1945
  • Kamp Espelerbocht,   apr. 1945 – dec. 1945,   werd ook veelal gebruikt voor huisvesting B.S. leden
  • Kamp Ramspol,   apr. 1945 – dec. 1945,   vermoedelijk een ‘doorgangskamp
  • Kamp Lemmer,    apr. 1945 – dec. 1945,   vermoedelijk een ‘doorgangskamp

 

Gelderland

  • Centraal Bewarings- en Verblijfskamp Jan van Nassau Kazerne Harderwijk
  • Kamp Ampsen te Lochem, 1946-1951
  • Kamp Avegoor te Rheden / Ellecom. In dit kamp werden ook rijksduiters bijeengebracht die vanwege operatie Black Tulip terug naar Duitsland moesten keren.
  • Kamp Deventer te Deventer, 1947
  • Kamp Ede te Ede, 1945-1950
  • Fort bij Vuren te Vuren, 1946-1951
  • Kamp Groede te Nijmegen, 1946-1951
  • Kamp Mariënbosch te Nijmegen, 1948-1951. In dit kamp werden ook rijksduiters bijeengebracht die vanwege operatie Black Tulip terug naar Duitsland moesten keren.
  • De Tuchtschool te Nijmegen, 1946-1951
  • Kamp De Harskamp te Milligen, 1945-1951
  • Kamp De Heuvel te Velp
  • Kamp Klein Heidekamp te Deelen, 1946-1951
  • Kamp De Kruisberg te Doetinchem, 1946-1950
  • Kamp Milligen te Garderen, 1947-1952
  • Kamp Neerijnen te Waardenburg, 1946-1951
  • Kamp Vorden te Vorden, 1946-1951
  • Kamp Vosseveld te Winterswijk, 1946-1951
  • Kamp Meddo te Winterswijk (vermoedelijk van tijdelijke duur)
  • Kamp Wezep te Wezep, 1947-1950
  • Kamp Zuthpen te Zutphen, 1946-1951
  • Kamp De Wittebrink te Hummelo, 1945 -…Dit kamp was tijdens de Tweede Wereldoorlog een joods werkkamp. Na de bevrijding werden NSB-ers, landwachters, voormalige SS-ers en SD-ers geïnterneerd. Daarna is het kamp nog enige tijd een doorgangskamp voor Duitse krijgsgevangenen geweest.

 

Utrecht

  • Kamp Amersfoort bij Leusden was in de Tweede Wereldoorlog één van de concentratiekampen in Nederland. Na de bevrijding (1946-1951) werden NSB-ers, collaborateurs en enkele SS’ers geïnterneerd in het Bewarings- en verblijfskamp Laan 1914, zoals het toen werd omgedoopt.
  • Fort Blauwkapel te Maartensdijk, 1946-1950
  • Fort De Bilt te Utrecht, 1946-1951
  • Fort Honswijk te Schalkwijk, 1946-1948
  • Kamp Laan 1914 te Amersfoort bewarings- en verblijfskamp, interneringskamp voor NSB-ers, collaborateurs en enkele SS’ers op de plaats van het voormalige Kamp Amersfoort.
  • Kamp Nieuwersluis te Nieuwersluis, 1946-1951
  • Kamp Rhynauwen te Utrecht, 1946-1951

 

Limburg

 

  • Kamp Maastricht te Maastricht, 1946-1951
  • Kamp Mijnstreek te Heerlen, 1947-1951
  • Kamp Mijnstreek Zuid-Limburg te Amstenrade, 1946-1951
  • Kamp Sluis XVI te Weert, 1946-1949
  • Kamp Steyl te Steyl, 1947-1951
  • Kamp Vilt bij Valkenburg. Dit kamp was in gebruik tot maart 1946. In het kamp werden zowel mannen als vrouwen geïnterneerd.

 

Noord-Brabant

 

  • Kamp Ave Maria te Tilburg, 1946-1951
  • Kamp Altena te Sleeuwijk, 1951
  • Kamp Geldrop te Geldrop.
  • Kamp Grave te Grave, 1946-1951
  • Kamp Hoogerheide te Hoogerheide, 1945-1950
  • Kamp Meilust te Bergen op Zoom, 1947-1948
  • Kamp Nootendaal te Steenbergen, 1946-1951
  • Kamp Reusel te Reusel
  • Kamp St. Antoine te Standdaarbuiten, 1946-1950
  • Kamp St. Joostje te Breda
  • Kamp De Til te Gilze-Rijen
  • Kamp Vught te Vught, 1944-1949

 

Zeeland

 

  • Kamp Domburg te Domburg, 1947-1950
  • Fort Ellewoutsdijk te Ellewoutsdijk, 1946-1950
  • Kamp Haamstede te Haamstede, 1946-1951
  • Militair Hospitaal te Middelburg, 1946-1951
  • Kamp Sluis / Groede te Sluis, 1946-1949
  • Kamp De Witte Driehoek te Rilland-Bath, 1946-1951

 

Noord-Holland

 

  • Kamp De Centrale Bakkerij te Amsterdam, 1945-1949
  • Kamp Levantkade te Amsterdam, 1945-1946
  • Kamp West te Amsterdam, 1946 -1951
  • Kamp Christelijke Belangen te IJmuiden, 1946-1951
  • Kamp Crailoo te Laren, 1946-1951
  • Districtsgevangenis GII en DVI te Zaandam, 1946
  • Kamp Duin en Bos te Bakkum, 1946-1950
  • Kamp Duinrust te Overveen, 1946-1950
  • Fort Aagtendijk te Beverwijk, 1946-1951
  • Fort Zuidwijkwermeer te Beverwijk, 1947-1951
  • Fort Benoorden Purmerend te Purmerend, 1946-1951
  • Fort Bij Hoofddorp te Hoofddorp, 1946-1951
  • Fort Bij Spijkerboor te Middenbeemster, 1947-1950
  • Fort Edam te Edam, 1947-1951
  • Fort Erprins te Den Helder, 1947-1951
  • Fort Jisperweg in de Beemster, 1946-1951
  • Fort Middenweg in de Beemster, 1946-1951
  • Fort Neckerweg in de Beemster, 1946-1951
  • Fort Penningsveer te Haarlemmerliede, 1947-1951
  • Fort Veldhuis te Uitgeest, 1947-1951
  • Kamp Krommeniedijk te Uitgeest, 1946-1951
  • Kamp Marken Binnen te Uitgeest
  • Koudenhorn kazerne te Haarlem, 1946-1950
  • Kamp De Krententuin te Hoorn, 1945-1951
  • Kamp Kruithuis te Halfweg, 1947-1951
  • Kamp Sectorpark te Halfweg, 1946-1950
  • Blaskowitz bunker te Hilversum 1945
  • Kamp N.S.F. te Hilversum, 1947
  • Sanatorium Lommerijk te Hilversum, 1946-1952
  • Kamp Rochdale te Alkmaar, 1946-1950
  • Kamp De Roskam te Weesp, 1945-1949
  • Kamp Schoorl te Schoorl, 1946-1950. Werd ingericht als legerkamp, door de Duitse gebruikt als internerings- en concentratiekamp en na de bevrijding voor internering van NSB’ers en andere collaborateurs.
  • Het Singerhuis te Blaricum, 1946
  • Texel, Kamp De Vlijt, 1946-1948

 

Zuid-Holland

 

  • Kamp De Beer te Rozenburg, 1946-1951
  • Benthem Kazerne te Dordrecht, 1945-1950
  • Kamp Buitensluis te Numansdorp, 1946-1949
  • Kamp Cellenbarakken te Den Haag, 1946-1949
  • Verzamelplaats Fruitmarkt te Den Haag, tot oktober 1945
  • Doelenkazerne te Leiden, 1946-1951
  • Kamp Duindorp te Scheveningen, 1945-1947
  • Fort Haerlem te Hellevoetsluis, 1946-1951
  • Fort Prins Frederik te Ooltgensplaat, 1946-1951
  • Kamp Gouda te Gouda, 1946-1951
  • Kamp De Hoefslag, Hoofdweg 300 te Rotterdam, 1946-1950
  • Kamp Kanaalweg te Rotterdam, 1946-1951
  • Bewarings- en verblijfskamp D.Barak (ziekenhuis Bergweg) te Rotterdam
  • Bewarings- en verblijfskamp Hulpziekenhuis Barkastraat te Rotterdam
  • Bewarings- en verblijfskamp Rochussenstraat 379 te Rotterdam
  • Bewaringskamp Het Blauwe Huis te Rotterdam
  • Bewaringskamp Hulpgevangenis te Rotterdam
  • Bewaringskamp Noordsingel te Rotterdam
  • Bewaringskamp Tamboerstraat (hulpgevangenis) te Rotterdam
  • Kamp Voorschoterlaan te Rotterdam
  • Kamp Korte Geer te Delft, 1945-1950
  • Kamp De Vergulde Hand te Vlaardingen, 1946-1951. Het is berucht geworden vanwege het aan elkaar vastbinden van geïnterneerden met zware kettingen.
  • Kamp Vianda te Hoek van Holland, 1946-1951
  • Kamp Voorburg te Voorburg, 1946-1947